IAEA: Iran có kế hoạch mở cơ sở làm giàu uranium mới
Ngày 12/6, một quan chức của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết Iran đã thông báo với cơ quan này về kế hoạch mở một cơ sở làm giàu uranium mới. Iran thông báo như vậy sau khi Hội đồng Thống đốc của IAEA ra nghị quyết cho rằng Tehran vi phạm cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Bên trong một cơ sở hạt nhân của Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo quan chức trên, Iran chưa cung cấp thêm thông tin chi tiết, bao gồm cả vị trí cụ thể của cơ sở mới. Trong khi đó, theo truyền hình nhà nước Iran, bước đi của Iran là một trong số các biện pháp nhằm phản ứng với nghị quyết của IAEA.
Cùng ngày, Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran đã xác nhận thông tin về việc nước này sẽ tăng “đáng kể" sản lượng uranium được làm giàu. Người phát ngôn của Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran, ông Behrouz Kamalvandi nêu rõ: “Chúng tôi đang thay thế tất cả các máy thế hệ đầu tiên này bằng các máy tiên tiến thế hệ thứ sáu" tại cơ sở hạt nhân Fordo ở phía Nam Tehran, đồng thời nói thêm rằng điều này có nghĩa là "sản lượng vật liệu được làm giàu của Iran sẽ tăng đáng kể".
Trước đó, cùng ngày 12/6, Hội đồng Thống đốc gồm 35 quốc gia của IAEA đã thông qua nghị quyết bày tỏ quan ngại về việc Iran chưa thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo các thỏa thuận bảo đảm an toàn hạt nhân. Theo nội dung nghị quyết mà các hãng truyền thông phương Tây có được, IAEA cho rằng, kể từ năm 2019, Iran chưa hợp tác đầy đủ, kịp thời và toàn diện trong việc giải trình về một số vật liệu hạt nhân chưa được khai báo, cũng như các hoạt động tại một số địa điểm được quan tâm. Nghị quyết nhấn mạnh, điều này chưa phù hợp với các nghĩa vụ trong khuôn khổ thỏa thuận bảo đảm an toàn hạt nhân mà Iran đã ký với IAEA theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
Những diễn biến trên xảy ra trong bối cảnh Mỹ và Iran đang trong quá trình đàm phán hạt nhân. Sau 5 vòng đàm phán gián tiếp kể từ tháng 4 vừa qua do Oman làm trung gian, vòng đàm phán gián tiếp thứ 6 giữa Tehran và Washington dự kiến diễn ra vào ngày 15/6 tại Muscat (Oman). Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tỏ thái độ lạc quan về triển vọng các cuộc đàm phán hiện nay. Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi ngày 11/6 cho biết nước này và Mỹ có thể đạt được thỏa thuận nếu quyền làm giàu uranium của Iran được đảm bảo và các lệnh trừng phạt chống nước Cộng hòa Hồi giáo này được dỡ bỏ. Ngoại trưởng Araghchi cũng cảnh báo Tehran sẽ phản ứng mạnh nếu Pháp, Anh và Đức tiếp tục thúc đẩy một nghị quyết chống Iran tại IAEA.
Liên minh châu Âu (EU) cùng ngày đã kêu gọi Iran tránh thực hiện các bước đi có thể làm gia tăng căng thẳng trước thềm vòng đàm phán mới về vấn đề hạt nhân. Người phát ngôn về chính sách an ninh và đối ngoại của EU, ông Anouar El Anouni cũng kêu gọi Iran khôi phục hoàn toàn hợp tác với IAEA cũng như thực thi đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết.
