Iran có thể xem xét lại kế hoạch trả đũa Israel

Các nguồn tin từ Mỹ và Israel cho rằng Tehran vẫn đang quyết định về quy mô và phạm vi phản ứng trả đũa, vì áp lực ngoại giao đáng kể nhằm tránh thương vong dân sự.

Iran có vẻ như sẽ nhắm vào những bên chịu trách nhiệm cho vụ tấn công, như Mossad (cơ quan tình báo và đặc nhiệm Israel) và các cơ quan của họ, thay vì dân thường.

Trong khi đó, các quan chức Israel được cho là đã kết luận rằng nhóm chiến binh Hezbollah của Lebanon sẽ quyết tâm thực hiện một cuộc tấn công trong vài ngày tới, để đáp trả vụ Israel giết chết chỉ huy cấp cao Fuad Shukr. Nhưng chưa rõ nhóm này sẽ phối hợp với Iran ở mức độ nào.

Một người ủng hộ nhóm Hezbollah và Hamas cầm tên lửa giả trong cuộc biểu tình lên án vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh. (Ảnh: AP)

Tại một cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) ở Jeddah (Ả Rập Xê-út) tuần này, các thành viên nhất trí lên án vụ giết Haniyeh, tuyên bố đây là hành vi vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia của Iran.

Nhưng không có sự ủng hộ chính thức nào cho một cuộc tấn công của Iran vào Israel được đưa ra. Bộ trưởng Ngoại giao Pakistan, Ishaq Dar, kêu gọi sự bình tĩnh và kiên trì theo con đường ngoại giao. Ông nói rằng cần có hành động đáp trả vụ ám sát nhưng "chúng ta không được thực hiện kế hoạch của Benjamin Netanyahu về một cuộc chiến tranh rộng hơn". Ông cho rằng thủ tướng Israel đang tìm cách đặt bẫy.

Trong khi đó, ông Netanyahu nói với các binh sĩ trong chuyến thăm căn cứ tuyển quân Tel Hashomer rằng Israel "đã chuẩn bị phòng thủ cũng như tấn công... Chúng tôi quyết tâm tự vệ".

Các bệnh viện ở miền bắc Israel và Lebanon đã chuẩn bị cho khả năng có dòng người bị thương đổ về. Bộ tư lệnh mặt trận nội địa của Israel tuần này đã cử các tiểu đoàn tìm kiếm và cứu nạn đến các thành phố lớn; các cuộc tụ tập ngoài trời lớn ở miền bắc Israel bị cấm.

Nhưng Israel vẫn chưa áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt đối với hoạt động dân sự hoặc thay đổi các hướng dẫn khẩn cấp. Rõ ràng là họ không muốn đưa ra cảnh báo quá sớm trong trường hợp Iran hoặc Hezbollah điều chỉnh kế hoạch.

Tại một cuộc họp bên lề giữa bộ trưởng ngoại giao Jordan Ayman Safadi và quyền bộ trưởng ngoại giao Iran Ali Bagheri, Jordan cho biết họ sẽ bắn hạ tên lửa hoặc máy bay không người lái của Iran nếu chúng xâm phạm không phận Jordan trên đường đến Israel.

Safadi nói với CNN: “Thông điệp của chúng tôi đã rất rõ ràng với người Iran và người Israel rằng chúng tôi sẽ không trở thành chiến trường cho bất kỳ ai. Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ ai, trong phạm vi có thể, xâm phạm không phận của chúng tôi. Trách nhiệm đầu tiên của chúng tôi là đối với người dân của chúng tôi, bảo vệ chủ quyền của đất nước chúng tôi và sự an toàn của người dân chúng tôi”.

Trong một cuộc phỏng vấn với Agence France-Presse, Bagheri đã cáo buộc Israel - quốc gia chưa bình luận về cái chết của Haniyeh - muốn "mở rộng chiến tranh" trong khu vực, trong khi đánh giá rằng họ "không có khả năng cũng như sức mạnh" để chống lại Iran.

Mỹ cho biết họ đang gửi thông điệp tới Iran rằng một cuộc tấn công sẽ phản tác dụng và tuyên bố họ đã tập hợp lại liên minh quân sự để bảo vệ Israel. Mỹ cũng nói với Iran rằng Israel và Hamas có thể sắp đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng bằng chứng rõ ràng về điều này vẫn còn rất ít.

Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron, lần thứ hai gọi cho tổng thống mới của Iran, Masoud Pezeshkian, thúc giục ông và thủ tướng Israel không tham gia vào một vòng xoáy bạo lực. Tuy nhiên, Pezeshkian cho biết Iran "sẽ không bao giờ im lặng trước sự xâm lược chống lại lợi ích và an ninh của mình". Ông nói với ông Macron rằng các nước phương Tây nên làm nhiều hơn nữa để gây sức ép lên Israel, buộc dừng các cuộc tấn công vào Gaza và chấp nhận lệnh ngừng bắn.

Một thông điệp hạ nhiệt tương tự đã được Bộ trưởng Ngoại giao Anh, David Lammy gửi tới Bagheri.

Iran tức giận vì Anh, Pháp và Mỹ không sẵn lòng lên án vụ ám sát Haniyeh, và các nhà ngoại giao Iran không thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy Israel sẽ nhượng bộ về thỏa thuận ngừng bắn. Iran cũng lập luận rằng việc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc không thể cùng nhau lên án vụ ám sát có nghĩa là Iran không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thực hiện các bước quân sự đơn phương.

Nhưng khi thời gian giữa vụ ám sát và phản ứng của Iran đã kéo dài gần hai tuần, ngày càng nhiều quan chức cho rằng Iran không có ý định kích động một cuộc chiến tranh khu vực hoặc gây ra thương vong dân sự hàng loạt bên trong Israel.

Iran cũng bị phân tâm bởi đang bước vào các giai đoạn cuối cùng của việc thành lập một nội các mới, dự kiến sẽ trình lên quốc hội để phê chuẩn vào 11/8. Pezeshkian nhấn mạnh rằng ông đang tìm cách thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc chứ không chỉ là một chính quyền do phe cải cách lãnh đạo.

Phương Anh (Nguồn: The Guardian )