Israel: Phát hiện kho báu tiền cổ 1.600 năm tuổi trong hầm ngầm tại Galilee

Phát hiện các đồng tiền bằng đồng hơn 1.600 năm tuổi ở miền Bắc Israel. (Nguồn: IAA)

Một kho báu gồm 22 đồng tiền bằng đồng có niên đại hơn 1.600 năm vừa được phát hiện trong một hệ thống hầm ngầm cổ tại làng Hukok, vùng hạ Galilee, theo thông báo từ Cơ quan Cổ vật Israel (IAA).

Phát hiện hiếm có này cung cấp một bằng chứng sống động về thời kỳ kháng chiến cuối cùng của người Do Thái chống lại ách đô hộ của Đế chế La Mã.

Các đồng tiền được tìm thấy trong một đường hầm hẹp, sâu bên trong khu phức hợp hầm ngầm rộng lớn tại Hukok - một khu định cư Do Thái cổ gần biển hồ Galilee.

Các chuyên gia nhận định đây là một trong những hệ thống hầm trú ẩn phức tạp và lớn nhất tại vùng Galilee, ban đầu được đào trong cuộc Khởi nghĩa Lớn (66-70 SCN) và mở rộng trong thời kỳ Khởi nghĩa Bar-Kokhba (132-136 SCN).

Tuy nhiên, thay vì tìm thấy hiện vật từ hai cuộc nổi dậy nổi tiếng này, nhóm khai quật đã phát hiện những đồng tiền mang hình Hoàng đế La Mã Constantius II và Constans I, niên đại thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên.

Điều này khiến các nhà khảo cổ tin rằng khu hầm trú đã được tái sử dụng vào thời kỳ Khởi nghĩa Gallus (351-352 SCN) - cuộc khởi nghĩa cuối cùng của người Do Thái dưới thời La Mã, vốn ít được ghi chép trong sử sách.

Các nhà nghiên cứu Uri Berger (IAA) và Giáo sư Yinon Shivtiel (Đại học Zefat) cho biết: “Những người chôn giấu kho báu này rõ ràng đã lên kế hoạch kỹ lưỡng, với hy vọng quay lại lấy nó sau khi nguy hiểm qua đi. Phát hiện này có thể là bằng chứng độc đáo cho thấy hệ thống hầm trú ở Hukok tiếp tục được sử dụng hàng trăm năm sau khi được xây dựng lần đầu.”

Bộ trưởng Di sản Israel, Rabbi Amichai Eliyahu, gọi phát hiện này là “chứng tích sống động về sự kiên cường của người Do Thái vùng Galilee trong việc giữ vững bản sắc và lối sống truyền thống, ngay cả dưới áp lực của chính quyền La Mã.”

Ông nhấn mạnh, những kho báu như thế này “nối kết trực tiếp chúng ta với đời sống của tổ tiên và nhắc nhở về chiều sâu của cội nguồn lịch sử tại vùng đất này.”

Cuộc khai quật kéo dài từ năm 2019 đến 2023, với sự tham gia của sinh viên Đại học Zefat, tình nguyện viên từ Câu lạc bộ Thám hiểm Hang động Israel, binh lính và cư dân địa phương.

Theo Tiến sỹ Einat Ambar-Armon - Giám đốc Trung tâm Giáo dục Khảo cổ học Cộng đồng miền Bắc thuộc IAA - chính các tình nguyện viên là những người đã trực tiếp tìm thấy kho báu. Bà nhấn mạnh: “Đây không chỉ là một sự kiện khoa học mà còn là một trải nghiệm cộng đồng và giáo dục vô cùng ý nghĩa.”

Hiện tại, Quỹ Quốc gia Do Thái (Keren Kayemet LeYisrael–JNF) đang phối hợp phát triển khu vực này thành điểm đến du lịch khảo cổ.

Bộ sưu tập tiền xu sẽ được trưng bày lần đầu tiên trong tuần này tại một hội thảo chuyên đề do Đại học Kinneret tổ chức, trước khi công bố nghiên cứu chính thức trên Tạp chí Nghiên cứu Tiền tệ Israel./.

(Vietnam+)