Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Sinh ra và lớn lên giữa không gian văn hóa đậm đà bản sắc của người Jrai, ông Thuyên đã sớm tiếp cận với các làn điệu dân ca Jrai và nhạc cụ truyền thống.

Sự khéo léo trong cách bấm lỗ giúp tiếng sáo không chỉ vang xa mà còn truyền tải cả tâm trạng, câu chuyện của người thổi. Đặc biệt, việc luyện tập khả năng nghe và cảm nhận chính xác từng cao độ, tiết tấu cũng vô cùng quan trọng để có thể ứng biến linh hoạt trong từng bài dân ca.

Theo ông Thuyên, trong đời sống văn hóa của người Jrai, tiếng sáo không chỉ là nhạc cụ mà còn là cầu nối giữa con người và núi rừng, thường dùng để mở đầu hoặc kết thúc bài hát.

Hiện ông Thuyên có thể biểu diễn hơn 100 bài sáo trúc với đa dạng chủ đề, từ ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương, đất nước đến những giai điệu bình dị của buôn làng. Ông cũng đã đưa tiếng sáo của mình đến các cuộc thi do xã, huyện tổ chức và “sưu tập” nhiều giải thưởng danh giá.

Những "báu vật" của ông Hiao Thuyên. Ảnh: L.H

Bên cạnh thổi sáo, nghệ nhân Hiao Thuyên còn chế tác nhạc cụ. Theo ông, để tạo ra 1 cây sáo vang vọng và du dương, người thợ phải lựa chọn cây trúc, cây tre một cách kỹ lưỡng, khoét lỗ chính xác đến từng milimet và đảm bảo độ khô hoàn hảo của cây sáo.

Không dừng lại ở đó, nghệ nhân tài hoa này còn có thể hát và sáng tác lời cho các làn điệu dân ca Jrai. Trong đó, bài hát “Pơni ayong Xoan” (Lời cảm tạ anh Xoan) đã được trao giải nhì tại Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa năm 2022.

Không chỉ được biết đến là nghệ nhân thổi sáo trúc tài hoa, ông Thuyên còn đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ bình yên và xây dựng khối đại đoàn kết trong cộng đồng buôn E Kia. Dù là thành viên Ban Công tác Mặt trận thôn hay trên cương vị Trưởng thôn, ông cũng đều tận tâm tận lực, hết lòng vì việc chung, được dân làng tin quý. Dưới sự vận động của ông, bà con đã đồng thuận hiến đất mở đường, xây dựng nông thôn mới, góp phần thay đổi diện mạo buôn làng.

Tiếng sáo trúc sâu lắng của ông Hiao Thuyên. Thực hiện: Lạc Hà

Với sự tận tâm của mình, năm 2014, ông Thuyên được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tặng bằng khen vì có nhiều đóng góp trong việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc ở khu dân cư. Năm 2016, ông được Ban Chỉ đạo Tây Nguyên tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác vận động quần chúng xây dựng phong trào ở buôn.

Ông Hiao Thuyên nhắc nhớ về quãng thời gian vận động bà con hiến đất xây đường.

Trao đổi với phóng viên, ông Rơ Ô Hà-Phó Chủ tịch UBND xã Ia Rsai-nhận xét: Ông Hiao Thuyên là người rất tích cực và trách nhiệm vì việc chung của buôn. Đặc biệt, ông luôn nhiệt tình hỗ trợ bà con giải quyết các thủ tục hành chính; tuyên truyền, vận động dân làng hưởng ứng các phong trào thi đua...

Ngoài ra, ông là một nghệ nhân tài hoa về sáo trúc, đi đầu trong các hoạt động văn hóa-văn nghệ của địa phương. Qua những việc làm của mình, ông đã có những đóng góp rất lớn trong việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Jrai.

LẠC HÀ