Huy động mọi nguồn lực cho công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, giảm tử vong mẹ, giảm tử vong trẻ em, giảm suy dinh dưỡng trẻ em là những mục tiêu phản ánh sự phát triển y học, cũng như sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước đối với lĩnh vực y tế.
Nhiều chuyển biến tích cực trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em
Ngày 27/9, tại Lào Cai, Bộ Y tế phối hợp với UBND tỉnh Lào Cai và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam tổ chức Lễ phát động Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2025 với chủ đề "Chăm sóc sau sinh toàn diện- Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé".
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cho biết, làm mẹ an toàn là một trong các nội dung quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Mục tiêu của làm mẹ an toàn là nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh, nhằm giảm tỉ lệ tai biến sản khoa, giảm tử vong mẹ và tử vong sơ sinh.
Chính vì vậy, nội dung giáo dục sức khỏe về làm mẹ an toàn luôn được Tổ chức Y tế thế giới và nhiều quốc gia quan tâm đưa vào chiến lược chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em trên toàn cầu.
Giảm tử vong mẹ, giảm tử vong trẻ em, giảm suy dinh dưỡng trẻ em là những mục tiêu phản ánh sự phát triển y học, cũng như sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước đối với lĩnh vực y tế.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu tại buổi lễ.
Để hiện thực hóa mục tiêu đó, trong thời gian qua, theo ông Thức, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, sức khỏe sinh sản ở Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.
Gần 30 năm qua, các chỉ số về sức khỏe bà mẹ và trẻ em mà Việt Nam đạt được ở mức khá tốt so với nhiều quốc gia có mức thu nhập bình quân đầu người tương đương và là điểm sáng trong việc thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ.
Tỉ lệ tử vong mẹ đã giảm trên 5 lần, từ mức 233/100.000 trẻ đẻ sống năm 1990 xuống còn trên 44/100.000 trẻ đẻ sống năm 2024, đứng thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á; tỉ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm hơn 4 lần từ 44‰ xuống còn 11,6‰; tỉ suất tử vong trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm gần 4 lần, từ mức 58‰ xuống còn 18,2‰. Tuy nhiên, so với các nước phát triển, khoảng cách khá lớn.
Tỉ lệ tử vong mẹ và trẻ em còn có sự chênh lệch giữa các vùng
Bên cạnh những kết quả đạt được, Việt Nam còn tồn tại sự chênh lệch đáng kể về tử vong mẹ, tử vong trẻ em giữa các vùng địa lý, giữa các vùng kinh tế- xã hội và giữa các nhóm dân tộc. Tỉ lệ tử vong tại miền núi, vùng sâu, vùng xa cao gấp 2 - 3 lần so với vùng thành thị, đồng bằng.
Đặc biệt, tử vong mẹ ở phụ nữ dân tộc H'Mông cao gấp hơn 7 lần so với dân tộc Kinh, Tày. Các tỉnh miền núi Lai Châu, Điện Biên, Hà Giang, Kon Tum, Đắc Nông, Lào Cai vẫn có tỉ suất tử vong mẹ và tử vong trẻ em dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi cao nhất, gấp 2-3 lần so với trung bình cả nước.
Tỉ lệ bà mẹ được chăm sóc trong tuần đầu sau sinh mới đạt khoảng 76% và thấp hơn rất nhiều ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Quang cảnh buổi lễ.
Theo ông Thức, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc trước, trong và sau sinh còn hạn chế, đặc biệt tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo; chất lượng dịch vụ chưa đồng đều; phong tục, tập quán lạc hậu trong chăm sóc, nuôi dưỡng bà mẹ, trẻ sơ sinh, trẻ em vẫn còn tồn tại; tình trạng phụ nữ có thai không đi khám, không quản lý thai, sinh con tại nhà vẫn khá phổ biến ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ y tế làm công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em còn thiếu về số lượng, hạn chế về chuyên môn.
Trước thực trạng này, Chính phủ đã chỉ đạo ngành Y tế phối hợp cùng các Bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều chương trình, giải pháp can thiệp nhằm tăng cường chăm sóc sức khỏe nói chung và chăm sóc bà mẹ, trẻ em nói riêng.
Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm được Bộ Y tế triển khai từ ngày 1- 7/10/2025 với chủ đề "Chăm sóc sau sinh toàn diện - Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé".
Chủ đề của tuần lễ năm nay nhấn mạnh tầm quan trọng chăm sóc sau sinh cho cả mẹ và trẻ sơ sinh - giai đoạn đặc biệt quyết định sự phục hồi của người mẹ và sự phát triển toàn diện của trẻ.
Trong tuần lễ này, các địa phương sẽ huy động mọi nguồn lực, tổ chức nhiều hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và thúc đẩy sự tham gia, ủng hộ của toàn xã hội, đặc biệt là chính quyền các cấp đối với công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.
"Đây cũng là dịp để toàn ngành Y tế tiếp tục chủ động và tích cực triển khai chương trình can thiệp giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với mục tiêu hướng tới là không một bà mẹ, không một trẻ em nào ở Việt Nam bị bỏ lại phía sau", ông Thức nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ sở y tế tổ chức Tuần lễ làm mẹ an toàn tại địa phương theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế.
Đồng thời, bày tỏ mong muốn, đội ngũ cán bộ y tế, cùng với mỗi người chồng, người cha, người thân trong gia đình và cộng đồng quan tâm, đồng hành và hỗ trợ phụ nữ mang thai, bà mẹ sau sinh và trẻ em.
"Sự quan tâm, ủng hộ và tham gia tích cực của toàn xã hội sẽ góp phần nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em, tiến tới giảm tử vong mẹ và tử vong trẻ em ở Việt Nam", ông Thức nhấn mạnh.
