Huyền bí chuyện rắn hổ mây ở vùng Bảy Núi

Hình tượng rắn thần Naga ở các chùa Khmer Nam Bộ. Ảnh: Hoàng Tuyết

Thất Sơn, hay còn gọi là Bảy Núi, là một vùng đất với nhiều ngọn núi bao quanh, nằm rải rác ở huyện Tri Tôn và thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Đây là nơi có nhiều di tích lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng đặc sắc.

Để tìm hiểu về rắn hổ mây khổng lồ ở vùng Thất Sơn, những ngày đầu tháng 12/2024, chúng tôi bắt xe khách đi từ thành phố Hồ Chí Minh về vùng Bảy Núi (An Giang), nơi có 7 ngọn núi gồm: Núi Thiên Cấm Sơn (núi Cấm); núi Phụng Hoàng Sơn (núi Cô Tô); núi Ngọa Long Sơn (núi Dài Lớn); núi Anh Vũ Sơn (núi Két); núi Ngũ Hồ Sơn (núi Dài Nhỏ, hay núi Dài Năm Giếng); núi Liên Hoa Sơn (núi Tượng) và núi Thủy Đài Sơn (núi Nước), để gặp gỡ người dân nơi đây và nghe họ kể về những câu chuyện ly kỳ về rắn khổng lồ.

Sau khi về đến huyện Tri Tôn, chúng tôi tiếp tục di chuyển bằng xe máy về hướng núi Két (thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên), nơi đây ẩn chứa nhiều điều kỳ bí! Từ chân núi lên tới đỉnh có tới 23 điểm thờ cúng liên quan tới các truyền thuyết, điển tích dân gian như: Dấu chân tiên, giếng tiên, mỏ ông két, điện Huỳnh Long…

Tương truyền, xưa kia có cặp rắn hổ mây khổng lồ “tu luyện” ở đó. Con đường từ chân núi lên tới đỉnh dài khoảng 1km, nhưng để lên đó, phải chinh phục hàng ngàn bậc thang và vượt qua nhiều đoạn đường chênh vênh, khúc khuỷu, uốn lượn nằm nép mình bên những tảng đá lớn. Sau khi lên đến đỉnh núi, cùng với sự tò mò, chúng tôi vào điện Diêm Chúa tìm hiểu. Di chuyển vào sâu bên trong, ánh sáng và nhiệt độ thay đổi dần, lối xuống động tối lờ mờ, từ xa, cặp rắn hổ mây được đúc bằng bê tông dài 5-6m, sơn phết, đang ăn thịt người, trông y như thật, khiến chúng tôi giật mình.

Đặc biệt, đi sâu vào hang Diêm Chúa, nơi còn ẩn chứa một cặp rắn thần khác mà ít ai biết đến đó là nơi cụ Cử Đa (Nguyễn Văn Đa) đã có thời gian ẩn tu tại đây. Để tìm hiểu nơi ẩn tu của cụ Cử Đa, chúng tôi được anh Lê Đức Thiện, là người làm công quả ở đây dẫn đường. Lối đi nằm ngay dưới nền điện thờ, ở đó có một miệng hang nhỏ xíu, tối om, thoạt nhìn, tôi cứ tưởng là một cái hố bình thường, được rào lại để tránh đồ vật rơi vào. Rồi anh Thiện cẩn trọng tìm chìa khóa để mở khóa khung sắt… dẫn tôi đi xuống đường hầm. Khung sắt vừa mở lên, tôi nghĩ ngay trong đầu: May mà tôi nhỏ người, nhẹ cân, chứ một người tròn trịa một chút chắc không thể nào xuống được, mà có chăng, thử thách lớn nhất là nỗi sợ không gian hẹp.

Tượng cặp rắn hổ mây dưới chân bức tượng cụ Cử Đa ngồi tu luyện trong hang ở núi Két. Ảnh: Hoàng Tuyết

Hang chỉ vừa đủ một người lách qua lọt, di chuyển hết sức khó khăn. Đường xuống hang ngoằn ngoèo, len lỏi qua giữa các khe đá, ở đây mà lỡ có rơi đèn pin thì chắc là hết cứu! Tôi cũng hơi căng thẳng với lộ trình, những ý nghĩ về chiếc đèn pin càng khiến tôi nắm chặt chiếc đèn mình đang cầm. Khoảng nhỏ hẹp chỉ tầm 10m, qua khỏi đoạn khó khăn nhất thì hang dẫn ra một khu vực rộng rãi, thông ra vách đá cheo leo. Trong hang có phiến đá rộng khá phẳng, phía trong khe núi có bức tượng cụ Cử Đa đang ngồi tu luyện, bên dưới là cặp rắn hổ mây uốn lượn với đôi mắt rực đỏ.

Anh Thiện chia sẻ: “Thời xưa, nhiều người đi hái thuốc trên núi còn thấy rắn khổng lồ, loài rắn hổ mây thấy động chạy rất nhanh, với thân hình to lớn, rắn bò đến đâu là cây đổ rạp đến đó. Khi ở trên cây, phóng từ cây nọ sang cây kia khiến cành cây gãy kêu “tạch tạch” và tạo ra tiếng ồn như gió lốc. Đến thời bây giờ, rắn vẫn còn, nhưng đều đã ẩn tu trong hang, ít khi ra ngoài nên ai có duyên mới gặp được”.

Theo anh Thiện, ở vùng Thất Sơn này, không ai là không biết đến đạo sĩ Ba Lưới (ngụ trên núi Cấm, thuộc xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang), tên thật là Nguyễn Văn Y (quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang). Ông Ba Lưới không chỉ là đạo sĩ cuối cùng của vùng đất Thất Sơn, mà còn là người có những trận thư hùng vang danh với chuyện diệt cọp và rắn hổ mây khổng lồ. Chuyện diệt cọp và rắn hổ mây của đạo sĩ Ba Lưới hiện đã đi vào cẩm nang giới thiệu về vùng Bảy Núi (ông mất năm 2018, thọ 105 tuổi).

Năm 19 tuổi, nghe người dân đồn, trên núi Cấm có nhiều đạo sĩ tu hành đắc đạo, có phép thuật thần thông, nên ông quyết định rời gia đình lên núi tầm sư học đạo. Vốn là dân vùng sông nước, sống bằng nghề đánh cá, nên đi đâu ông cũng mang theo bên mình chiếc lưới, từ đó về sau, người dân gọi ông là Ba Lưới. Là người có sức khỏe, trí thông minh, lại chăm chỉ học hỏi, nên ông Ba Lưới được nhiều đạo sĩ dạy thuốc trị rắn cắn, dạy võ, dạy cách luyện khí công…

Một hôm, ông Ba Lưới đi vào rừng hái thuốc, trên đường đi, đột nhiên thấy một con hổ mây to hàng chục kg bò ngang đường, ông đứng một lúc chờ con rắn bỏ đi nhưng không ngờ, nó ngóc đầu cao đến 5m lao về phía ông. Ông Ba Lưới bình tĩnh né đòn tấn công của nó, rồi ông lấy sức giáng một búa thật mạnh khiến rắn bị thương và lấy đòn gánh đâm nhát chí mạng vào cổ rắn.

Sau khi khám phá xong hang động ở núi Két, chúng tôi tiếp tục di chuyển về núi Nước và núi Tượng (thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn) để tìm hiểu thêm về những câu chuyện được người dân truyền miệng. Đến thị trấn Ba Chúc, tôi tìm gặp gia đình anh Nguyễn Minh Trí, hơn 40 tuổi, nghe anh kể về chuyện gặp rắn hổ mây.

Núi Cấm (huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang) - nơi được xem là nóc nhà của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: Hoàng Tuyết

“Sử tích ngày xưa, khi vùng Bảy Núi còn hoang sơ, đường đi lại rất khó khăn, rắn to rất nhiều. Gia đình tôi sinh sống ở Liên Hoa Sơn cũng 4 đời và trồng rất nhiều cây sồi, mì. Năm 1978, quân Khmer Đỏ từ Campuchia tràn qua tàn sát dân Ba Chúc, ông bà cố của tôi bị giặc giết chết, còn gia đình ông bà nội tôi chạy thoát được, khi quay về lại chỗ ở chỉ còn lại vườn cây sồi. Đến đời ba tôi không có gì làm, đành lên núi xẻ cây để bán lấy tiền nuôi gia đình, mỗi lần đi rừng, tôi được ba dẫn đi cùng. Tôi nhớ lần đó, ba tôi vác mấy miếng ván gỗ đi trước, tôi lẽo đẽo đi phía sau thì phát hiện con rắn to bằng bắp chân bò qua đường, rắn bò tới đâu là cỏ tranh đổ sạp đến đó. Nghe tiếng động, phản xạ nhanh, ông ném phăng mấy miếng ván gỗ rồi chụp mạnh vào tay, kéo tôi bỏ chạy.

Ngoài lần đó, tôi còn chứng kiến thêm vài lần rắn “bay” từ ngọn cây này sang cây khác. Những con rắn to đến nỗi mà chỉ riêng phần đuôi của rắn làm sập bụi tre thì đủ biết con rắn nặng cỡ nào. Thời sau này không còn thấy rắn to xuất hiện, bây giờ, rắn ẩn thân trong các hang, hốc, không ra ngoài nên ít ai thấy được, nhưng khu vực núi Cấm chắc chắn là còn rắn to” - anh Trí kể lại.

Anh Trí cũng cho biết, trước đó, năm 2019, một nhóm công nhân và kỹ sư trong lúc thi công hệ thống điện mặt trời tại khu vực dưới chân núi Cấm (xã An Hảo, huyện Tịnh Biên) đã bắt được 2 con rắn hổ mang chúa, mỗi con nặng 18kg và dài khoảng 4m. Sau đó, 2 con rắn được bàn giao lại cho lực lượng Kiểm lâm tỉnh An Giang để thả về rừng.

“Trong tín ngưỡng dân gian của người Khmer Nam Bộ, rắn thần Naga có vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh. Trong tiếng Phạn, Naga có nghĩa là rắn hổ chúa, cũng là tên gọi của vị thần rắn trong Ấn Độ giáo. Tín ngưỡng này là một hình thái vật linh ra đời trong thời tiền sử ở Ấn Độ (ở thời kỳ trước khi đạo Bà La Môn ra đời), khi đạo Bà La Môn ra đời, họ tích hợp tín ngưỡng Naga vào trong tôn giáo của họ, rắn thần trở thành con vật linh thiêng và được xem như là vật biểu tượng của thần Shiva” - Tiến sĩ Phan Anh Tú, Trưởng khoa Văn hóa học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh cho biết.

Có thể nói, ngoài thiên nhiên trù phú, Nam Bộ vẫn luôn mang trong mình những câu chuyện ly kỳ, những sự tích vang danh, dạo một vòng Nam Bộ vẫn còn dai dẳng bên tai câu thơ: “Tới đây xứ sở lạ lùng/Chim kêu cũng sợ, cá vùng cũng ghê”.

Hoàng Tuyết