Hướng đến sản xuất cà phê hữu cơ

Những mẻ cà phê sạch đầu tiên của HTX cà phê Song Vũ. (Ảnh nhân vật cung cấp)

• KIÊN TRÌ VỚI NÔNG NGHIỆP SẠCH

Chuyển đổi từ trồng cà phê truyền thống sang trồng cà phê hữu cơ là một chặng đường không hề dễ. Với phương châm “chậm mà chắc”, HTX Song Vũ chọn chuyển đổi dần sang VietGAP, thay đổi từ từ để con người lẫn cây trồng quen với phương thức canh tác mới - xanh và sạch hơn. Anh Nguyễn Song Vũ, Giám đốc HTX cho biết, năm đầu tiên HTX chọn 5 ha cà phê của gia đình để làm vườn mẫu, dần để các thành viên làm quen với phương thức, quá trình trồng cà phê theo tiêu chuẩn VietGAP. Theo đó, lượng phân bón hóa học được giảm dần từng năm, tránh sử dụng các chất bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu… Nguồn gốc cây giống, quá trình canh tác, chăm sóc luôn được anh và gia đình kiểm soát chặt chẽ.

Anh Vũ nhớ lại, năm đầu chuyển đổi, HTX gặp nhiều khó khăn, sản lượng cà phê canh tác theo phương pháp mới giảm hẳn. Anh gặp nhiều khó khăn để giải thích với các thành viên HTX, vì bà con vốn quen với phương pháp canh tác cũ, không hiểu nhiều về khái niệm hữu cơ, nên cảm thấy lo lắng khi năng suất giảm. Phương thức canh tác mới mẻ, sự do dự của các thành viên là những trở ngại bước đầu mà anh và HTX phải vượt qua để đi con đường cà phê sạch.

Thế nhưng, anh vẫn kiên trì với mục tiêu của mình, anh cho rằng: “Khi bà con bón phân hóa học thường xuyên, cây cà phê sẽ lão hóa nhanh hơn, phải cuốc đi trồng lại, trong khi trồng theo phương pháp hữu cơ, cây phát triển khỏe mạnh và bền vững hơn. Hơn nữa, cà phê hữu cơ cũng được bán với giá tốt hơn so với cà phê truyền thống”. Trong khi Cầu Đất, Xuân Trường lại có nhiều lợi thế về thổ nhưỡng, khí hậu và một thương hiệu cà phê đã được người tiêu dùng khắp nơi công nhận, vậy tại sao, mình lại không trồng, sản xuất cà phê sạch, để khẳng định, nâng cao giá trị hạt cà phê vùng Xuân Trường, giúp bà con sản xuất bền vững, nâng cao thu nhập? - anh Vũ tự hỏi.

Ngoài ra, khi sản xuất theo phương pháp mới, môi trường sinh thái bền vững hơn, cải thiện chất đất, giúp đa dạng sinh học, qua đó giúp bảo vệ sức khỏe nông dân và các vùng phụ cận. Bên cạnh đó, các sản phẩm đạt tiêu chuẩn giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, tránh nhiều bệnh mãn tính. Những lợi ích thiết thực và lâu dài này trở thành động lực để anh kiên trì với cà phê sạch.

• HƯỚNG TỚI TIÊU CHUẨN HỮU CƠ

Bước qua năm thứ hai, 5 ha của gia đình anh Vũ đã cho sản lượng ổn định, tương đương với sản lượng của phương pháp canh tác truyền thống, giúp anh tự tin thuyết phục các thành viên khác chuyển đổi. Với sự đồng lòng của bà con, HTX Song Vũ hướng dẫn nông dân thay đổi cách chọn giống, chăm sóc, tưới tiêu, từng bước giảm lượng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật hằng năm, tiến tới canh tác hoàn toàn bằng phương pháp hữu cơ.

“Chân cứng đá mềm!”. Sau 4 năm miệt mài kiên trì, HTX của anh Vũ bước đầu đã đạt được những thành quả tích cực. Với xuất phát điểm 5 ha cà phê của gia đình, đến nay, HTX đã có 30 ha sản xuất theo hướng VietGAP.

“Năm đầu cà phê chậm phát triển, năm thứ hai, cây bắt đầu quen với điều kiện mới, dần phục hồi và phát triển tốt, bền vững hơn. Cây ra nhiều nhánh, lá sum sê, tỷ lệ cành chết thấp, khả năng chống chịu được hạn hán trong mùa khô cao. Ngoài ra, hệ vi sinh vật đa dạng, đất trở nên tươi xốp, nhiều chất dinh dưỡng giúp cây cho năng suất cao hơn. Đặc biệt, nhân cà phê hữu cơ có vị ngọt, thơm, an toàn hơn so với cà phê canh tác theo phương pháp truyền thống” - anh Vũ cho hay.

Qua kiểm tra, kết quả kiểm nghiệm mẫu đất, nước và giống đều đạt các tiêu chí của VietGAP. Ngoài ra, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nằm dưới ngưỡng cho phép. Quan trọng hơn nữa là niềm tin của các thành viên HTX với phương pháp canh tác hữu cơ. Khi đã có niềm tin với phương pháp mới, bà con tự tin từ bỏ thói quen canh tác cũ, giảm phân bón hóa học, thay bằng phân hữu cơ và phân vi sinh có lợi cho cây trồng lẫn môi trường.

HTX cà phê hữu cơ Song Vũ hiện đang liên kết sản xuất với 45 nông hộ, diện tích hơn 100 ha. Đặc biệt, anh đã tìm được đầu ra cho hàng chục tấn cà phê Arabica sang Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hà Lan - những thị trường khó tính hàng đầu thế giới - với giá cao hơn cà phê thường từ 40% đến 50%.

Tự tin với những thành quả ban đầu, là niềm tin của các thành viên HTX, diện tích cà phê mở rộng và chứng chỉ VietGAP, HTX cà phê Song Vũ hướng tới đích đến là các sản phẩm hoàn toàn hữu cơ, đạt các tiêu chuẩn của thế giới. “Chậm mà chắc” như anh đã từng nói, với bước chuyển VietGAP, HTX dần chuyển sang phương thức canh tác hữu cơ có tiêu chuẩn và yêu cầu cao hơn. Tiến tới từ bỏ hoàn toàn việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất và quản lý.

“Thời gian tới, HTX sẽ thu hút thêm nhiều thành viên và mở rộng diện tích hữu cơ. Ngoài ra, để giúp nâng cao doanh thu, tận dụng tối đa các phụ phẩm, HTX sẽ đẩy mạnh phát triển thêm nhiều dòng sản phẩm thiên về cà phê hữu cơ, mở rộng thị trường tiêu thụ, cũng như nâng cao giá trị hạt cà phê Xuân Trường”- anh Vũ chia sẻ.

NHẬT QUỲNH