Iran khởi động máy ly tâm thế hệ mới để tăng lượng uranium làm giàu

Lãnh đạo Iran nghe thuyết trình về công nghệ hạt nhân. Ảnh: EPA.

Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) đã kích hoạt các máy ly tâm 20 IR-4 và 20 IR-6, người phát ngôn AEOI Behrouz Kamalvandi nói trên truyền hình.

Tuy nhiên, AEOI sẽ tiếp tục cho phép các thanh sát viên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) giám sát các hoạt động của chương trình hạt nhân của Iran, ông Kamalvandi nói.

BBC ngày 7/9 đưa tin, Iran đã đưa vào hoạt động 40 máy ly tâm đời mới để tạo ra uranium được làm giàu có chất lượng cao. Uranium được làm giàu có thể được dùng để làm nhiên liệu trong lò phản ứng hạt nhân của nhà máy điện, nhưng cũng có thể được sử dụng để sản xuất vũ khí hạt nhân.

IAEA hôm 1/7 khẳng định, Iran đã vi phạm giới hạn nước này chỉ được trữ tối đa 300 kg uranium được làm giàu. Sáu ngày sau đó, Iran bắt đầu làm giàu uranium ở mức 4,5% để có thể sản xuất nhiên liệu cho nhà máy điện Bushehr, trong khi giới hạn cho phép chỉ là 3,67%. Uranium ở cấp độ vũ khí là từ 90% trở lên.

Ngày 1/7, Iran tuyên bố lượng uranium được làm giàu đã vượt ngưỡng cho phép được nêutrong thỏa thuận hạt nhân do Trung Quốc, Pháp, Đức, Liên minh châu Âu, Iran, Nga, Anh và Mỹ ký năm 2015. Đây là vi phạm đầu tiên đối với thỏa thuận quốc tế sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi văn kiện này một năm trước, NPR đưa tin.

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif ngày 1/7 tuyên bố nước này hiện có hơn 300 kg uranium được làm giàu ở cấp độ thấp. Ngưỡng tối đa cho phép được nêu trong thỏa thuận hạt nhân là 300 kg.

Bình thường, Uranium được làm giàu ở cấp độ không bị coi là nguy hiểm, có thể được dùng để sản xuất điện hạt nhân. Tuy nhiên, một số chuyên gia lo ngại rằng, nếu lượng uranium được làm giàu ở cấp độ thấp tiếp tục tăng lên sẽ tạo điều kiện cho Iran một ngày nào đó có thể quyết định làm giàu ở cấp độ cao hơn, tới điểm mà nhiên liệu có thể được dùng trong đầu đạn hạt nhân. Một lượng lớn uranium được làm giàu ở cấp độ thấp có thể được tinh chế để chế tạo bom hạt nhân tương đối nhanh.

Quả bom nguyên tử Mỹ thả tháng 8/1945 phá hủy thành phố Hiroshima của Nhật Bản chứa vài chục cân uranium 235 được làm giàu ở cấp độ cao, nhưng có sức công phá tương đương 12.000-15.000 tấn thuốc nổ TNT, theo cuốn sách “Astonishing the Wild Pigs: Highlights of Technology” của Lucien F. Trueb.

Theo thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015, Iran phải giảm số lượng máy ly tâm uranium từ khoảng 19.000 xuống còn 5.060 trong vòng 10 năm.

Tùng Gia