Hủy bản án xử ''kỳ lạ'' ở Đam Rông - Cán cân công lý được thực thi

Bà Thủy phải bắc ghế nhờ để nhìn qua phần đất của mình được Tòa án phân chia nhưng không có lối đi vào. Ảnh: Chính Thành

Tiếp nhận bức xúc, kiến nghị của cử tri, liên tiếp kiến nghị cấp có thẩm quyền

Trong các đợt tiếp xúc cử tri ngày 25/4/2019 và tiếp công dân ngày 25/6/2019, Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng đã nhận được đơn khiếu nại của bà Lê Thị Thủy trú tại thôn Phi Có, xã Đạ Rsal, huyện Đam Rông với nội dung “Đề nghị xem xét lại Bản án số 05/2016/HNGĐ - ST ngày 22/9/2016 của Tòa án Nhân dân huyện Đam Rông và Bản án số 03/2017/HNGĐ - PT ngày 14/3/2017 của Tòa án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng vì lý do: 2 bản án trên chia đất và nhà cho bà Thủy mà không có đường đi.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ việc, Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng đã xuống hiện trường, xác minh tại chỗ và chuyển đơn của bà Lê Thị Thủy đến Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng để xác minh thực trạng và có cơ sở đề nghị Chánh án Tòa án Nhân dân cấp cao Thành phố Hồ Chí Minh xem xét kháng nghị theo trình tự giám đốc thẩm. Ngày 11/9/2019 Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng có văn bản gửi Chánh án Tòa án Nhân dân cấp cao Thành phố Hồ Chí Minh.

Căn cứ vào kết quả xác minh, thẩm định giá và họa đồ trích đo cập nhật địa chính do Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Đam Rông cung cấp cho tòa án thì miếng đất thuộc Tờ bản đồ số 11, Thửa đất số 936 (đo ngày 4/5/2016) có hướng Đông giáp con đường bê tông thôn Phi Có. Hướng Tây căn nhà giáp mặt tiền Quốc lộ 27. Hai hướng còn lại giáp Bưu điện xã Đạ Rsal và nhà một hộ dân.

Trên cơ sở đó, Tòa án Nhân dân huyện Đam Rông phân chia thửa đất cắt ngang, cụ thể: giao cho bà Thủy được quyền sử dụng 198 m2 đất và 93 m2 đất trồng cây hằng năm thuộc Thửa đất số 936. Trên đất có 2 dãy nhà trọ, nhà bếp, nhà vệ sinh với tổng trị giá tài sản được chia gần 1,9 tỷ đồng. Tòa giao cho ông Hợp quản lý 202 m2 đất ở và một căn nhà chính xây cấp 4 có diện tích 120,6 m2, 1 mái che phía trước với tổng tài sản được chia gần 1,5 tỷ đồng. Bà Thủy còn buộc phải trả lại tiền chênh lệch giá trị tài sản cho ông Hợp.

Vấn đề ở đây là trong khi phần đất của ông Hợp được chia giáp mặt tiền Quốc lộ 20 thì phần đất và tài sản trên đất mà tòa chia cho bà Thủy phía sau là miếng đất của bà Đinh Thị Kỳ, kế tiếp mới tới con đường bê tông của xóm. Từ ngày tòa chia xong, ông Hợp không cho bà Thủy đi vào dãy nhà trọ phía sau. Về phần đất của bà Thủy, do có tường cao bít kín lại tiếp giáp bức tường là đất và căn nhà tôn của bà Đinh Thị Kỳ nên bà Thủy không thể trèo vào.

Được biết, bà Thủy cũng có đơn gửi nhiều cơ quan trong tỉnh đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với 2 bản án nói trên. Tuy nhiên, qua nhiều năm, vụ việc chưa được xem xét giải quyết.

Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng sau đó tiếp tục có công văn thông tin kết quả xem xét, trả lời, giải quyết đơn thư của Đoàn ĐBQH chuyển đến Viện kiểm sát Nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh và Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao để nắm thông tin, theo dõi quá trình giải quyết vụ việc. Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, ĐBQH Nguyễn Tạo tiếp tục gặp và trao đổi với đồng chí Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình về việc xem xét, giải quyết dứt điểm vụ án ly hôn giữa bà Lê Thị Thủy và ông Nguyễn Đức Hợp về việc phân chia tài sản ly hôn không hợp lý, không căn cứ vào thực tế khách quan của Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm tại xã Đạ Rsal, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng. Vụ việc này, Đoàn ĐBQH Lâm Đồng đã phối hợp với chính quyền địa phương khảo sát và nhiều lần kiến nghị, chất vấn, nhưng đến nay chưa được giải quyết dứt điểm, gây bất bình trong dư luận xã hội và địa phương.

Bảo vệ đến cùng quyền lợi chính đáng cho cử tri

Sau hơn 3 năm kiến nghị, tín hiệu vui đã đến với bà Thủy và vụ án đã được Tòa án Nhân dân tối cao tuyên hủy, xét xử lại từ đầu, đảm bảo công bằng, thấu tình đạt lý.

Mới đây, ngày 17/3/2021, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao đã ban hành Quyết định số 02/2021/KN-HNGĐ quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 03/2017/HNGĐ-PT ngày 14/3/2017 của Tòa án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng.

Sau khi xem xét, nghiên cứu, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao xét thấy về việc phân chia tài sản chung của hai vợ chồng bà Thủy và ông Hợp là chưa hợp lý, chưa sát thực tế địa hình, hiện trạng đất và nhà.

Như vậy, việc phân chia nhà đất của Tòa án các cấp là không phù hợp với hiện trạng tài sản và không bảo đảm quyền sử dụng đất của bà Thủy đối với nhà đất được chia. Do đó, khi phân chia lại tài sản chung cho ông Hợp và bà Thủy sử dụng phải đảm bảo nguyên tắc chia tài sản chung theo quy định tại Điều 62 Luật Hôn nhân và gia đình, đảm bảo lối đi cho các bên đương sự. Vì các lẽ trên nên Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao quyết định: “Kháng nghị một phần đối với Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 03/2017/HNGĐ-PT ngày 14/3/2017 của Tòa án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng về phần tài sản chung.

Đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án Nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử giám đốc thẩm, hủy Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 03/2017/HNGĐ-PT ngày 14/3/2017 của Tòa án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng và Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 05/2016/HNGĐ-ST ngày 22/9/2016 của Tòa án Nhân dân huyện Đam Rông về phần tài sản chung, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án Nhân dân huyện Đam Rông xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Tạm đình chỉ thi hành Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 03/2017/HNGĐ-PT ngày 14/3/2017 của Tòa án Nhân dân tỉnh Lâm Đồng về phần tài sản chung cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.

Trao đổi với phóng viên về kết quả này, ông Nguyễn Tạo - Phó Trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH Lâm Đồng cho biết: Qua tiếp xúc cử tri, tiếp dân, nghiên cứu hồ sơ, Đoàn ĐBQH liên tiếp kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết thấu tình hợp lý vụ việc này. Đến nay, vụ việc đã được Tòa án Nhân dân tối cao quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, tuyên hủy bản án cấp sơ thẩm và phúc thẩm. Giao hồ sơ vụ án cho Tòa án Nhân dân huyện Đam Rông xét xử lại theo quy định của pháp luật. Kết quả bước đầu cho thấy sự quan tâm chính đáng của Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao nhằm đảm bảo công bằng và hợp lý, đáp ứng mong đợi của cử tri. Qua đó, tạo niềm tin của Nhân dân đối với pháp luật và hệ thống cơ quan tư pháp.

Trong thời gian tới, Đoàn ĐBQH Lâm Đồng sẽ tiếp tục giám sát nội dung này để quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của Tòa án Nhân dân tối cao được thực hiện sớm nhất. Đoàn ĐBQH cũng đề nghị Tòa cấp cao TP Hồ Chí Minh và các cơ quan chức năng sớm triển khai theo quyết định kháng nghị giám đốc thẩm trên nhằm sớm thực hiện sự công bằng, hợp lý cho công dân.

NGUYỆT THU