Huy động nguồn lực tư nhân cho tăng trưởng xanh

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Thu hút nhiều nguồn lực

Tại hội thảo tham vấn Báo cáo đánh giá giữa kỳ thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh Việt Nam diễn ra vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, mặc dù hiện nay, hướng dẫn phân loại đầu tư công cho biến đổi khí hậu (BĐKH) và TTX chưa được chính thức ban hành nhưng một số nghiên cứu cho thấy trong giai đoạn 2010 - 2015, đầu tư cho TTX thu hút được khá nhiều nguồn lực từ các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp trong nước thông qua các chương trình, dự án đầu tư như giao thông công cộng cho các thành phố lớn, các đường cao tốc; hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực thể chế, chính sách giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, hỗ trợ đầu tư tư nhân; đầu tư của Chính phủ thông qua Chương trình mục tiêu về BĐKH và TTX và một phần từ các chương trình mục tiêu khác.

Các dự án đầu tư của bộ, ngành tập trung vào nâng cao năng lực thể chế, chính sách, thí điểm đầu tư và đầu tư công trình công cộng. Đầu tư công cho công trình công cộng chủ yếu nguồn từ vốn vay ODA để tập trung phát triển hạ tầng giao thông như đường sắt đô thị, xe buýt nhanh, đường cao tốc… Theo nghiên cứu của dự án Quỹ Hỗ trợ tăng trưởng xanh (GGSF) tổng số vốn đầu tư đến nay lên đến trên 10 tỷ USD.

Bên cạnh đó, các dự án đầu tư của doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp trong nước, hộ sản xuất, hộ gia đình chủ yếu tập trung vào năng lượng tái tạo và một phần hiệu quả năng lượng với tổng vốn đầu tư đạt gần 2,5 tỷ USD.

Xác định rõ vai trò của tư nhân

Theo đại diện Vụ Kế hoạch, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Bá, trong phần đánh giá nguồn vốn thực hiện cho TTX, ngoài nguồn vốn của ngân sách nhà nước cũng cần xem xét nguồn vốn của tư nhân. Ông Bá chỉ ra rằng trong báo cáo chưa nêu rõ vai trò của tư nhân trong TTX, phương pháp thống kê và số lượng thực hiện đóng góp của tư nhân trong 5 năm qua (giai đoạn 2013 và 2017). Vụ Kế hoạch đề xuất Bộ Kế hoạch - Đầu tư nên tính toán để trong thời gian tới có hướng thu thập thông tin, đánh giá toàn diện về vấn đề đầu tư cho TTX.

Cũng đồng quan điểm, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính Vũ Trí Dũng cho biết, trong 5 năm qua, việc triển khai nguồn lực tài chính đầu tư cho TTX chủ yếu là từ Nhà nước, việc đánh giá nguồn lực tư nhân đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện nhưng chưa có số liệu cụ thể.

Ông Dũng lo ngại liệu trong 3 năm còn lại có đủ thời gian để huy động các nguồn lực bù cho phần thiếu hụt hay không? Theo chuyên gia, việc phát hành trái phiếu xanh cho những dự án xanh chỉ là một phần giải pháp trong chiến lược TTX và mới chỉ giới hạn ban hành do chính quyền trung ương và chính quyền địa phương phát hành. Chuyên gia kiến nghị Chính phủ cần tạo chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp có thể huy động nguồn vốn từ xã hội cho TTX.

Bên cạnh đó, theo đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nếu xét trên khía cạnh doanh nghiệp thì các nhà đầu tư đều nhìn vào lợi ích ngắn hạn là lợi nhuận trước tiên. Hiện nay, một số nhà đầu tư trong nước cũng như nước ngoài đã nhận thức được việc chấp nhận một phần rủi ro khi đầu tư.

Tuy nhiên, việc chưa có bộ tiêu chuẩn quốc gia để đánh giá những rủi ro liên quan đến môi trường và phát triển bền vững, cùng với đó là việc xác định tiêu chuẩn về huy động nguồn vốn xanh đã khiến cho các nhà đầu tư quan ngại khi tham gia vào đầu tư cho TTX. Do đó, chuyên gia kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước cần xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu rõ ràng, minh bạch để sau này tổng hợp chung cho toàn quốc gia và tạo điều kiện cho nhà đầu tư có được thông tin.

Các chuyên gia cũng kiến nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư cần đưa ra số liệu cụ thể về nguồn vốn của khu vực tư nhân vì từ số liệu cụ thể mới có thước đo để thẩm định cho việc đầu tư. Liên quan đến trái phiếu xanh, định mức tín nhiệm, nếu không có dữ liệu thống kê thì rất khó đánh giá. Đồng thời, các chuyên gia đánh giá, giai đoạn từ nay đến năm 2020, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần xác định lại nguồn vốn đầu tư cho TTX vì nguồn vốn vay ODA cho đầu tư công chỉ là trước mắt, về lâu dài phải huy động nguồn lực tư nhân.

Theo Nguyễn Ngọc/daibieunhandan.vn