Hỗn loạn chính trường Mỹ: Khi đồi Capitol thất thủ

Người biểu tình trèo vào trụ sở quốc hội Mỹ trong ngày 6/1. Ảnh: Reuters

Thượng viện và Hạ viện bác bỏ việc phản đối kết quả bỏ phiếu đại cử tri tại các bang Georgia và Pennsylvania với phần thắng nghiêng về ông Biden. Đảng Cộng hòa cũng phản đối các cuộc bỏ phiếu đại cử tri tại Arizona, Nevada và Michigan, nhưng các cuộc vận động đã thất bại trước khi họ đi đến phần tranh luận.

Phiên họp chung của quốc hội lưỡng viện Mỹ, thường là một bước thủ tục, đã phải tạm dừng trong vài giờ khi những kẻ bạo loạn đột nhập Đồi Capitol, nơi có tòa nhà quốc hội, một trong những công trình mang tính biểu tượng của nước Mỹ. Nhiều người đập vỡ các cửa kính, xông vào nơi các nghị sỹ đang hội họp, buộc cuộc họp phải tạm hoãn và các nghị sỹ phải rời đi.

Phiên họp được tiếp tục vào khoảng 8 giờ tối 6/1 (giờ miền đông nước Mỹ). Thủ đô Washington trở nên hỗn loạn sau khi ông Trump kêu gọi những người ủng hộ chống lại việc xác nhận việc cử tri đoàn bầu ông Joe Biden làm tổng thống kế tiếp.

Cuộc bạo loạn đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ chính giới, ngay cả các đồng minh của ông Trump.

Phó cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Matt Pottinger từ chức để phản đối vụ bạo loạn, một người thân cận với ông Pottinger xác nhận với CNN. Đài truyền hình Mỹ này nói một số trợ lý hàng đầu của tổng thống Trump, bao gồm cố vấn an ninh quốc gia Robert O’Brien và phó chánh văn phòng Chris Liddell, đang xem xét từ chức.

Hậu quả của vụ bạo loạn là bốn người đã chết, trong đó có một phụ nữ, bị bắn trong khuôn viên trụ sở quốc hội và chết tại bệnh viện. Đây là vụ bạo loạn đầu tiên xảy ra tại đồi Capitol kể từ khi người Anh tấn công và đốt cháy tòa nhà vào tháng 8/1814 trong Cuộc chiến 1812, khi các lực lượng Mỹ chống lại đế quốc Anh.

Ngay cả phó tổng thống Mike Pence, một người luôn sát cánh với ông Trump hôm thứ Tư đã công khai đoạn tuyệt với đương kim tổng thống, nói rằng ông không thể tuân theo yêu cầu đòi ông với tư cách là chủ tịch Thượng viện xóa bỏ kết quả cuộc bầu cử.

Ông Pence đã chính thức hóa quan điểm của mình trong một bức thư gửi các nhà lập pháp, tuyên bố rằng ông không có “thẩm quyền đơn phương xác định kết quả các cuộc tranh cử tổng thống” và không thể thay đổi kết quả bầu cử.

Ông viết: “Đó là nhận định được cân nhắc của tôi rằng lời thề ủng hộ và bảo vệ hiến pháp đã ngăn tôi tuyên bố đơn phương trong việc xác định phiếu đại cử tri nào nên được tính và phiếu nào không nên”.

Ông Trump cam kết chuyển giao quyền lực “có trật tự”.

Sau khi quốc hội Mỹ xác nhận chính thức về chiến thắng của tổng thống đắc cử Joe Biden, đương kim tổng thống Trump nói quyết định này “ kết thúc nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên vĩ đại nhất trong lịch sử”.

“Mặc dù tôi hoàn toàn không đồng ý với kết quả của cuộc bầu cử, tuy nhiên việc chuyển giao quyền lực có trật tự sẽ diễn ra vào ngày 20/1”, ông Trump nói trong một tuyên bố. “Tôi luôn nói rằng chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc chiến để đảm bảo rằng chỉ những phiếu bầu hợp pháp mới được tính. Mặc dù điều này (việc quốc hội xác nhận ông Biden chiến thắng) kết thúc nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên vĩ đại nhất trong lịch sử, nhưng đó chỉ là sự khởi đầu của cuộc chiến của chúng tôi để làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”, ông Trump nói.

Anh Minh