Hợp tác xã Dược liệu Pù Mát (Nghệ An): Chuỗi dược liệu khép kín, mở lối thoát nghèo bền vững

Phát triển thành công vùng trồng dược liệu quy mô hơn 20ha

Con Cuông là xã miền núi phía Tây Nghệ An. Đây là địa bàn cư trú chính của nhiều dân tộc thiểu số như: Thái, Đan Lai, Tày, Nùng, Ê Đê, Khơ Mú và Hoa. Nhiều năm trước đây, đồng bào chủ yếu dựa vào nông nghiệp trồng trọt manh mún, nhỏ lẻ nên đời sống gặp nhiều khó khăn, thu nhập bình quân chưa tới 20 triệu đồng/hộ/năm, tỷ lệ hộ nghèo thường xuyên trên 40 %.

Tuy nhiên, bức tranh ấy đã thực sự "lột xác", và khởi nguồn cho sự thay đổi ngoạn mục ấy chính là HTX Dược liệu Pù Mát. Thành lập năm 2019, HTX Dược liệu Pù Mát tập trung nghiên cứu, trồng và chế biến các sản phẩm từ dược liệu địa phương. Bằng phương pháp canh tác bền vững và ứng dụng công nghệ tiên tiến, HTX đã phát triển thành công vùng trồng dược liệu quy mô 30ha (trong đó 4ha do công ty trực tiếp trồng, còn lại liên kết với người dân).

Đặc biệt, HTX đã xây dựng được chuỗi giá trị khép kín từ vườn ươm đến sản phẩm: cung cấp giống, chuyển giao kỹ thuật trồng hữu cơ, thu mua, sơ chế và liên kết chế biến sâu tại địa phương. Để thực hiện được quy mô này, HTX đã chủ động huy động vốn thành viên và tiếp cận vốn vay ưu đãi, tận dụng chính sách hỗ trợ để đầu tư ban đầu cho vùng trồng và xây dựng cơ sở chế biến. Nhờ đó, hàng chục sản phẩm trà, cao dược liệu chất lượng, đạt chuẩn OCOP 3 sao, 4 sao đã ra đời. HTX đang tiếp tục mở rộng diện tích, đưa thêm nhiều loại dược liệu vào chuỗi và ứng dụng công nghệ 4.0 sâu hơn để chế biến trực tiếp, xây dựng thương hiệu riêng.

Khu vực trồng cây cà gai leo theo tiêu chuẩn GACP.

Vừa cung cấp giống, vừa bao tiêu sản phẩm

Đại diện HTX Dược Liệu Phù Mát cho biết, với khí hậu mát mẻ quanh năm, đất bazan màu mỡ vùng đệm Vườn quốc gia Pù Mát khiến cà gai leo ở đây sinh trưởng mạnh mẽ, năng suất cao gấp 2-3 lần khu vực khác. Việc HTX ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm, đồng thời cam kết giá tối thiểu, giúp người dân an tâm sản xuất.

Ông Trần Đình Lợi, thôn Quyết Tiến, xã Con Cuông, Nghệ An chia sẻ, trước đây trên diện tích 1.800m2 của gia đình chủ yếu trồng cây ăn quả, nhưng đến năm 2022 được HTX hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm, gia đình chuyển sang trồng cây dược liệu và chỉ sau 7 tháng đã có thu nhập 42 triệu đồng. Thấy được hiệu quả kinh tế cao nên nhiều hộ dân trong thôn chuyển sang canh tác cà gai leo.

Chính quyền địa phương ghi nhận, HTX Dược Liệu Phù Mát đã tạo việc làm thường xuyên cho 24 lao động tại địa phương với thu nhập bình quân 6-7 triệu đồng/người/tháng. Từ ngày hình thành hợp tác xã đã mang lại hiệu quả rõ rệt đối với sinh kế của bà con DTTS. Không chỉ cung cấp giống, kỹ thuật, mà Hợp tác xã còn đảm bảm bao tiêu sản phẩm, cả đầu vào và đầu ra cho bà con.

Ông Phan Tất Quý, Giám đốc HTX Dược liệu Pù Mát, cho biết: "Sau hơn 6 năm hoạt động, với mục tiêu phát triển bền vững gắn với bảo tồn nguồn gen dược liệu, HTX đã thực sự trở thành cầu nối, giúp bà con bán được sản phẩm với giá cao hơn thị trường, tạo ra thu nhập ổn định từ 6 – 8 triệu đồng/tháng cho mỗi hộ thành viên. Mô hình đã tạo việc làm ổn định và thu nhập bền vững cho hàng trăm lao động nông thôn, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số vùng đệm Pù Mát."

Mai An