Hương chúc Bảy Núi

Bà con dân tộc thiều số Khmer gọi trái chúc là “Kot sot”. Cây trưởng thành cao lớn, cùng họ với chanh, bưởi, quýt… sinh trưởng rất khỏe. Từ 5 – 8 năm cây mới cho trái.

Thoạt nhìn, cây chúc giống với cây chanh, nhưng lá chúc có điểm thắt eo ở giữa như hình “số 8”, hương đậm hơn lá chanh rất rõ.

Trái chúc to hơn trái chanh, vỏ ngoài xù xì, nhưng bên trong có vị chua thanh, the the, hương thơm nồng rất dễ chịu.

Cây chúc dễ trồng, sống khỏe, cho trái quanh năm và trái rộ nhất là vào mùa mưa. Trước đây, cây chúc rừng rất quý vì chỉ còn số lượng hiếm ở một số phum, sóc của đồng bào dân tộc thiểu số Khmer.

Ngày nay, cây chúc được nhân giống, bán cây, lá và trái phổ biến, tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con.

Nhờ mùi thơm độc đáo, cả lá và trái đều được tận dụng trong chế biến món ăn. Hương chúc có tác dụng khử mùi tanh của các nguyên liệu thịt, cá, lại kích thích mạnh khứu giác. Cũng từ sức hút của loại gia vị này thôi, mà nhiều món ăn ở Bảy Núi đã “lên ngôi” trở thành đặc sản.

Trong đó, phải kể đến món gà đốt. Quá trình đốt gà, đầu bếp lót một lớp dày sả, lá chúc để mùi thơm ngấm trọn vào phần thịt.

Chưa hết, nước chấm ăn kèm gà đốt cũng phải dậy mùi thơm của chúc mới “đúng bài”. Phần lá và vỏ chúc được xắt nhuyễn, các loại gia vị hòa quyện với nước cốt chúc thành hỗn hợp đặc sánh, chua chua, mặn ngọt hài hòa. Nước chấm làm tăng vị giác cho miếng thịt gà thêm đậm đà và dung hòa với phần gỏi bắp chuối thanh nhẹ.

Cháo bò là món đặc sản phải thưởng thức mỗi khi du khách đến khám phá Bảy Núi. Món ăn này sẽ mất đi phần trọn vẹn nếu thiếu một miếng chúc vắt vào tạo mùi thơm. Mùi quyến rũ của lòng bò và hương thơm đặc trưng của trái chúc cứ vương vấn đến lạ. Tinh dầu chúc rất thơm, nên khi ăn người dùng sẽ vắt ngược miếng chúc để lấy trọn tinh dầu trong vỏ.

Món dế xào lá chúc được đưa vào danh sách món ăn độc đáo ở 2 huyện Tri Tôn và TX.Tịnh Biên. Mùi thơm và màu xanh bắt mắt của lá chúc sẽ giúp những người lần đầu thưởng thức mạnh dạn hơn để trải nghiệm ẩm thực bản địa.

Nhiều năm trước, cây chúc được nhắc đến là loại cây rừng mọc hoang, thậm chí có người trăn trở vì chúng gần như sắp tiệt chủng. Bây giờ, cây chúc không chỉ hồi sinh, mà đang khẳng định giá trị rất tuyệt vời của chúng, từ trong ẩm thực đến góp phần đem lại kinh tế cho người dân Bảy Núi.

HOÀI ANH