Iran nỗ lực ngăn chặn khôi phục các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc

Đàm phán diễn ra giữa lúc Iran đang thể hiện sự quyết tâm mạnh mẽ trong nỗ lực ngăn chặn việc khôi phục các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc và đồng thời đưa ra các điều kiện để tái khởi động đối thoại với Mỹ.

Khu vực một lò phản ứng hạt nhân của Iran. Ảnh: Reuters.

Vòng đàm phán hạt nhân mới nhất giữa Iran và E3 đã kết thúc tại Geneva, Thụy Sĩ mà không mang lại kết quả cụ thể nào. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei khẳng định Iran đã quyết định rằng các cuộc tiếp xúc giữa hai bên sẽ tiếp tục trong những ngày tới. Các cuộc thảo luận tập trung vào việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và tương lai của Nghị quyết 2231, vốn ủng hộ thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Ông Baghaei khẳng định Iran sẽ tiếp tục thể hiện sự minh bạch về bản chất hòa bình của chương trình hạt nhân của mình.

Ông cũng cho rằng, E3 thiếu thẩm quyền để kích hoạt cơ chế khôi phục trừng phạt theo thỏa thuận năm 2015 vào cuối tháng 8 này: “Xét cho cùng, Hội đồng Bảo an có cơ chế riêng. Hội đồng có 5 thành viên thường trực và 10 thành viên không thường trực. Việc ra quyết định cũng được thực hiện dựa trên các thủ tục đã được công nhận rộng rãi tại Hội đồng này. Tuy nhiên, điều này sẽ không phủ nhận lập trường nguyên tắc của chúng tôi rằng ba nước châu Âu không có quyền kích hoạt cơ chế phục hồi tái áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại Iran trong bất kỳ trường hợp nào."

Trong khi đó, trong một bài đăng trên mạng xã hội X sau cuộc gặp với đại diện nhóm E3 tại Geneva, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi khẳng định Iran vẫn duy trì cam kết ngoại giao và một giải pháp cùng có lợi, sau cuộc họp với nhóm 3 cường quốc hàng đầu châu Âu (E3) tại Geneva về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này. Ông cũng cho rằng "đã đến lúc" nhóm E3 "phải đưa ra lựa chọn đúng đắn và dành thời gian và không gian cho ngoại giao".

Cuộc đàm phán của Iran với E3 gặp bế tắc khi châu Âu đã đặt ra thời hạn cuối tháng 8 để đạt được thỏa thuận. Trong khi đó, Mỹ cũng đã áp đặt các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt nhất đối với Iran trong 7 năm qua. Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei khẳng định Iran sẽ không bao giờ khuất phục trước sức ép từ Mỹ: "Vấn đề đàm phán với Mỹ là không thể giải quyết. Tổng thống Mỹ muốn Iran phục tùng họ, người dân Iran vô cùng bất bình và sẽ đứng lên bằng tất cả sức mạnh của mình, chống lại kỳ vọng sai lầm như vậy."

Iran đã nêu điều kiện để nối lại đàm phán gián tiếp với Mỹ. Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi nhấn mạnh Iran sẵn sàng đối thoại nếu Mỹ đảm bảo rằng họ sẽ không tiến hành bất kỳ hành động quân sự nào. Ông cũng yêu cầu các cuộc đàm phán phải diễn ra công bằng và dựa trên lợi ích chung của cả hai bên.

Với những nỗ lực ngoại giao song song với cả châu Âu và Mỹ, Iran đang tìm cách thoát khỏi thế bế tắc hiện tại. Song sự cứng rắn từ tất cả các bên, đặc biệt là thời hạn chót từ E3 và lập trường không thỏa hiệp của Iran, cho thấy con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Giới quan sát nhận định, tương lai của chương trình hạt nhân sẽ phụ thuộc vào việc liệu các bên có thể tìm thấy tiếng nói chung để duy trì con đường ngoại giao hay sẽ để cơ chế trừng phạt được kích hoạt, đẩy căng thẳng lên một nấc thang mới.

Phương Anh/VOV1 tổng hợp