Huyền thoại về chiến mã của Napoleon
Một trong những con chiến mã nổi tiếng của thiên tài quân sự Napoleon là Marengo. Nó đã cùng ông chinh chiến nhiều nơi và đạt được những chiến tích vẻ vang.
Hàng ngàn tài liệu viết về Napoleon đều cho rằng, ông là một trong ba nhân vật hàng đầu được các nhà văn chọn làm đối tượng nghiên cứu (hai người còn lại là Lincoln và Lenin). Jill Hamilton đã viết một cuốn tiểu sử ngắn về thiên tài quân sự nước Pháp này. Trong đó, ông có đề cập đến những câu chuyện về những chiến mã tuyệt vời và nổi tiếng nhất của Napoleon. Cuốn sách của Hamilton tập trung nghiên cứu về sự thật đằng sau chú ngựa huyền thoại có tên Marengo.
Trong suốt thời thơ ấu, Napoleon chưa bao giờ sở hữu một con ngựa và cũng không được dạy bất cứ kỹ năng cưỡi ngựa chính thức nào. Lần đầu tiên, ông được học cưỡi ngựa trên một hòn đảo có những vách đá cheo leo. Trên thực tế, ông không được thực hành với một con ngựa mà lại là một con la, lừa. Từ đó, ông miệt mài luyện tập với những con vật này và có những kỹ năng cưỡi ngựa thuần thục. Con ngựa đầu tiên mà Napoleon cưỡi có tên Bijou. Nó đã cùng ông chinh chiến ở Milan và giành được chiến chiến thắng lớn vào ngày 15/5/1796.
Khi Napoleon bắt đầu cuộc chinh phục thế giới của mình, ông đã lấy những con ngựa tốt nhất ở các quốc gia bị quân đội của ông chinh phục. Từ đó, ông thành lập một đàn ngựa giống của Pháp. Napoleon luôn có khoảng 80 chiến mã luôn sẵn sàng cùng ông xông pha trận mạc.
Bức tranh vẽ thiên tài quân sựNapoleonvượt dãy Anpơ trên đèo Grand-Saint-Bernard của họa sĩ Jacques-Louis David. Con ngựa trong tác phẩm này được cho là chiến mã Marengo.
Baron Fain đã miêu tả về những con ngựa của Napoleon như sau: "Những con ngựa mà Hoàng đế thường cưỡi thuộc giống Ả Rập, có kích thước nhỏ, lông màu xám - trắng, lúc phi nước đại và nước kiệu đều rất nhẹ nhàng". Có khoảng 10 - 18 con ngựa đã chết trong thời gian chinh chiến cùng Napoleon ở các mặt trận.
Những con ngựa của Hoàng đế Napoleon được huấn luyện rất kỹ càng. Cụ thể, chúng được huấn luyện có khả năng giữ được bình tĩnh ngay cả khi súng nổ gần sát đầu, lưỡi lê, kiếm bay qua mặt chúng hay tiếng trống, kèn, vẫy cờ, chó và các động vật khác chạy giữa chân của chúng. Tất cả những điều đó nhằm giúp ngựa của vị hoàng đế này quen dần với những tình huống bất ngờ.
Bộ xương của chiến mã Marengo được trưng bày tại bảo tàng Quân đội Quốc gia ở Chelsea, Anh.
Một trong những con ngựa nổi tiếng, đã đi vào huyền thoại gắn liền với những chiến tích vẻ vang của Napoleon là chiến mã có tên Marengo. Con ngựa này được nhập khẩu từ Ai Cập và chuyển vào lãnh thổ Pháp năm 1799. Nó đã tham gia trận chiến Marengo lịch sử năm 1800 và sát cánh cùng chủ nhân chiến đấu dũng mãnh. Sau trận chiến đó, Napoleon đã đặt tên nó theo tên trận đại chiến đó. Chú ngựa Ai Cập này dường như thuộc giống El Naseri nổi tiếng. Tuy có kích thước nhỏ nhưng Marengo là một chiến mã đáng tin cậy, ổn định và rất cam đảm.
Trong thời gian chinh chiến cùng Napoleon, Marengo đã 8 lần bị thương. Nó cũng được Hoàng đế Bonaparte cưỡi trong nhiều trận chiến dữ dội và giành chiến thắng vẻ vang như trận Austerlitz, trận Jena-Auerstedt, trận Wagram và trận chiến Waterloo. Nó cũng thường xuyên được giao nhiệm vụ thực hiện những sứ mệnh chạy hỏa tốc 80 dặm từ Valladolid đến Burgos. Nó phi nước đại vô cùng nhanh và hoàn thành quãng đường dài đó chỉ trong vòng 5 giờ đồng hồ.
Marengo cũng là một trong số 52 con ngựa trong tàu ngựa dành riêng cho Napoleon đã chạy trốn với những con ngựa còn lại khi binh sĩ Nga đột kích vào căn cứ của ông vào năm 1812. Tuy nhiên, con chiến mã cùng Napoleon chinh chiến tại nhiều chiến trường đã không may rơi vào tay Nam tước Petre thứ 11 William Henry Francis trong thời gian diễn ra trận chiến Waterloo.
Nam tước Francis đã đem con ngựa về nước Anh và sau đó bán nó cho Trung tá Angerstein của Đội cận vệ Grenadier. Cuối cùng, chiến mã Marengo đã chết vào năm 1831, khi được 38 tuổi. Sau đó, bộ xương của nó được chuyển đến bệnh viện London và kế đến là bảo tàng RUSI. Hiện bộ xương của nó (trừ một móng bị mất) được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Quân đội Quốc gia ở Chelsea, Anh.
