Nhân mã là một sinh vật trong thần thoại Hy Lạp có nửa thân trên của người và toàn bộ phần dưới của ngựa.
Trong thần thoại Hy Lạp, nhân mã (centaur) cùng tồn tại với con người, các anh hùng và các thần nhưng sống tại vùng núi của Thessalia.
Theo thần thoại Hy Lạp, một vị vua tên là Ixion dám tán tỉnh Hera, vợ thần Zeus. Thần Zeus tức giận bèn lừa Ixion bằng cách tạo ra một cụm mây giống hình dạng Hera - đây là thần Nephele. Ixion lấy Nephele, sinh ra một quái vật tên là Centaurus. Centaurus cùng với những con ngựa trên vùng núi Thessalia sinh ra dòng giống nhân mã.
Ngoài ra, cũng có giai thoại cho rằng Centaurus là con của thần Apollo và tiên nữ Stilbe.
Thần thoại Hi Lạp thường mô tả nhân mã là những sinh vật cộc cằn, thô lỗ và có ác cảm với con người.
Tuy nhiên, có một nhân mã tên là Cheiron tử tế, đoàng hoàng và có trí tuệ. Cheiron không phải là con cháu của Nephele như các nhân mã khác và là bạn của các anh hùng Peleus và Heracles.
Tiếc rằng Cheiron đã chết vì mũi tên độc của Heracles do hiểu lầm. Khi ông chết, được đặt cùng những chòm sao trên trời.
Trong chiêm tinh học phương Tây, Nhân Mã được gọi là Sagittarius, là một trong 12 cung hoàng đạo, ứng với ngày 23/11 - 21/12.
Theo chiêm tinh học, người sinh trong cung này là những người có chí tiến thủ, xông xáo, nhiều tham vọng.
Ngày nay, hình tượng nhân mã khá phổ biến trong văn hóa hiện đại. Sinh vật nửa người nửa ngựa này xuất hiện trong nhiều tác phẩm văn học, hội họa và cả điện ảnh.
T.B (tổng hợp)