Huy động nguồn vốn ngoài ngân sách để cải tạo, thay thế cầu yếu

Góp phần bảo đảm an toàn giao thông, kết nối vùng

Vừa qua, Ban Đô thị - HĐND TP tổ chức giám sát về việc cảo tạo, thay thế cầu yếu trên địa bàn. Qua giám sát cho thấy, từ năm 2021 đến nay công tác đầu tư xây dựng mới (thay thế cầu yếu) và cải tạo, thay thế cầu yếu, cầu tạm trên địa bàn Hà Nội được quan tâm, đạt một số kết quả bước đầu đáng ghi nhận, góp phần bảo đảm an toàn giao thông, kết nối vùng, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Số lượng công trình được đề xuất phương án xử lý tăng mạnh, đặc biệt là các công trình do địa phương quản lý theo phân cấp. Đáng chú ý, thành phố đã thể hiện rõ vai trò chủ động trong phân công, chỉ đạo và định hướng nguồn lực, đặc biệt là sau ảnh hưởng của thiên tai (cơn bão số 3 - Yagi xảy ra tháng 9/2024).

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Trần Hữu Bảo, hiện danh mục công trình cầu do thành phố quản lý theo phân cấp là 587 cầu; danh mục công trình cầu do địa phương quản lý theo phân cấp là 120 cầu. Trong đó, danh mục cầu yếu, cầu tạm trên địa bàn thành phố được tổng hợp, rà soát là 167 công trình cầu (thành phố quản lý theo phân cấp 53 cầu; địa phương quản lý theo phân cấp 114 cầu).

Cầu Trắng là một trong số những công trình thuộc danh mục cầu yếu cần được cải tạo, sửa chữa. Ảnh tư liệu

Các cầu yếu có đặc điểm như tải trọng hạn chế do kết cấu chịu lực xuống cấp không đáp ứng được nhu cầu giao thông; cầu nhỏ, hẹp tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông...

Kết quả thực hiện cải tạo, thay thế, nâng cấp cầu yếu cho thấy, trong giai đoạn 2017 đến 2024, UBND TP đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông thành phố Hà Nội rà soát và đề xuất đầu tư đối với 41 công trình cầu yếu. Đến nay đã hoàn thành đưa vào khai thác 27 cầu, đang tổ chức thi công 12 cầu.

Giai đoạn từ 2024 đến nay, UBND TP đã ban hành Quyết định số 6406/QĐ-UBND ngày 13/12/2024, trong đó giao Sở Giao thông - Vận tải (cũ) lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư 25 dự án đầu tư xây dựng cầu để thay thế cầu yếu trên địa bàn thành phố, sử dụng nguồn vốn ngân sách tập trung xây dựng cơ bản cấp thành phố, thực hiện trong giai đoạn 2026 - 2030 (đợt 1). Hiện Sở Xây dựng đã lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư 25 dự án đầu tư xây dựng cầu để thay thế cầu yếu do thành phố quản lý.

Đối với các công trình cầu do địa phương quản lý, UBND TP cũng có văn bản bản số 3447/UBND-ĐT ngày 18/10/2024, trong đó yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã chủ động tổ chức lập chủ trương đầu tư trình Sở Tài chính thẩm định đối với các công trình cầu yếu, cầu tạm cần đầu tư xây dựng mới; làm việc với Sở Tài chính để đề xuất chi tiết nhu cầu vốn sự nghiệp kinh tế thực hiện công tác cải tạo, sửa chữa công trình cầu; đồng thời, cân đối nguồn lực trong công tác duy tu, duy trì hàng năm để tăng cường công tác duy tu định kỳ.

Chưa đánh giá đồng bộ, khớp nối các dự án

Ghi nhận những kết quả đạt được trong công tác cải tạo, thay thế cầu yếu trên địa bàn, Ban Đô thị - HĐND TP Hà Nội cũng chỉ ra một số tồn tại như: tiến độ triển khai vẫn chậm, chưa đồng đều giữa các địa phương; chưa rà soát, đánh giá đồng bộ và khớp nối với dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn cũng như theo quy hoạch được điều chỉnh và cập nhật; công tác phối hợp giữa các đơn vị đôi lúc chưa còn kịp thời.

Trong danh mục, hiện Hà Nội có hàng trăm cầu yếu nằm trong danh mục cải tạo, nâng cấp. Ảnh tư liệu

Tại một số địa phương, không cung cấp được hồ sơ hoàn công, hồ sơ kiểm định của hầu hết các công trình cầu (do về cơ bản công trình cầu được đầu tư xây dựng từ lâu, một số cầu chỉ là cầu phao, cầu tạm tự phát phục vụ nhu cầu đi lại, giao thương của Nhân dân khu vực).

Việc phân loại vào các nhóm đề xuất hướng xử lý đối với công trình cầu còn gặp khó khăn (đặc biệt là nhóm 1 - nhóm đề xuất đầu tư xây dựng mới) do chưa căn cứ vào hồ sơ kiểm định, hồ sơ quản lý hoặc đã căn cứ nhưng mới chỉ dừng ở mức quan sát đánh giá sơ bộ (một số nội dung công việc liên quan đến sửa chữa cải tạo, kết cấu phần trên phát lộ có thể nhận định sơ bộ ban đầu để đánh giá để sửa chữa.

Cùng với đó, trên các tuyến sông nội đồng (sông Nhuệ, sông Bùi, sông Tích, sông Thanh Hà…) còn nhiều cầu yếu, cầu tạm cần được đầu tư sửa chữa, thay thế. Trong quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng cầu qua các sông nhỏ, sông nội đồng thường gặp khó khăn trong tính toán, lựa chọn quy mô cầu, chiều cao tĩnh không, đánh giá ảnh hưởng của công trình đến an toàn đê điều, thoát lũ sông…

Hiện nay, chưa có cơ chế, chính sách đủ mạnh để khuyến khích, thu hút các nguồn lực xã hội hóa tham gia đầu tư cải tạo, thay thế cầu yếu, cầu tạm; đồng thời cũng chưa có cơ chế ưu tiên xử lý cầu yếu, cầu tạm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Các dự án xây mới cầu yếu (nhóm 1) chưa được đưa đầy đủ vào danh mục kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2021-2025, gây khó khăn cho việc bố trí nguồn vốn. Việc thiếu danh mục ưu tiên và cơ chế phân bổ vốn kịp thời dẫn đến nhiều cầu yếu chưa được xử lý dứt điểm, ảnh hưởng đến an toàn giao thông và hiệu quả khai thác mạng lưới.

Theo Trưởng Ban Đô thị - HĐND TP Hà Nội Đàm Văn Huân, trong bối cảnh ngân sách thành phố còn hạn chế, việc huy động nguồn vốn ngoài ngân sách, nguồn vốn khác… để đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng giao thông là cần thiết.

Phong Châu