Việt Nam đẩy mạnh thực hiện cam kết khí hậu tại COP26

Hội nghị “Triển khai thực hiện các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26” được tổ chức nhằm phổ biến kiến thức về ứng phó biến đổi khí hậu, đồng thời cập nhật tiến trình và lộ trình cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, như Việt Nam đã cam kết tại COP26.

Trong bài phát biểu khai mạc, bà Mai Kim Liên - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu - nhấn mạnh tầm quan trọng của các cam kết khí hậu trong bối cảnh biến đổi khí hậu đe dọa phát triển bền vững.

Bà Mai Kim Liên - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu - cho biết, các cam kết khí hậu cho thấy trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế. (Ảnh: Cục Biến đổi khí hậu)

Tại Hội nghị COP21, Việt Nam cùng các quốc gia đã thống nhất Thỏa thuận Paris, cam kết giới hạn mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Đến COP26, Việt Nam tiếp tục khẳng định quyết tâm với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời tham gia các sáng kiến quốc tế như Cam kết giảm phát thải methane toàn cầu, Tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất, cùng với Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi từ điện than sang năng lượng sạch.

Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu khẳng định: "Những cam kết này không chỉ cho thấy trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế mà còn mở ra cơ hội thu hút các nguồn lực tài chính xanh, công nghệ tiên tiến và các dự án hợp tác nhằm tăng cường năng lực ứng phó biến đổi khí hậu, tạo động lực cho phát triển kinh tế xanh và bền vững".

Ngay sau COP26, Chính phủ Việt Nam đã triển khai hàng loạt biện pháp đồng bộ để hiện thực hóa các cam kết. Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia và phê duyệt Đề án triển khai cam kết COP26. Các mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu được lồng ghép vào chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Nhiều văn bản pháp lý quan trọng đã được ban hành, bao gồm Quyết định 896/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu đến năm 2050, Quyết định 888/QĐ-TTg về Đề án triển khai kết quả COP26, cùng với Nghị định 06/2022/NĐ-CP và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về giảm phát thải khí nhà kính và phát triển thị trường carbon.

Các kế hoạch hành động cụ thể cũng được triển khai, như Kế hoạch hành động giảm phát thải khí methane đến năm 2030, Kế hoạch quốc gia về quản lý và loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone, Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030 với tầm nhìn đến năm 2050, và tham gia Tuyên bố chính trị Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP).

TS. Lương Quang Huy, Trưởng phòng Quản lý phát thải khí nhà kính và Bảo vệ tầng ozone (Cục Biến đổi khí hậu), trình bày về những nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết khí hậu tại COP26 tới nay. (Ảnh: Cục Biến đổi khí hậu)

TS. Lương Quang Huy, Trưởng phòng Quản lý phát thải khí nhà kính và Bảo vệ tầng ozone cũng cho biết về những nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện cam kết khí hậu. Trong lĩnh vực năng lượng, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đã được phê duyệt nhằm giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, đồng thời thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và sinh khối.

Các giải pháp tiết kiệm năng lượng được áp dụng trong công nghiệp, giao thông và xây dựng, kết hợp với việc khuyến khích công nghệ sản xuất sạch có hàm lượng carbon thấp.

Trong nông nghiệp, các phương thức canh tác lúa bền vững như kỹ thuật “1 phải 5 giảm” và tưới ngập khô xen kẽ (AWD) được áp dụng rộng rãi để giảm phát thải khí methane. Việc quản lý phân bón được cải thiện để hạn chế khí N2O, đồng thời phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ được tái sử dụng thay vì đốt.

Đề án một triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long đang được triển khai hiệu quả và hướng tới nhân rộng mô hình. "Đến nay, nhiều dự án, điển hình là Đề án một triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long đang được triển khai hiệu quả, hướng tới nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp thích ứng với khí hậu", TS. Lương Quang Huy nhấn mạnh.

Trong lâm nghiệp, chính sách đóng cửa rừng tự nhiên được duy trì, kết hợp với các chương trình trồng rừng mới, quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng. Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tạo nguồn tài chính ổn định để bảo vệ rừng và cải thiện sinh kế cộng đồng địa phương. Các thỏa thuận quốc tế về chi trả giảm phát thải cũng đang được đàm phán để tham gia thị trường carbon toàn cầu.

Trong quản lý chất thải, Việt Nam khuyến khích phân loại chất thải tại nguồn, áp dụng công nghệ đốt rác phát điện và sản xuất khí sinh học từ chất thải hữu cơ, đồng thời giảm dần phương thức chôn lấp. Các dự án tái chế nhựa, giấy, kim loại được đẩy mạnh để giảm khối lượng chất thải.

Trong công nghiệp, nhiều doanh nghiệp áp dụng công nghệ mới để giảm phát thải, sử dụng nguyên liệu thay thế để giảm lượng clinker trong sản xuất xi măng, đồng thời thu hồi và tái chế các khí nhà kính công nghiệp như HFC, PFC, SF6 và N2O, đặc biệt trong ngành điện lạnh và sản xuất chất bán dẫn. Các tiêu chuẩn kỹ thuật về sản phẩm và vật liệu xây dựng carbon thấp được hoàn thiện nhằm kiểm soát việc sử dụng các chất làm suy giảm tầng ozone.

Các đại biểu tham gia Hội nghị “Triển khai thực hiện các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26” do Cục Biến đổi khí hậu tổ chức sáng 30/9. (Ảnh: Cục Biến đổi khí hậu)

Có thể thấy, ngoài sự tham gia, chỉ đạo từ Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước, việc tham gia của toàn xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0”. Doanh nghiệp trong nước tích cực đầu tư vào công nghệ xanh, lắp đặt điện mặt trời mái nhà, sử dụng chứng chỉ năng lượng tái tạo và áp dụng mô hình chuỗi cung ứng xanh theo hướng kinh tế tuần hoàn.

Các ngân hàng hỗ trợ tài chính cho các dự án xanh, trong khi cộng đồng tham gia vào các phong trào trồng cây, tái chế, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ rừng. Việc nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi tiêu dùng và ưu tiên sản phẩm bền vững đang ngày càng lan tỏa, tạo nền tảng vững chắc để Việt Nam tiến tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Hội nghị kêu gọi sự đồng hành của mọi cá nhân, doanh nghiệp và chính quyền để thực hiện các cam kết khí hậu, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nâng cao nhận thức và hành động thiết thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng.