Huyền Chip ra mắt sách về AI, tái bản sau 10 ngày phát hành

Tên thật là Nguyễn Thị Khánh Huyền, sinh năm 1990 tại Nam Định, cái tên Huyền Chip từng một thời trở thành hiện tượng văn chương lạ lùng – vừa bị hoài nghi, vừa gây tò mò. Ở tuổi 18, cô từ chối thi đại học, một mình khoác ba lô đi qua hàng chục quốc gia chỉ với vốn tiếng Anh tự học và ít tiền dành dụm. Những câu chuyện có thật trong hành trình ấy sau này trở thành loạt sách du ký nhiều tranh cãi nhưng không thể phủ nhận sức ảnh hưởng. Cô từng nói viết sách là cách để trả lời câu hỏi: “Nếu không đi theo lộ trình quen thuộc, mình có thể sống thế nào?”.

Huyền Chip và cuốn sách đầu tay về AI - Ảnh: NVCC

Hơn chục năm sau, Huyền Chip không còn là cô gái kể chuyện du lịch bụi nữa. Sau khi giành được học bổng và theo học ngành khoa học máy tính tại Đại học Stanford (Mỹ), cô tiếp tục rẽ sang một hành trình hoàn toàn mới: làm kỹ sư AI, nghiên cứu hệ thống học máy và chia sẻ tri thức công nghệ với cộng đồng. Cô từng làm việc tại những công ty công nghệ hàng đầu như Nvidia, Netflix, Snorkel AI, đồng thời là đồng sáng lập nền tảng Claypot AI, hướng đến xử lý học máy thời gian thực. LinkedIn từng vinh danh cô hai năm liên tiếp trong các bảng xếp hạng “10 tiếng nói hàng đầu” của ngành phần mềm và AI.

Cuốn sách Thiết kế hệ thống học máy (Machine Learning Systems) đánh dấu lần đầu Huyền Chip xuất hiện trở lại với tư cách tác giả, nhưng lần này ở một vai trò hoàn toàn khác. Đó là một người kể chuyện trong lĩnh vực kỹ thuật. Sách được viết bằng tiếng Anh, nhanh chóng giành vị trí số 1 trong hạng mục học máy trên Amazon, được dịch ra hơn 10 ngôn ngữ. Bản tiếng Việt do Nhã Nam phát hành đã tái bản chỉ sau 10 ngày phát hành, một thành tích hiếm gặp với thể loại sách chuyên ngành.

Khác với các giáo trình học thuật hoặc hướng dẫn kỹ thuật rời rạc, Thiết kế hệ thống học máy tiếp cận toàn bộ vòng đời của một hệ thống AI thực thụ: từ xác định mục tiêu, xây dựng kiến trúc, triển khai mô hình, giám sát hiệu năng cho đến tối ưu chi phí và vận hành lâu dài. Cuốn sách cũng không bỏ qua những yếu tố phi kỹ thuật như nhân lực, tổ chức nhóm hay cách ra quyết định trong môi trường không chắc chắn, những vấn đề sống còn trong thực tế doanh nghiệp.

Tác phẩm của Huyền Chip được tái bản chỉ sau 10 ngày phát hành bản tiếng Việt

Nhưng điều khiến cuốn sách đặc biệt chính là cách diễn đạt. Là người từng xuất phát từ ngành nhân văn, Huyền Chip viết về công nghệ bằng thứ ngôn ngữ dễ hiểu, nhiều hình ảnh, giàu liên tưởng và không hề áp đặt. Thay vì khiến độc giả choáng ngợp bởi thuật ngữ hay công thức, cô dẫn dắt bằng ví dụ, câu chuyện và kinh nghiệm cá nhân. Nhiều chương sách được ví như một cuộc đối thoại giữa người làm kỹ thuật với chính những người sẽ sử dụng, giám sát và đánh giá công nghệ đó.

Huyền Chip chia sẻ, lúc mới vào Stanford, bản thân vẫn mang theo giấc mơ văn chương. Nhưng ngôi trường này yêu cầu sinh viên phải học đủ các môn nền tảng, trong đó có lập trình. Những dòng code đầu tiên viết trò chơi khiến cô bất ngờ nhận ra một niềm vui mới, và rồi bị cuốn vào. Con đường chuyển từ viết sách sang viết code không hề dễ dàng, cô học lập trình muộn, lại thường xuyên cảm thấy mình “ngoại đạo” giữa những bạn học xuất sắc. Cô còn từng giấu nhẹm quá khứ viết văn, vì sợ không ai tin một người viết sách lại có thể làm kỹ sư phần mềm.

Chính mặc cảm ấy lại trở thành sức bật. Huyền nhận ra kỹ năng kể chuyện từng giúp cô sống sót trong thế giới du mục giờ cũng có thể giúp cô đi xa trong thế giới công nghệ. “Biết cách giải thích vấn đề phức tạp một cách dễ hiểu, đó là lợi thế mà không phải kỹ sư nào cũng có”, cô viết trong lời mở đầu. Và cũng như ngày nào rời quê không một lời đưa tiễn, lần này Huyền lại bước ra thế giới học thuật và công nghệ bằng chính sự liều lĩnh, chăm chỉ và kiên nhẫn học hỏi không ngừng.

Cuốn sách vì thế không chỉ hữu ích cho các kỹ sư, nhà phát triển hay nhà quản lý công nghệ, mà còn dành cho bất kỳ ai muốn hiểu rõ cách học máy vận hành trong thế giới thật, nơi mọi mô hình đều cần con người làm chủ, và mọi công nghệ đều cần được kể lại bằng một câu chuyện rõ ràng, mạch lạc và nhân văn.

Ngoài vai trò là một cây viết có tiếng, Huyền Chip là một kỹ sư trí tuệ nhân tạo với kinh nghiệm phát triển hệ thống học máy trong môi trường sản xuất. Cô từng tham gia xây dựng nhiều nền tảng AI tại các công ty công nghệ lớn, đồng thời là đồng sáng lập một startup chuyên về học máy thời gian thực.

Trong cộng đồng kỹ thuật quốc tế, cô được đánh giá cao nhờ tư duy hệ thống và khả năng truyền đạt rõ ràng. Huyền thường xuyên được mời làm diễn giả tại các sự kiện như PyCon, Data + AI Summit, KubeCon – nơi cô chia sẻ về thiết kế kiến trúc học máy, tổ chức nhóm kỹ sư, và những bài học từ thực tế triển khai AI quy mô lớn.

Không chỉ là người làm kỹ thuật, cô còn là người kết nối: giữa chuyên gia và cộng đồng, giữa thuật toán và tổ chức, giữa dữ liệu và con người. Tư duy phản biện độc lập, phong cách điềm đạm và khả năng kể chuyện bằng công nghệ khiến cô trở thành một trong những tiếng nói hiếm hoi dung hòa được chiều sâu kỹ thuật với cách tiếp cận nhân văn.

Tiểu Vũ