Hưng Yên siết chặt bảo vệ động vật hoang dã, hình thành 'lá chắn sinh thái' bền vững

Chủ động cứu hộ, bảo vệ loài nguy cấp

Công tác bảo vệ động vật hoang dã tại Hưng Yên trong năm nay ghi nhận sự chuyển biến rõ rệt cả về quy mô, cách làm và hiệu quả thực tiễn. Từ đầu năm đến nay, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã tiếp nhận 25 cá thể động vật rừng, thuộc nhiều loài đang bị đe dọa nghiêm trọng như rùa núi vàng, culi, tê tê Java, khỉ vàng, khỉ mặt đỏ, khỉ đuôi lợn hay chim diều hoa Miến Điện. Đây đều là những loài nằm trong danh mục nguy cấp, quý, hiếm và cần được bảo vệ đặc biệt theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Mỗi cuộc cứu hộ được thực hiện gần như theo quy trình ứng cứu khẩn cấp. Ngay khi nhận được tin báo từ người dân hoặc địa phương, lực lượng kiểm lâm lập tức có mặt để tiếp nhận, kiểm tra sức khỏe ban đầu và chuyển giao đến các đơn vị chuyên trách như Trung tâm Cứu hộ, bảo tồn và Phát triển sinh vật (Vườn quốc gia Cúc Phương) hay Trung tâm Du lịch và Bảo tồn sinh vật Hoàng Liên. Tại đó, các cá thể tiếp tục được chăm sóc trong môi trường bán hoang dã, phục hồi tập tính sinh tồn trước khi được tái thả về tự nhiên. Đây là bước quan trọng nhằm đảm bảo động vật có thể thích nghi tốt với môi trường sống sau thời gian bị nuôi nhốt hoặc thương tích.

Trung tâm Du lịch và Bảo tồn sinh vật Hoàng Liên tiếp nhận 3 cá thể động vật rừng do Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hưng Yên bàn giao. Ảnh: Kim Thoa

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hưng Yên, cho biết: “Với chúng tôi, mỗi cá thể động vật được cứu hộ không chỉ là nỗ lực của lực lượng kiểm lâm mà còn là sự chung tay của người dân. Mục tiêu cuối cùng là trả chúng về thiên nhiên, nơi chúng thuộc về”.

Song hành với công tác cứu hộ, lực lượng kiểm lâm còn tăng cường xử lý các hành vi buôn bán, săn bắt, nuôi nhốt trái phép động vật hoang dã. Nhiều vụ việc được phát hiện nhờ sự phối hợp với Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV). Các cá nhân đăng tải thông tin rao bán trên mạng xã hội bị yêu cầu gỡ bỏ, ký cam kết không tái phạm và bị xử lý theo quy định. Nhờ đó, những “điểm nóng” về vi phạm dần bị thu hẹp, tạo ra môi trường an toàn hơn cho các loài động vật hoang dã sinh sống.

Hình thành “văn hóa sinh thái” từ cộng đồng

Nếu công tác cứu hộ là bước xử lý sau vi phạm, thì ngăn chặn hành vi xâm hại động vật hoang dã từ sớm lại là nhiệm vụ đòi hỏi sự kiên trì và chủ động. Trong mùa chim di cư năm nay, lực lượng kiểm lâm Hưng Yên đã triển khai hàng loạt đợt tuần tra lớn tại các khu vực đồng ruộng, kênh ngòi, những nơi thường xuyên bị giăng lưới bẫy chim.

Kết quả, hàng nghìn mét lưới bẫy bị tháo dỡ; riêng tháng 10, hơn 13.000 mét lưới cùng nhiều loa phát, đầu đọc thẻ nhớ, ắc quy dùng để dụ chim đã bị tịch thu và tiêu hủy. Những địa bàn từng là “điểm đen” như Đông Tiền Hải, Nam Cường, Hưng Phú, Thái Ninh đã được kiểm soát chặt chẽ hơn, giảm đáng kể số vụ vi phạm so với các năm trước.

Tuy nhiên, tác động sâu rộng nhất không đến từ những đợt xử lý lớn, mà từ sự chuyển biến nhận thức trong cộng đồng. Trong thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã tổ chức 15 lớp tập huấn tuyên truyền tại nhiều xã, phường, thu hút người dân, học sinh và các hộ kinh doanh tham gia. Những buổi tuyên truyền không chỉ cung cấp kiến thức về pháp luật mà còn giải thích rõ tác động của việc săn bắt động vật hoang dã đối với hệ sinh thái và sức khỏe con người. Nhiều người dân sau khi được giải thích đã chủ động thông báo vi phạm hoặc giao nộp động vật đang nuôi giữ trái phép. Ngoài ra, Chi cục đã tuyên truyền 10.208 tờ rơi và 6 bảng tuyên tuyền về công tác quản lý bảo vệ rừng và bảo vệ động vật hoang dã.

Hưng Yên hướng đến mục tiêu xây dựng một môi trường sinh thái bền vững, nơi mỗi người dân là một “kiểm lâm viên tự nguyện”. Khi nhận thức được nâng cao, hành vi thay đổi, những nguy cơ đe dọa đến động vật hoang dã sẽ giảm từ gốc. Phát triển kinh tế không đồng nghĩa với đánh đổi thiên nhiên; thay vào đó, Hưng Yên đang lựa chọn con đường hài hòa, tôn trọng tự nhiên và bảo vệ tài nguyên cho thế hệ mai sau.

Từ hoạt động cứu hộ đến các chiến dịch xử lý vi phạm, từ những lớp tuyên truyền đến hành động tự giác của người dân, Hưng Yên đang xây dựng được nền tảng vững chắc cho công tác bảo tồn động vật hoang dã. Không chỉ bảo vệ “màu xanh sự sống”, tỉnh còn góp phần hình thành một văn hóa sinh thái mới, nơi thiên nhiên được tôn trọng, gìn giữ và trao gửi cho tương lai bằng trách nhiệm hôm nay.

Phương Liên