iSpectra: Giải pháp khắc phục nhiễu sóng, nâng cao trải nghiệm cho người dùng
Sự bùng nổ của mạng 4G, 5G cùng tốc độ đô thị hóa nhanh đã khiến tình trạng nhiễu sóng tại các trạm gốc gia tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ. Việc xác định nguyên nhân và xử lý nhiễu trước đây mất nhiều thời gian, tốn kém nguồn lực của cả nhà mạng lẫn cơ quan quản lý.
Để khắc phục, Cục Tần số vô tuyến điện phối hợp cùng các doanh nghiệp viễn thông triển khai hệ thống iSpectra trong giai đoạn 2023 - 2025. Hệ thống biến các trạm thu phát sóng (BTS) thành "sensor" giám sát, cho phép thu thập dữ liệu theo thời gian thực, phát hiện - cảnh báo - khoanh vùng và xử lý nguồn nhiễu nhanh chóng.
Đây là bước tiến quan trọng từ phương thức quản lý thủ công sang quản lý dựa trên dữ liệu số, rút ngắn đáng kể thời gian xử lý, đồng thời tạo nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (Machine Learning) trong tương lai để dự đoán, phân loại và định vị nguồn nhiễu.
Giải pháp này đã đem lại những hiệu quả bước đầu, hướng tới nền quản lý hiện đại. Kể từ khi vận hành thử nghiệm vào tháng 4-2025, iSpectra đã giúp phát hiện 70 nguồn nhiễu, tăng 65% so với cùng kỳ năm 2024. Độ chính xác đạt 76% (cao hơn mức 65% trước đây), trong khi thời gian xử lý nhiễu giảm một nửa, tương đương tiết kiệm khoảng 1.080 giờ làm việc mỗi năm.
Theo các nhà mạng, việc đưa vào vận hành iSpectra không chỉ bảo đảm chất lượng dịch vụ mạng di động cho người dùng, mà còn là công cụ hỗ trợ doanh nghiệp viễn thông xử lý sự cố nhanh hơn, từ đó nâng cao trải nghiệm người dùng và đảm bảo tính ổn định của mạng lưới trong bối cảnh nhu cầu dữ liệu di động ngày càng lớn.
Cục trưởng Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ Khoa học và Công nghệ) Lê Văn Tuấn cho hay, iSpectra là phương thức quản lý dựa trên công nghệ hiện đại. Trong giai đoạn tiếp theo, hệ thống sẽ được phát triển thêm các tính năng tích hợp AI để tự động khoanh vùng nguồn nhiễu, mở rộng giám sát cho mạng 5G, đồng thời xây dựng nền tảng quản lý tần số số hóa toàn diện từ đăng ký, cấp phép, giám sát đến phối hợp tần số quốc tế.
Cơ quan quản lý sẽ tiếp tục phối hợp cùng các doanh nghiệp mở rộng, hoàn thiện hệ thống, phục vụ mục tiêu phát triển hạ tầng số quốc gia và đáp ứng nhu cầu kết nối ngày càng cao.
Tại hội nghị lần thứ 35 Nhóm thông tin vô tuyến của khu vực châu Á - Thái Bình Dương (AWG-35) vừa diễn ra tại Thái Lan, hệ thống phát hiện nhiễu thông tin di động iSpectra được đánh giá cao. Trên cơ sở iSpectra, hội nghị giao Việt Nam chủ trì nghiên cứu giải pháp kiểm soát phát hiện nhiễu vô tuyến nói chung bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo và học máy.
