Huấn luyện viên bóng đá - họ là ai?

HLV hiện tại của Manchester City Pep Guardiola đã từng 1 lần vô địch Champions League trên cương vị cầu thủ, 2 lần vô địch Champions League trên cương vị HLV. Ảnh: tienphong.vn

Một cầu thủ xuất sắc có trở thành một huấn luyện viên xuất sắc?

Câu trả lời là có. Chúng ta đã biết đến nhiều cầu thủ xuất sắc, có sự nghiệp lừng lẫy khi còn thi đấu, sau khi giải nghệ đã trở thành những huấn luyện viên tên tuổi, gây được tiếng vang lớn, một số trở thành huyền thoại trên băng ghế huấn luyện. Trong đó, có thể kể đến như Mario Zagallo (Brazil), Franz Beckenbauer (Đức), Didier Deschamps - cả 3 đều vô địch World Cup trên 2 cương vị cầu thủ và HLV, hay cố danh thủ Hà Lan Johan Cruyff; hay HLV hiện tại của Manchester City Pep Guardiola (1 lần vô địch Champions League trên cương vị cầu thủ, 2 lần vô địch Champions League trên cương vị HLV, 10 lần vô địch quốc gia Tây Ban Nha, Đức, Anh)... Ngoài ra, còn có thể kể đến một số HLV nổi tiếng khác cũng xuất thân từ cầu thủ, như: Antonio Conte (đương kim HLV của nhà vô địch Italia Napoli), Diego Simeone (HLV của Atletico Madrid)...

Nhưng cũng có thể là không. Bóng đá thế giới cũng đã chứng kiến một số HLV xuất sắc có sự nghiệp cầu thủ khá xoàng, thậm chí là “dân tay ngang”, như Arrigo Sacchi (Italia) - người tạo nên một AC Milan vĩ đại cuối thập niên 80, đầu thập niên 90 của thế kỷ trước; hay Arsene Wenger (Pháp) - HLV huyền thoại của Arsenal, Louis Van Gaal (Hà Lan), Jose Mourinho (Bồ Đào Nha) - “Người đặc biệt” cả trên sân lẫn bên ngoài đường pitch..., Thomas Tuchel (đương kim HLV đội tuyển Anh), Julian Nagelsmann (đương kim HLV đội tuyển Đức)...

Vậy làm thế nào để trở thành một HLV xuất sắc?

Thực tế, thành công của một HLV bóng đá là sự hội tụ của nhiều yếu tố. Trước hết, là tố chất cá nhân của bản thân HLV. Một số HLV không chỉ để lại dấu ấn thành công ở đội bóng mình dẫn dắt mà còn để lại một trường phái, một triết lý hình mẫu cho các HLV kế tiếp. Như Johan Cruyff, không chỉ là một cầu thủ/HLV xuất sắc mà còn được coi là "triết gia bóng đá" có ảnh hưởng sâu đậm đến nhiều HLV (tiêu biểu là Pep Guardiola), hay Jose Mourinho được biết đến là một HLV cực kỳ thực dụng với quan niệm chiến thắng là tất cả... Điểm chung nhất của các HLV thành công là họ có cá tính rất mạnh, một số người còn được ví như "kẻ độc tài" - hoặc theo ý tôi, hoặc anh phải ngồi dự bị hoặc bị bán đi, như trường hợp của HLV Van Gaal với danh thủ Rivaldo khi cả 2 còn phục vụ Barcelona... Và một điều không thể không nhắc đến ở đây là các HLV xuất thân từ cầu thủ khi còn thi đấu đều được "thọ giáo" những HLV xuất sắc, có dấu ấn chiến thuật riêng, như trường hợp Pep và Cruyff, hoặc Deschamps từng là học trò của các HLV huyền thoại Raymond Goethals (Bỉ), Marcelo Lippi (HLV đưa Italia vô địch thế giới năm 2006)... Và kinh nghiệm từ thời còn là cầu thủ cũng như việc tiếp thu phương pháp huấn luyện cầu thủ của HLV giúp họ rất nhiều khi chuyển sang nghề cầm quân.

Mới đây nhất, HLV Ole Gunnar Solskjaer đã bị CLB Besiktas (Thổ Nhĩ Kỳ) sa thải chỉ sau 7 tháng cầm quân. Đây là lần thứ hai HLV này "giữa đường đứt gánh" (lần trước bị CLB Manchester United sa thải tháng 11/2021)... Sẽ là chuyện bình thường như nhiều trường hợp HLV bị sa thải khác, nhưng sở dĩ việc này gây chú ý bởi ông là cựu tiền đạo và cựu HLV của Man United, mà Man đỏ thì đang khởi đầu mùa giải 2025 - 2026 rất lận đận, chưa kể các cựu cầu thủ Man United khi chuyển sang nghề HLV thì đều có thành tích bết bát...

Hoàng Ngọc Anh