Hơn 6.400 phòng học phải nhờ, mượn: Bài toán đầu năm học mới

Hơn 6.400 phòng học nhờ, mượn – thực trạng chưa thể giải quyết dứt điểm

Tại Hội nghị Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo năm 2025 đang diễn ra tại Quảng Ninh, nhiều vấn đề tồn đọng của ngành được mổ xẻ, từ việc dạy thêm- học thêm, thiếu phòng học, đến yêu cầu quản trị sự thay đổi trong bối cảnh mới.

Theo báo cáo tại Hội nghị, cả nước hiện có 618.284 phòng học các cấp mầm non và phổ thông công lập, trong đó có 554.142 phòng học kiên cố, đạt tỷ lệ kiên cố hóa 89,6%. Riêng ở cấp tiểu học, tỷ lệ này đã tăng từ 78,2% (năm 2015) lên 87,1% (năm 2025), cơ bản đáp ứng yêu cầu dạy học hai buổi/ngày.

Tuy nhiên, hệ thống giáo dục vẫn đang phải đối mặt với thiếu hụt phòng học nghiêm trọng ở nhiều địa phương, đặc biệt là tại các khu vực có mật độ dân cư cao, vùng sâu, vùng xa, miền núi và địa bàn kinh tế đặc biệt khó khăn.

Nhiều địa phương vẫn thiếu phòng học trước năm học mới (ảnh minh họa)

Cụ thể: Cấp mầm non hiện còn thiếu khoảng 27.953 phòng học. Cấp tiểu học thiếu khoảng 7.491 phòng học để đảm bảo tỷ lệ 1 lớp/phòng và tổ chức dạy 2 buổi/ngày. Đáng chú ý, 6.477 phòng học vẫn phải đi mượn hoặc nhờ tạm, chủ yếu tại cấp mầm non và tiểu học.

Những con số này cho thấy, dù hệ thống cơ sở vật chất giáo dục đã được quan tâm đầu tư, vẫn còn nhiều “điểm nghẽn” khiến một bộ phận học sinh chưa thể tiếp cận điều kiện học tập tối thiểu.

Tại hội nghị, đại diện nhiều sở GD&ĐT chia sẻ kinh nghiệm, kiến nghị, đề xuất để tháo gỡ khó khăn. Ông Trần Thế Cương – Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội – cho biết thành phố đã xây dựng được 43 trường học mới trong năm học 2024–2025, bước đầu giải tỏa áp lực quá tải.

Trong khi đó, TP.HCM – địa phương có hơn 2,6 triệu học sinh – chia thành 16 cụm chuyên môn theo phường, xã để đảm bảo quản lý hiệu quả sau sáp nhập địa giới hành chính. Thành phố cũng tiên phong ứng dụng bản đồ số (GIS) trong tuyển sinh đầu cấp, tính toán khoảng cách từ nhà đến trường để giảm áp lực giao thông và tăng tính công bằng.

Đối với nhiệm vụ xây dựng 248 trường cho các xã biên giới, Bộ trưởng nhấn mạnh: “Đây nhiệm vụ chính trị, cần thực hiện nhanh”. Bộ trưởng đề nghị các địa phương phải đồng lòng, phối hợp. Giám đốc Sở GDĐT 22 tỉnh biên giới phải làm tốt công tác tham mưu để có trường nội trú tốt nhất, xây dựng một cách hợp lý, gần gũi với học sinh, trường tốt nhưng cần đảm bảo các điều kiện, thiết thực.

Đổi mới giáo dục phổ thông: Không thể đánh trống bỏ dùi

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn ghi nhận nhiều thành tựu của ngành trong năm qua: hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT, triển khai chương trình GDPT 2018, ban hành Thông tư 29 về quản lý dạy thêm – học thêm. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh: “Việc điều chỉnh dạy thêm, học thêm là điều chỉnh tư duy. Nếu không làm được thì đổi mới giáo dục vẫn bị giới hạn. Và điều đó không thể làm theo kiểu đánh trống bỏ dùi”.

Đề cập đến những biến động nhân sự tại các sở GD&ĐT do sắp xếp bộ máy chính quyền, Bộ trưởng nhấn mạnh: “Cần làm tốt việc quản trị sự thay đổi. Nếu không, điều đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các công việc đang triển khai. Làm giáo dục là khuôn mẫu cho xã hội – cần sự đoàn kết, thực tâm, thực lòng”.

Nhìn về năm học mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn xác định rõ: “Triển khai” là từ khóa chủ đạo. Đây là năm mà toàn ngành phải cụ thể hóa nhiều quyết sách lớn, tránh lúng túng, cần chủ động và đồng lòng. Đặc biệt, cấp xã – nơi bắt đầu vận hành mô hình mới cần được quan tâm, hỗ trợ kịp thời.

Tháng 9 tới, cùng với lễ khai giảng năm học mới, toàn ngành sẽ tổ chức kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục (nay là Bộ GD&ĐT). Sự kiện này sẽ được tổ chức tiết kiệm, giản dị nhưng hiệu quả, mang tinh thần đổi mới và khẳng định vai trò của giáo dục trong sự phát triển đất nước.

“Khai giảng năm học mới cũng là khai mở cho nền giáo dục bước vào kỷ nguyên mới. Điều đó khẳng định chúng ta không đứng bên rìa mà là bên trong – là mục tiêu phát triển đất nước”, Bộ trưởng nói.

Thu Hằng/VOV.VN