Huyện Chợ Gạo: Đẩy mạnh công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, cận nghèo

Để thực hiện tốt công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2024 theo kế hoạch, huyện Chợ Gạo đã và đang tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, đẩy mạnh công tác truyên truyền để việc rà soát đảm bảo công khai, minh bạch, đánh giá chi tiết đến từng hộ dân một cách nghiêm túc, để không bỏ sót đối tượng.

KHÔNG BỎ SÓT ĐỐI TƯỢNG

Thực hiện Kế hoạch 2789 ngày 15-8-2024 của UBND huyện Chợ Gạo về việc rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2024 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025; để đảm bảo công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo được thực hiện đúng tiến độ, quy trình, huyện đã xây dựng kế hoạch, kiện toàn BCĐ huyện, ban hành văn bản hướng dẫn, phân công nhiệm vụ cho các thành viên BCĐ.

Huyện Chợ Gạo tổ chức tập huấn rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2024 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025.

Đồng thời, huyện đã ban hành Kết luận đối với kế hoạch rà soát hộ nghèo, cận nghèo, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp, ngành, đoàn thể.

Đồng chí Lê Văn Chất, Trưởng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) huyện Chợ Gạo, Phó Trưởng Ban Thường trực BCĐ huyện cho biết: Đối tượng áp dụng là hộ gia đình trên phạm vi toàn huyện; các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân tham gia công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo.

Yêu cầu của việc rà soát đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ và công bằng, có sự tham gia của người dân trong quá trình rà soát; xác định được số hộ thoát nghèo, tái nghèo, nghèo mới phát sinh trên địa bàn từng ấp, khu phố.

Kết thúc cuộc rà soát, từng ấp, khu phố phải xác định chính xác số lượng và lập danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo để theo dõi, quản lý, báo cáo cấp trên phê duyệt, công nhận. Đảm bảo thời gian kết thúc việc rà soát hộ nghèo, cận nghèo để lập danh sách mua bảo hiểm y tế kịp thời, đúng đối tượng, tránh trùng lắp hoặc bỏ sót.

Trước đây, việc đánh giá chuẩn nghèo chỉ dựa vào thu nhập, thông qua điều tra, những hộ có thu nhập dưới mức chuẩn, qua bình xét được xác định là hộ nghèo. Còn trong giai đoạn 2022 - 2025, chuẩn nghèo vẫn dựa vào thu nhập nhưng đồng thời dựa vào các tiêu chí đo lường nghèo đa chiều: Các dịch vụ xã hội cơ bản (6 dịch vụ), gồm: Việc làm, y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt và vệ sinh, tiếp cận thông tin.

Các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản (12 chỉ số), gồm: Việc làm, người phụ thuộc trong hộ gia đình, dinh dưỡng, bảo hiểm y tế, trình độ giáo dục của người lớn, tình trạng đi học của trẻ em, chất lượng nhà ở, diện tích nhà ở bình quân đầu người, nguồn nước sinh hoạt, nhà tiêu hợp vệ sinh, sử dụng dịch vụ viễn thông, phương tiện phục vụ tiếp cận thông tin.

Trong những chính sách giảm nghèo của trung ương và địa phương tạo hiệu quả cao cho công tác giảm nghèo huyện Chợ Gạo, phải kể đến những chính sách như giáo dục, y tế, bảo hiểm xã hội, đào tạo nghề, giải quyết việc làm; tín dụng ưu đãi...

Với sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ nên các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo đạt được nhiều kết quả tích cực. Năm 2022, huyện Chợ Gạo có 834 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 1,56% và 1.283 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 2,39%.

Đến cuối năm 2023, huyện Chợ Gạo còn 520 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,96% và 700 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 1,3%. Kết quả tổng rà soát hộ nghèo, cận nghèo cuối năm 2023, huyện có 147 hộ được công nhận thoát nghèo, đạt 147% so với chỉ tiêu được tỉnh giao.

Năm 2024, huyện đã đề ra mục tiêu trong năm sẽ giảm 70 hộ nghèo, phấn đấu đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của huyện theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025 giảm còn 0,77%.

Phương pháp rà soát hộ nghèo, cận nghèo là phương pháp khảo sát thu thập thông tin của hộ gia đình để ước lượng thu nhập và xác định mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản của hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Phương pháp này được tiến hành theo quy trình 7 bước gồm: Lập danh sách hộ gia đình cần rà soát; tổ chức rà soát, phân loại hộ gia đình; tổ chức họp dân để thống nhất kết quả rà soát; niêm yết, thông báo công khai; báo cáo, xin ý kiến của Chủ tịch UBND cấp huyện; công nhận danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo và bước cuối cùng là báo cáo kết quả rà soát hộ nghèo, cận nghèo.

“Với nhiều tiêu chí đo lường nghèo đa chiều, thì BCĐ huyện Chợ Gạo sẽ tiến hành kiểm tra nắm tình hình tại các xã, thị trấn đảm bảo công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo được khách quan, trung thực, phản ánh đúng thực trạng nghèo và tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương, đảm bảo không bỏ sót đối tượng”, đồng chí Lê Văn Chất cho biết thêm.

Tại hội nghị tập huấn về công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2024, đồng chí Nguyễn Văn Nhỏ, Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Gạo, Phó Trưởng BCĐ huyện yêu cầu: Việc tổ chức rà soát hộ nghèo, cận nghèo phải thực hiện đúng quy trình. Thực hiện báo cáo đầy đủ, chính xác theo kế hoạch, có sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp; có sự tham gia của người dân, nhằm xác định đúng đối tượng.

Kết quả rà soát phải phản ánh đúng thực trạng đời sống của người dân, tuyệt đối không bỏ sót hộ nghèo, cận nghèo, không chạy theo thành tích, chạy theo chỉ tiêu; làm sai lệch thực trạng, diễn biến hộ nghèo của địa phương; đồng thời, bảo đảm tổng hợp báo cáo kết quả đúng tiến độ.

Phòng LĐ-TB&XH huyện chủ trì, phối hợp các ngành có liên quan và UBND các xã, thị trấn triển khai thực hiện kế hoạch bảo đảm thời gian, tiến độ theo quy định; chịu trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra.

Chủ trì, phối hợp với các ngành, cơ sở xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra, giám sát hoặc phúc tra kết quả rà soát hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn trong trường hợp thấy kết quả rà soát chưa phù hợp với tình hình thực tế của cơ sở hoặc có đơn khiếu nại.

Tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ quy trình và bộ công cụ rà soát, phân loại hộ nghèo, cận nghèo và xác định thu nhập của hộ có mức sống trung bình; in mẫu phiếu điều tra phục vụ cho công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo và thống nhất các biểu mẫu tổng hợp báo cáo…

ĐẢM BẢO CÔNG KHAI, MINH BẠCH

Điều tra, rà soát hộ nghèo, cận nghèo hằng năm là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt quan trọng của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể nhân dân, của BCĐ giảm nghèo các cấp, nhất là ở cấp xã mà trong đó ngành LĐ-TB&XH, Thống kê có vai trò chủ yếu trong công tác tham mưu triển khai thực hiện.

Mô hình hỗ trợ vốn nuôi bò là một trong những mô hình giảm nghèo hiệu quả của huyện Chợ Gạo.

Việc xác định chính xác hộ nghèo, cận nghèo sẽ giúp các ngành và các địa phương đánh giá đúng thực trạng nghèo, từ đó phục vụ tốt cho việc xây dựng kế hoạch, giải pháp, biện pháp hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo thoát nghèo bền vững; giúp các địa phương giảm nghèo nhanh và bền vững. Nếu xác định không đúng, không chính xác thì sẽ dẫn đến việc đầu tư của các chính sách giảm nghèo không hiệu quả, không thực hiện được mục tiêu giảm nghèo và công bằng xã hội.

Sau khi tập huấn, các điều tra viên trên địa bàn huyện sẽ tiến hành đến các hộ nghèo, cận nghèo, hộ có nguy cơ rơi vào hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn để thu thập thông tin. Theo quy định, chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo khu vực nông thôn là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 1,5 triệu đồng trở xuống và thiếu hụt từ 3 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản.

Còn hộ nghèo, hộ cận nghèo khu vực thành thị là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 2 triệu đồng trở xuống và thiếu hụt từ 3 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản.

Là một trong những điều tra viên tham gia rà soát hộ nghèo, cận nghèo hằng năm, Bí thư Chi bộ khu 1, thị trấn Chợ Gạo Trần Quốc Đính cho biết: “Chúng tôi đã được huyện tập huấn, sau đó cán bộ ở thị trấn hướng dẫn thêm lần nữa, để các điều tra viên nắm rõ quy trình.

Mấy hộ đầu rà soát còn bỡ ngỡ, nhưng qua vài hộ thì quen dần và thực hiện thao tác nhanh hơn. Quá trình rà soát hộ nghèo, cận nghèo theo đúng quy trình, quy định, công khai, minh bạch, không để xảy ra tình trạng nể nang dẫn đến rà soát sai đối tượng để thụ hưởng sai chính sách của Nhà nước.

Trong quá trình rà soát, Phòng LĐ-TB&XH huyện phân công cán bộ thường xuyên kiểm tra, giám sát, kịp thời hướng dẫn giải quyết những vướng mắc nảy sinh với quyết tâm cao là phấn đấu để cuộc rà soát hộ nghèo, cận nghèo đảm bảo khách quan, công bằng và phản ánh đúng thực trạng đời sống của người dân”.

Có thể thấy, với sự chỉ đạo kịp thời, chặt chẽ, chắc chắn việc rà soát hộ nghèo, cận nghèo của huyện Chợ Gạo được thực hiện đúng quy trình, quy định, đảm bảo công khai, minh bạch, có sự tham gia của người dân; chống bệnh thành tích, quan liêu; phản ánh đúng thực trạng của địa phương.

Từ đó, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện có những đánh giá cụ thể tình hình hộ nghèo, cận nghèo và đây là căn cứ đề xuất các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo và an sinh xã hội trong năm 2024 cũng như những năm tiếp theo.

PHƯƠNG MAI - T.H