Huyền bí những ngôi tháp cổ
Dường như các tháp Chăm xưa đều được chọn vị trí trên đồi cao, lộng gió, cửa tháp hướng về đông. Những tia nắng ban mai xuyên qua cửa tháp nên vạn vật bên trong đều được nhìn rõ. Thế nhưng, nhóm đền tháp Po Dam không phải thế và có nhiều điều khác biệt với bao tháp Chăm bình thường khác. Điều dễ nhận thấy nhất là nhóm tháp Po Dam (gồm 6 tháp) được xây dựng dưới chân đồi 'Ông Xiêm' thuộc thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc (Tuy Phong) và tất cả các cửa tháp đều quay về hướng nam. Điều khác biệt nữa gây sự hiếu kỳ với du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng là các tháp trong nhóm thác Po Dam đều được xây dựng nhỏ và thấp hơn so với các ngôi tháp chăm bình thường. Ngôi tháp cao nhất chỉ 7 - 8m; mỗi cạnh đáy từ 3 - 3,5m. Kỹ thuật xây dựng và nghệ thuật trang trí tập trung chủ yếu vào ngôi tháp chính. Nhóm đền tháp Po Dam gồm 6 ngôi tháp (nhóm tháp Bắc và nhóm tháp Nam). Tuy chưa xác định rõ thời gian xây dựng tháp, nhưng qua so sánh về phong cách nghệ thuật, các nhà khảo cổ học chỉ tạm xác định tháp Po Dam có thể xây dựng cuối thế kỷ thứ 8 đầu thế kỷ thứ 9. Trong số 6 ngôi tháp, hiện chỉ còn 3 ngôi tháp nguyên vẹn, còn 3 tháp khác qua thời gian dài đã bị phong hóa, sụp đổ. Hiện nhóm tháp Bắc còn lưu giữ bệ thờ Linga-Yoni bằng đá xanh tượng trưng cho thần Shiva với hình dáng và kết cấu giống như ở tháp Pôshanư (Phan Thiết) nhưng nhỏ hơn. Nhóm tháp Nam gồm 3 tháp khác với nhóm Bắc từ kỹ thuật xây dựng, trang trí nghệ thuật và nội dung thờ phụng. Nhóm Bắc được xây dựng để thờ vua Po Dam. Đây là vị vua có công giúp dân làm các hệ thống thủy lợi nổi tiếng trong vùng, hiện nay công trình còn phát huy tác dụng ở nhiều vùng Tuy Phong, Bắc Bình. Tháp Po Dam là nơi thực hiện nghi lễ thờ cúng vua Chăm hàng năm của người Chăm Phú Lạc và các vùng lân cận. Hiện những dòng tộc là hậu duệ của vua còn lưu giữ 8 sắc phong do các vua triều Nguyễn từ Minh Mạng đến Khải Định phong tặng vua Po Dam. Nhóm đền tháp Po Dam đã được Nhà nước xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia từ năm 1996.
Huyền bí những ngôi tháp cổ
Nhóm tháp Po Dam (Tuy Phong).
Ngày nay, nhóm đền tháp Po Dam (còn gọi là Pô Tằm) được trùng tu, sửa chữa nhằm bảo tồn nét văn hóa của người chăm xưa. Đồng thời, huyện Tuy Phong cũng đã khai thác nét văn hóa đặc sắc của công trình tháp cổ Po Dam còn nhiều điều huyền bí mà các nhà khảo cổ học chưa lý giải được để thu hút khách du lịch đến tham quan, tìm hiểu. Thời gian gần đây, những ngày cuối tuần du khách nhiều nơi đổ về Tuy Phong vùng đất “giàu nắng, thừa gió” tham quan, ngắm cảnh bãi đá bảy màu, bãi rêu xanh Bình Thạnh, làng chài La Gàn, chùa Hang, hòn Cau…và họ không thể bỏ qua di tích kiến trúc nghệ thuật nhóm đền tháp Chăm Po Dam huyền bí.
