Internet – 'chợ đen' của chim hoang dã

Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) vừa phát đi cảnh báo liên quan đến thực trạng quảng cáo, buôn bán chim hoang dã.

ENV cho biết, trong giai đoạn từ tháng 1/2019 đến tháng 8/2025, đơn vị ghi nhận tổng cộng 4.728 vụ việc, với 13.947 vi phạm liên quan đến các loài chim hoang dã bản địa và di cư trên toàn quốc.

Số lượng chim hoang dã bị vi phạm trong 3.552 vụ quảng cáo và buôn bán được ENV ghi nhận lên tới con số 615.741 cá thể.

Tuy chỉ mang tính chất “bề nổi” nhưng những con số này đã cho thấy mức độ tàn phá hệ sinh thái nghiêm trọng từ hoạt động quảng cáo, buôn bán chim hoang dã có dấu hiệu vi phạm.

Trên khía cạnh tiêu thụ, tháng 7 vừa qua, theo đề nghị của Chi cục Kiểm lâm Hà Nội, ENV đã tiến hành khảo sát sơ bộ tại các nhà hàng, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trên địa bàn TP Hà Nội.

Tình trạng buôn bán chim hoang dã gia tăng.

Kết quả cho thấy, 49/118 cơ sở mở cửa kinh doanh có dấu hiệu quảng cáo, buôn bán chim hoang dã, chim di cư không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Theo thống kê của ENV, 66,3% số vụ quảng cáo, buôn bán chim hoang dã bản địa và di cư được phát hiện trên Internet.

Trong đó, mạng xã hội Facebook chiếm tỷ trọng áp đảo, với 91,9% các vụ vi phạm trực tuyến được ghi nhận trên nền tảng này.

Các đối tượng vi phạm lợi dụng Internet để không chỉ bán lẻ chim cảnh, chim để thịt mà còn công khai quảng cáo các công cụ săn bắt mang tính tận diệt, ví dụ như lưới tàng hình, loa bẫy chim, làm gia tăng áp lực lên đa dạng sinh học.

Trước tình hình bẫy bắt, buôn bán chim diễn biến phức tạp, ngày 17/5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-TTg về các nhiệm vụ và giải pháp cấp bách để bảo tồn chim hoang dã, di cư.

66,3% số vụ quảng cáo, buôn bán chim hoang dã bản địa và di cư được phát hiện trên Internet.

Sau khi Chỉ thị này được ban hành, nhiều văn bản chỉ đạo từ các cơ quan cấp bộ, cấp tỉnh đã được triển khai, yêu cầu tăng cường tuyên truyền, rà soát các khu vực chim di cư, gỡ bỏ thiết bị săn bắt và xử lý nghiêm vi phạm.

Chỉ thị này mang nhiều ý nghĩa tích cực, cho thấy sự quan tâm của Chính phủ trong việc xử lý hoạt động săn bắt, buôn bán mang tính “tận diệt” đối với chim hoang dã, di cư, từ đó thúc đẩy các nỗ lực thực thi pháp luật.

Nhờ vậy, trong những năm qua, nhiều đối tượng quảng cáo, buôn bán trái phép chim hoang dã đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đáng chú ý, trường hợp hai đối tượng tại Kiên Giang bị tuyên phạt lần lượt 5 năm và 5 năm 6 tháng tù vào đầu năm 2024 vì săn bắt trái phép 35 cá thể chim hoang dã trong Vườn quốc gia U Minh Thượng (Kiên Giang).

Mới đây, một đối tượng đăng 12 bài đăng quảng cáo bán chim trên mạng xã hội Facebook đã bị cơ quan chức năng tỉnh Quảng Nam (nay là thành phố Đà Nẵng) xử phạt 13 triệu 500 nghìn đồng.

Kim Sáng