Du học nghề tại Đức: Cẩn trọng tránh 'tiền mất, tật mang'

Minh họa/INT

Cùng với nhu cầu du học nghề tại Đức tăng cao, là sự xuất hiện ngày càng nhiều các tổ chức, cá nhân lợi dụng sự thiếu hiểu biết của phụ huynh và học sinh để trục lợi qua các chương trình “việc nhẹ lương cao, không cần phỏng vấn”.

Những lời mời gọi tưởng chừng đầy hứa hẹn này thực chất đang ẩn chứa vô số rủi ro, thậm chí đẩy người trong cuộc vào tình cảnh mất tiền, mất cơ hội và lỡ dở cả tương lai.

Không phỏng vấn, không rào cản?

H.D.P. (19 tuổi, Quảng Trị), đã hoàn thành chứng chỉ tiếng Đức trình độ B1, chia sẻ trải nghiệm khi đang trong thời gian chờ tìm được hợp đồng học nghề tại Đức. Trong một lần tham gia nhóm Facebook dành cho du học sinh Đức, P. được một người lạ tiếp cận, tự xưng là tư vấn viên của một “chương trình thực tập sinh điều dưỡng tại Frankfurt”.

“Người này tiếp cận em nói rằng có suất thực tập bên Đức, lương 450 euro/tháng, không cần phỏng vấn, chỉ cần có B1 tiếng Đức là đi được. Người đó bảo nếu đi chương trình này thì qua đó sẽ được chuyển sang học nghề luôn từ tháng 3 năm sau. Tất cả chỉ cần nộp 6.000 euro là lo hết: Visa, chỗ ở, bệnh viện tiếp nhận, vé máy bay, học tiếp tiếng Đức B2. Tuy nhiên số tiền 6.000 euro là rất lớn đối với gia đình em, vì vậy em khá băn khoăn”, H.D.P. kể.

Cũng theo P. kể lại, người này khẳng định “không cần bệnh viện phỏng vấn, không cần cam kết đầu vào gì cả, chỉ làm mỗi đơn xin visa thôi”. Khi P. hỏi lại về địa chỉ cụ thể của bệnh viện, người môi giới chỉ trả lời mơ hồ “chỗ chị thì chắc chắn là chỗ tốt”, đồng thời gửi kèm theo một danh sách các dịch vụ trong gói trọn gói: Ăn uống miễn phí, nhà ở rẻ, học nghề song song với thực tập.

“Họ nói chỉ cần tin tưởng là được. Cứ đóng tiền là đi thôi, đảm bảo thành công”, P. tường thuật.

Thấy bất thường, H.D.P. đã quyết định dừng lại và chia sẻ câu chuyện với những du học sinh khác. Sau đó, P. tìm đến những người quen từng đến Đức thì được biết, chưa bao giờ có chuyện không cần phỏng vấn, không có giấy tiếp nhận từ trường nghề hoặc bệnh viện mà vẫn được visa.

“Em thấy mình may mắn. Nếu em nhẹ dạ, chắc đã vay mượn rồi đóng tiền cho người ta mất rồi”, P. chia sẻ.

Chiêu trò tinh vi nhắm vào niềm tin

Mức phí 'xét hồ sơ' lên tới 6.000 euro được yêu cầu nộp nhanh chóng, không kèm hợp đồng rõ ràng hay xác nhận từ đối tác phía Đức. Ảnh: NVCC

Dưới lớp vỏ bọc nhẹ nhàng của những lời giới thiệu như “chỉ cần B1, không cần phỏng vấn”, “cam kết có việc sau 3 tháng, không cần lo gì cả”, thực chất là cả một kịch bản lừa đảo được dàn dựng tinh vi.

Theo các chuyên gia tư vấn du học uy tín, một chương trình du học nghề điều dưỡng tại Đức hợp pháp luôn yêu cầu ứng viên phải có chứng chỉ tiếng Đức trình độ B1 hoặc B2 được cấp bởi các viện khảo thí chính thức như Goethe-Institut hoặc Telc; Đồng thời phải trải qua vòng phỏng vấn trực tiếp (thường qua hình thức online) với đại diện cơ sở đào tạo tại Đức. Hơn nữa, ứng viên chỉ được tham gia nếu có giấy tiếp nhận đào tạo (Ausbildungsplatz) hợp pháp, được ký kết bởi chính cơ sở nghề tại Đức.

Tất cả hợp đồng phải minh bạch, nêu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, chi phí đi kèm và luôn có sự tư vấn pháp lý độc lập. Vì vậy, việc bỏ qua các bước then chốt như phỏng vấn, không rõ ràng về đơn vị tiếp nhận, hợp đồng mập mờ, nhưng lại yêu cầu đóng trước 6.000 euro (gần 160 triệu đồng) để “xét hồ sơ” là hoàn toàn sai lệch so với quy trình chuẩn, tiềm ẩn rủi ro rất cao khiến nhiều du học sinh lâm vào cảnh “tiền mất, mơ tan”.

Anh Lê Quang Minh, từng là du học sinh nghề điều dưỡng tại Leipzig (Đức), chia sẻ: “Ngay từ đầu, bất kỳ chương trình uy tín nào cũng đều yêu cầu phỏng vấn trực tiếp. Họ sẽ kiểm tra khả năng tiếng Đức, mức độ phù hợp với nghề và định hướng cá nhân của ứng viên. Chỉ cần nghe thấy ‘không cần phỏng vấn’, tôi biết chắc đó là bẫy”.

Tương tự, chị Đỗ Thanh Hương, chuyên gia tư vấn di trú tại một trung tâm du học Đức, cho biết: “Khoản phí 6.000 euro để xét duyệt hồ sơ là vô lý. Trong các chương trình hợp tác chính quy, chi phí dịch vụ dao động từ 2.000 - 3.000 euro đã bao gồm đào tạo tiếng, tư vấn, hỗ trợ hồ sơ, mà vẫn đảm bảo phỏng vấn - ký hợp đồng đàng hoàng. Những khoản phí cao gấp đôi, nhưng không có giấy tờ xác thực hoặc hóa đơn rõ ràng là điều cần hết sức cảnh giác”.

Hệ lụy không chỉ là tiền bạc

Nhiều trường hợp từng là nạn nhân của những lời mời “việc nhẹ lương cao” này đã phải chịu những hậu quả nghiêm trọng. Không chỉ mất một khoản tiền lớn, họ còn bị ảnh hưởng hồ sơ xin visa, đánh mất cơ hội thật sự được học tập và làm việc tại Đức.

Một số bạn trẻ sau khi sang đến Đức mới phát hiện rằng bệnh viện hoặc cơ sở đào tạo không hề tồn tại, hoặc không hề có bất kỳ chương trình đào tạo nào như đã hứa. Có người bị ép làm việc trái phép, không hợp đồng, không bảo hiểm, thậm chí bị đe dọa trục xuất vì vi phạm pháp luật sở tại.

Tệ hơn, một số công ty “trung gian ma” sau khi nhận tiền đã biến mất không dấu vết. Cái họ để lại những người trẻ tuổi rơi vào cảnh nợ nần và suy sụp tinh thần vì giấc mơ bị lợi dụng.

Hà Trang