HSBC: Thành công kinh tế Việt Nam 2025 và triển vọng tích cực trong năm tới

Năm 2025 xuất khẩu của Việt Nam đã đạt kết quả tích cực. (Ảnh: Vietnam+)

Năm 2025 đang dần khép lại, đánh dấu một năm Việt Nam đạt được hầu hết những mục tiêu kinh tế vĩ mô đặt ra, từ tăng trưởng kinh tế đến kiểm soát lạm phát, cùng hoạt loạt các chỉ tiêu khác, song bức tranh kinh tế cũng không hoàn toàn màu hồng. Việt Nam đã đối mặt với một số cơn gió ngược đến từ nhiều khía cạnh như thuế quan, biến đổi khí hậu, vấn đề nợ công toàn cầu…

Nhân dịp này, ông Vũ Bình Minh, CFA, Giám đốc kinh doanh vốn và tiền tệ, Khối Thị trường vốn và Dịch vụ chứng khoán HSBC Việt Nam đã có những chia sẻ nhìn lại năm 2025 và nhận định sơ bộ về triển vọng năm 2026.

Kinh tế vĩ mô đối mặt với thách thức thuế quan

Theo ông Vũ Bình Minh, bức tranh kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong năm 2025 có thể chia thành hai giai đoạn chính, với cột mốc thuế quan là một bước ngoặt quan trọng. Những tháng đầu năm, Việt Nam khởi đầu với nhiều kỳ vọng sẽ tiếp tục nối tiếp thành công của năm 2024. Tuy nhiên, khi mức thuế quan 46% của Mỹ đối với Việt Nam được công bố vào tháng 4/2025 đã gây ra không ít lo ngại về triển vọng tăng trưởng kinh tế. Bởi lúc này, Việt Nam là một trong những quốc gia có thặng dư thương mại lớn thứ ba với Mỹ và đối diện với nguy cơ rủi ro thuế quan cao nhất trong khu vực ASEAN.

Mặc dù vậy, nhờ vào sự quyết tâm cao độ từ Chính phủ và các cơ quan chức năng, cùng với những quyết sách linh hoạt và quyết liệt, Việt Nam đã vượt qua giai đoạn khó khăn này. Qua nhiều vòng đàm phán, mức thuế quan áp dụng cho Việt Nam đã được giảm xuống còn 19%-20%. Tuy vậy, trong giai đoạn này, các nhà xuất khẩu đã nỗ lực mạnh mẽ, đẩy mạnh vận chuyển hàng hóa trước khi thuế quan có hiệu lực. Điều này giúp Việt Nam duy trì được đà tăng trưởng xuất khẩu.

Tính đến cuối năm, Việt Nam đã chứng kiến mức tăng trưởng GDP ấn tượng, với các chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) quý 3 tăng trưởng 10% so với cùng kỳ năm trước. Các ngành dịch vụ và bán lẻ cũng có những cải thiện mạnh mẽ. Doanh số bán lẻ đã tăng 12% trong quý ba và ngành du lịch ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ khi lượng khách quốc tế đạt mức cao nhất từ trước đến nay, dẫn đầu trong ASEAN.

Theo lãnh đạo HSBC, mặc dù đối mặt với thách thức lớn từ thuế quan, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn bùng nổ. Trong quý 3/2025, tổng thặng dư thương mại đạt 3 tỷ USD, gấp đôi so với nửa đầu năm. Cả xuất khẩu và nhập khẩu đều đạt mức tăng trưởng gần 20% so với cùng kỳ năm trước. Dù có sự giảm tốc trong tốc độ tăng trưởng thương mại trong những tháng cuối năm, xuất khẩu điện tử vẫn là điểm sáng khi giữ vững đà tăng trưởng mạnh mẽ.

Các sản phẩm điện tử, đặc biệt là máy chơi game và điện thoại, đã trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường Mỹ, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng công nghệ.

Một báo cáo của Bloomberg cho biết Việt Nam đã xuất khẩu tới 75% lượng máy chơi game sang Mỹ, tăng mạnh từ con số khiêm tốn dưới 30 triệu USD/tháng vào năm 2024 lên hơn 400 triệu USD/tháng từ tháng 5/2025. Điều này chứng tỏ sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp điện tử và lắp ráp tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam cũng ghi nhận những tín hiệu tích cực. Mặc dù số vốn đăng ký mới giảm khoảng 8% so với cùng kỳ năm trước, nhưng vốn đăng ký điều chỉnh và vốn góp vốn, mua cổ phần lại tăng mạnh, đạt tổng số 33,69 tỷ USD, mức cao nhất trong 5 năm qua. FDI từ Trung Quốc và Mỹ cũng tăng mạnh, bù đắp cho sự giảm sút từ các quốc gia khác.

Thách thức từ thị trường tiền tệ và biện pháp ổn định

Lãnh đạo HSBC nhấn mạnh, năm 2025 thị trường tài chính tiền tệ của Việt Nam đối diện với rất nhiều biến động. Mặt bằng lãi suất liên ngân hàng được duy trì ổn định trong nửa đầu năm nhờ vào chính sách tiền tệ linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, về cuối năm, lãi suất VND đã chứng kiến sự tăng mạnh, đạt mức cao nhất trong 3 năm qua. Điều này phản ánh sự căng thẳng trong việc cân đối giữa tín dụng và huy động vốn, khi tăng trưởng dư nợ tín dụng đạt 16,15%, trong khi huy động vốn chỉ đạt 12%.

Để đối phó, Ngân hàng Nhà nước đã tích cực hỗ trợ thanh khoản thông qua các biện pháp như cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) và nghiệp vụ hoán đổi ngoại tệ với các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, việc tăng lãi suất OMO lên 4,5% từ mức 4% trước đó cho thấy những khó khăn trong việc duy trì ổn định lãi suất.

Tỷ giá USD/VND cũng có những biến động mạnh trong năm 2025. (Ảnh: Vietnam+)

Lạm phát cũng là một yếu tố cần lưu ý, khi tốc độ tăng của giá tiêu dùng đạt 0,5% trong tháng 11, tương đương mức tăng 3,58% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, với lạm phát mục tiêu dưới 5% mà Quốc hội đã thông qua, Việt Nam vẫn kiểm soát được mức lạm phát trong phạm vi cho phép.

Tỷ giá USD/VND cũng có những biến động mạnh trong năm 2025. Mặc dù chỉ số USD đã giảm hơn 9% trên toàn cầu, nhưng trong bối cảnh chính sách tiền tệ của Mỹ có sự thay đổi, tỷ giá VND đã mất giá khoảng 3,5% so với USD trong năm. Đây là yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ đến các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các nhà đầu tư, khi đồng tiền Việt Nam mất giá trước biến động của chính sách tiền tệ Mỹ và các yếu tố thuế quan.

Ngân hàng Nhà nước đã có những biện pháp điều chỉnh tỷ giá linh hoạt, giúp ổn định thị trường ngoại tệ. Chính sách điều hành ngoại hối chủ động của Ngân hàng Nhà nước đã giúp tỷ giá ổn định trở lại từ tháng 9 và kỳ vọng tỷ giá sẽ duy trì xu hướng ổn định trong phần còn lại của năm 2025. Tuy nhiên, trong năm 2026, nhu cầu ngoại hối vẫn sẽ tồn tại, nhưng mức độ tăng của tỷ giá USD/VND dự kiến sẽ thấp hơn so với các năm trước.

Triển vọng tích cực năm 2026

Cũng theo ông Vũ Bình Minh, mặc dù các diễn biến của năm 2026 là rất khó dự đoán tại thời điểm này, nhưng các chỉ số như PMI cũng góp phần hé lộ một số triển vọng đáng khích lệ. Chỉ số PMI tổng thể duy trì ở mức mở rộng 53,8 trong tháng 11 và đơn đặt hàng xuất khẩu mới tiếp tục tăng trưởng. Đây là dấu hiệu tích cực cho triển vọng xuất khẩu trong năm 2026. Đặc biệt, đầu tư công vẫn sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, với chi tiêu cho cơ sở hạ tầng chiếm khoảng 6%-7% GDP, cao hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực.

Về triển vọng thương mại, ông Minh cho biết đa dạng hóa thương mại đã trở thành một chiến lược quan trọng trong bối cảnh bất ổn về thuế quan từ Mỹ. Mặc dù Mỹ vẫn duy trì là điểm đến xuất khẩu hàng đầu, Việt Nam đang đẩy nhanh nỗ lực theo đuổi các cơ hội thương mại dài hạn.

Năm 2024, thương mại của Việt Nam với Khối liên minh châu Âu (EU) tăng 36% so với năm 2019, trở thành đối tác thương mại quan trọng nhất trong ASEAN. Ngoài ra, Việt Nam đã và đang ký một loạt các hiệp định thương mại, cũng như nâng cấp quan hệ với các quốc gia, cho thấy tiềm năng của việc đa dạng hóa thương mại là rất lớn.

Ông Vũ Bình Minh cho rằng mặc dù các thách thức vẫn tồn tại, đặc biệt trong việc điều hành tỷ giá và xử lý các yếu tố bất ổn từ bên ngoài, Việt Nam đã có những bước chuẩn bị vững chắc. (Ảnh: Vietnam+)

Về thị trường tài chính, mặc dù Việt Nam đã có một năm tương đối thành công trong kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường ngoại tệ và tỷ giá VND chủ yếu chịu tác động từ các diễn biến phức tạp, khó lường của thị trường quốc tế như lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của Fed, chính sách thương mại, thuế quan của Chính quyền Mỹ và biến động của đồng USD quốc tế.

Do đó, trong một số giai đoạn, rủi ro vẫn có thể đến từ biến số bên ngoài khiến cân đối cung cầu ngoại tệ trong nước chịu sức ép tạm thời. Tuy nhiên, chính sách điều hành tiền tệ chủ động, linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước tiếp tục sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho thị trường vận động trong biên độ ổn định.

Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, cần tiếp tục chủ động trong hoạt động phòng vệ rủi ro tỷ giá, rủi ro lãi suất nhằm đảm bảo kết quả kinh doanh không bị ảnh hưởng. Dự báo 2026 sẽ tiếp tục là một năm Việt Nam đứng trước nhiều thách thức, nhưng cũng không thiếu những cơ hội. Việc tìm được điểm cân bằng sẽ giúp đưa quốc gia bước vào một kỷ nguyên mới vững mạnh hơn.

“Mặc dù các thách thức vẫn tồn tại, đặc biệt trong việc điều hành tỷ giá và xử lý các yếu tố bất ổn từ bên ngoài, Việt Nam đã có những bước chuẩn bị vững chắc. Chính sách tiền tệ linh hoạt, cùng với chiến lược đầu tư công mạnh mẽ, sẽ giúp Việt Nam tìm được điểm cân bằng giữa các yếu tố nội tại và biến động toàn cầu,” ông Minh nhấn mạnh./.

(Vietnam+)