Hơn 6 triệu tấn sắt thép Trung Quốc ồ ạt nhập vào Việt Nam, vì sao?

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, nửa đầu tháng 11, cả nước nhập khẩu gần 675.800 tấn sắt thép các loại, kim ngạch đạt gần 493 triệu USD.

Tính chung từ đầu năm đến 15-11, Việt Nam nhập khẩu hơn 11,3 triệu tấn sắt thép các loại, kim ngạch đạt gần 9 tỉ USD, tăng 9% về lượng nhưng giảm 17% về giá trị so với cùng kỳ 2022.

Việt Nam chi hơn 4 tỉ USD nhập sắt thép Trung Quốc

Về thị trường, cập nhật của Tổng cục Hải quan hết tháng 10, Trung Quốc dẫn đầu với 6,4 triệu tấn, kim ngạch hơn 4,4 tỉ USD, tăng 48% về lượng, tăng 3% giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, giá sắt thép Trung Quốc rẻ hơn so với năm ngoái, giá nhập khẩu trung bình khoảng 698 USD/tấn, giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm 2022.

Như vậy, riêng thị trường này chiếm 60% về lượng và chiếm 52,3% về kim ngạch nhập khẩu sắt thép của Việt Nam.

Việt Nam đã chi hơn 4,4 tỉ USD nhập khẩu hơn 6,4 triệu tấn sắt thép từ Trung Quốc.

Cần "hàng rào" kiểm định chất lượng

Lý giải thực trạng nhập khẩu sắt thép Trung Quốc tăng mạnh trong bối cảnh hiện nay, ông Đỗ Duy Thái, Tổng giám đốc Công ty Thép Việt cho biết hiện nay, các sản phẩm thép nhập khẩu vào Việt Nam đều có thuế nhập khẩu bằng 0%.

Hơn nữa, các biện pháp phòng vệ thương mại như tự vệ phôi thép đã bị dỡ bỏ, các sản phẩm thép khác như tôn mạ, tôn màu, ống thép, thép dự ứng lực… đều không phải chịu bất kỳ biện pháp phòng vệ thương mại nào.

Các sản phẩm sắt thép cũng không nằm trong danh mục hàng hóa nhóm 2 theo quyết định của Bộ Công Thương nên không thuộc đối tượng phải kiểm tra chuyên ngành về chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Do đó, việc nhập khẩu các sản phẩm thép vào Việt Nam không có quy trình kiểm tra chất lượng dẫn đến thép nhập khẩu đa dạng về chủng loại, chất lượng từ các nước như sắt thép Trung Quốc nhập vào nhiều.

Trước thực trạng đó, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cũng đã gửi đơn kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và Bộ Khoa học Công nghệ đề xuất xem xét xây dựng hàng hàng kỹ thuật, thủ tục kiểm tra chất lượng đối với thép nhập khẩu vào Việt Nam.

Các doanh nghiệp thép đều đồng tình với kiến nghị xem xét xây dựng quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam.

Theo VSA, hiện nay, các quốc gia trên thế giới đang tăng cường áp dụng triệt để các hàng rào kỹ thuật và biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Các rào cản kỹ thuật được áp dụng rõ ràng tại các quốc gia như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc, Anh…

Chính vì thế, các doanh nghiệp thép đều đồng tình với kiến nghị xem xét xây dựng quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam. Theo đó, thép nhập khẩu cần phải có giấy chứng nhận tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng của Việt Nam trước khi nhập khẩu.

Đồng thời, tăng cường điều tra áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp để hạn chế sản phẩm thép cạnh tranh không lành mạnh, bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước.

Các doanh nghiệp ngành thép cũng góp ý xây dựng và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thép tôn mạ kim loại và sơn phủ màu và các bộ, ngành tăng cường công tác cảnh báo, dự báo xu thế thị trường hàng hóa.

Từ đó góp phần hỗ trợ cho sự phát triển ổn định của sản xuất trong nước, đảm bảo quyền lợi chung của thị trường cũng như người tiêu dùng.