Hướng dẫn hưởng chế độ hưu trí khi công ty nợ tiền đóng BHXH

Giải quyết hưởng lương hưu

Theo Công văn 1880/BHXH-CSXH, cơ quan BHXH giải quyết hưởng lương hưu đối với các trường hợp:

Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) thì được giải quyết hưởng lương hưu theo quy định của chính sách tại thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng.

Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu, có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) mà người lao động có nguyện vọng thì được đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng; thời điểm hưởng lương hưu được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 01/2016/TT-BLĐTBXH ngày 18/02/2016 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng (không thực hiện hoàn trả số tiền người lao động đã đóng BHXH tự nguyện để thống nhất với nội dung hướng dẫn tại Công văn số 276/LĐTBXH-BHXH ngày 06/02/2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội).

Giải quyết hưởng BHXH một lần

Việc giải quyết chế độ BHXH một lần khi đơn vị chưa đóng BHXH của từng nhóm đối tượng được giải quyết như sau:

Trường hợp ra nước ngoài để định cư; Bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng; công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không đủ điều kiện để hưởng lương hưu: Cơ quan BHXH thanh toán tiền BHXH một lần dựa trên thời gian thực đóng BHXH. Sau đó nếu khi đơn vị đóng bù, cơ quan BHXH sẽ chi trả bổ sung.

Trường hợp đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH (tính cả thời gian chưa đóng tiền BHXH): Cơ quan BHXH thanh toán tiền BHXH một lần dựa trên thời gian thực đóng BHXH. Khi đơn vị đóng bù, cơ quan BHXH sẽ chi trả bổ sung.

Trường hơp tham gia BHXH bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm (tính cả thời gian chưa đóng tiền BHXH), muốn rút BHXH một lần: Cơ quan BHXH thanh toán tiền BHXH một lần dựa trên thời gian thực đóng BHXH. Sau này, khi đơn vị đóng bù, cơ quan BHXH sẽ chi trả bổ sung.

Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì cơ quan BHXH ghi nhận và bảo lưu toàn bộ thời gian đóng bổ sung. Trường hợp người lao động tiếp tục tham gia BHXH thì thời gian đóng bổ sung nêu trên được cộng nối với thời gian tiếp tục tham gia BHXH sau này để tính hưởng chế độ BHXH.

Trường hợp khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác và người lao động đề nghị hưởng BHXH một lần cho thời gian đóng bổ sung thì cơ quan BHXH tính gộp thời gian đã giải quyết trước đó với thời gian đóng bổ sung để xác định lại mức hưởng mới theo quy định của Luật BHXH 2014 tại thời điểm giải quyết sau và trừ đi mức hưởng được tính lại tương ứng với thời gian đã được tính hưởng BHXH một lần trước đó bao gồm cả thời gian đã làm tròn (nếu có) để chi trả bổ sung cho người lao động.

Ví dụ: Ông Nguyễn Văn A có thời gian tham gia BHXH từ tháng 01/2016 đến tháng 10/2019 là 03 năm 10 tháng; trong đó đơn vị đã đóng BHXH cho ông A từ tháng 01/2016 đến tháng 7/2018, thời gian từ tháng 8/2018 đến tháng 10/2019 đơn vị chưa đóng BHXH. Giả sử tháng 6/2021 ông A đề nghị hưởng BHXH một lần với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH là 6.000.000 đồng. Cơ quan BHXH giải quyết hưởng BHXH một lần cho ông A với thời gian đã thực đóng vào quỹ BHXH từ tháng 01/2016 đến tháng 7/2018 là 02 năm 7 tháng như sau:

Mức hưởng BHXH một lần của ông A tại thời điểm tháng 6/2021 là: 6.000.000 đồng x 3 năm (làm tròn 2 năm 7 tháng) x 2 tháng = 36.000.000 đồng.

Giả sử tháng 8/2023 ông A được đóng BHXH bổ sung cho thời gian từ tháng 8/2018 đến tháng 10/2019 và đề nghị cơ quan BHXH giải quyết BHXH một lần cho thời gian được đóng bổ sung.

Cơ quan BHXH giải quyết như sau: Tổng thời gian đóng BHXH của ông A là 03 năm 10 tháng, được làm tròn thành 4 năm. Giả sử mức bình quân tiền lương tháng tính lại tại thời điểm tháng 8/2023 là 7.000.000 đồng.

Tổng mức hưởng BHXH một lần sau khi tính lại là: 7.000.000 đồng x 4 năm x 2 tháng = 56.000.000 đồng.

Số tiền ông A đã hưởng được tính lại là: 7.000.000 đồng x 3 năm x 2 tháng = 42.000.000 đồng.

Số tiền ông A được điều chỉnh hưởng bổ sung là: 56.000.000 đồng - 42.000.000 đồng = 14.000.000 đồng.

Lưu ý, BHXH sẽ không giải quyết hưởng BHXH một lần đối với trường hợp có thời gian đóng BHXH đủ 20 năm trở mà đã bao gồm cả thời gian chưa đóng tiền BHXH.

Trừ trường hợp ra nước ngoài để định cư; bị mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng; công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Tuệ Minh