Kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Nga bất thành tại Ukraine

Chiến dịch của Nga bắt đầu vào sáng 24/2 với một cuộc không kích lớn bằng tên lửa hành trình nhằm vào sân bay Hostomel, phía tây bắc của Kiev, được cho là sẽ giúp Moscow giành quyền kiểm soát thủ đô Ukraine một cách chớp nhoáng.

Sau đó lực lượng đặc nhiệm đổ bộ đường không kế hợp với các trận pháo kích dữ dội trên khắp các thành phố lớn của Ukraine.

Nga đã phá hủy phần lớn các hệ thống radar cảnh báo và điều khiển hỏa lực, các sân bay của Ukraine bị đánh phá. Thế nhưng, Nga đã gặp khó khăn trong việc đảm bảo chiến lược trước sự kháng cự quyết liệt từ các lực lượng đặc nhiệm của Kiev.

Phương Tây cho biết, Nga bất ngờ về sức kháng cự của Ukraine, không những vậy dân chúng Ukraine tiếp tục ủng hộ chính phủ mạnh mẽ của họ.

Nhiều người Ukraine tình nguyện tham gia chiến đấu, ngay cả cựu Tổng thống Petro Poroshenko cũng tình nguyện cầm súng chiến đấu.

“Nếu Moscow có hy vọng đạt được mục tiêu nhanh chóng và dễ dàng thì họ đã quá lạc quan”, Michael Kofman, nhà nghiên cứu cấp cao tại CNA, tổ chức tư vấn có trụ sở tại Mỹ cho biết.

Dù vậy, các quan chức phương Tây cho hay những thất vọng ban đầu này chỉ có khả năng trì hoãn, thay vì thay đổi mục tiêu cuối cùng của Nga là kiểm soát Kiev và lật đổ chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Lực lượng Nga đã đẩy lùi các cuộc phản công của Ukraine và chiếm giữ sân bay Hostomel, ở vùng ngoại ô phía tây bắc của Kiev vào cuối ngày 25/2, nhưng đường băng đã bị hư hại nặng nề. Nga đang tập trung một lực lượng cực lớn áp sát thủ đô Kiev.

Ban đầu Moscow đã nhắm mục tiêu vào sân bay Hostomel với ý định sử dụng nó để đưa vào số lượng lớn quân xung kích, nhằm kiểm soát thủ đô Ukraine một cách nhanh chóng.

Tuy nhiên, việc sân bay bị hư hại khiến Điện Kremlin phải chuyển hướng các cuộc triển khai trên không đến một sân bay cách đó 250 km ở Belarus, rồi di chuyển xuống phía nam bằng đường bộ (Hình ảnh binh sĩ Nga tử trận tại Ukraine)

Các quan chức phương Tây cho biết những trở ngại ban đầu trong việc chiếm giữ Hostomel đã đóng một vai trò quan trọng làm chậm bước tiến của các nhà lãnh đạo Nga.

Lầu Năm Góc hôm 26/2 cho biết quân đội Nga dường như "thất vọng" trước tiến độ chậm chạp, và động lực của họ đang bị sụt giảm lại bởi "sự kháng cự quyết liệt".

Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ chia sẻ Nga đang phải đối mặt với sự kháng cự gay gắt nhất trên hai trục tấn công: Từ Belarus về phía Kiev và cuộc tấn công vào thành phố phía đông Kharkiv, nơi ông nói vẫn còn "giao tranh ác liệt".

Chiến trận tại Kharkiv, thành phố lớn thứ 2 của Ukraine cũng rất căng thẳng, tình trạng chiếm ưu thế của hai bên thay đổi liên tục. Cho đến hiện tại quân đội Ukraine vẫn đang làm chủ thành phố này.

“Kế hoạch của Tổng thống Putin là giành chiến thắng trong thời gian ngắn, mang tính quyết định. Nhiều người đã nói rằng sẽ chỉ mất 5 phút hoặc 2 giờ là Ukraine sẽ sụp đổ, nhưng điều đó không xảy ra dù đã bước qua ngày thứ 4 và Nga vẫn chưa kiểm soát được bất cứ thành phố trọng điểm nào”. Pavel Felgenhauer, một chuyên gia quân sự Nga cho biết.

Giai đoạn đầu trong chiến dịch quân sự của Nga tập trung nhiều vào lính dù. Cuộc tấn công bắt đầu với việc Moscow phóng một loạt tên lửa hành trình vào các cơ sở quốc phòng quan trọng của Ukraine, bao gồm hơn 10 sân bay.

Sau đó, lực lượng đặc nhiệm và lính dù đổ bộ vào các địa điểm quan trọng, chẳng hạn như Hostomel, nhằm tạo điều kiện cho việc triển khai thêm quân nhanh chóng.

Tuy nhiên, một số quan chức phương Tây cảnh báo rằng các chỉ huy quân sự của Nga có thể chuyển từ cách tiếp cận có mục tiêu này sang một cuộc tấn công rộng hơn trên thực địa, sau khi tăng cường quân số tham gia.

Phương Tây nhận định rằng hiện nay Nga đã tung phần lớn trong tổng số 150.000 binh sĩ chiến đấu mà Nga tập hợp ở biên giới Ukraine đã được triển khai, tăng mạnh so với 1/3 vào hôm 25/2.

“Điện Kremlin giờ đây sẽ thấy kế hoạch không diễn ra như họ đã vạch sẵn, và sẽ có đủ loại thách thức xung quanh công tác hậu cần hỗ trợ chiến đấu mà họ không mong đợi”, James Heappey, Bộ trưởng Lực lượng vũ trang Vương quốc Anh cho biết.

Ông Heappey nói rằng những trở ngại trong giai đoạn đầu làm tăng khả năng Nga sẽ sử dụng đến các cuộc pháo kích hạng nặng. “Chờ đợi phía trước Ukraine sẽ là những ngày rất ‘tàn bạo'”.

Bước sang ngày 28/2, Ukraine vẫn kiểm soát phần lớn thủ đô, bất chấp một số cuộc tấn công của Nga vào phía bắc và phía tây thành phố (Hình ảnh người dân Ukraine tình nguyện chiến đấu nhận súng từ quân đội).

Giao tranh ác liệt đã diễn ra suốt đêm, một số pháo kích đã bắn trúng cả vào các tòa nhà dân cư. Trong khi đó nguồn tin từ phóng viên chiến trường cho biết quân và cả dân Ukraine kháng cự mãnh liệt (Hình ảnh người dân Ukraine chế tạo bom xăng để đợi quân Nga).

“Người Ukraine đã bảo vệ thành phố của họ”, một quan chức phương Tây cho biết. Nhưng ông cảnh báo rằng khả năng quân sự lớn hơn của Nga có nghĩa sự kháng cự của Ukraine không thể kéo dài vô thời hạn.

Ukraine tuyên bố họ đã phá hủy hơn 100 xe tăng và tiêu diệt hàng ngàn lính Nga. Các tuyên bố quân sự về tổn thất của cả hai bên không thể được xác minh một cách độc lập. Ngay sau thời gian im lặng thì nay đã tuyên bố họ đã có thiệt hại về người tại Ukraine, tuy nhiên không cho biết rõ con số.

“Chúng tôi đã chống đỡ và đẩy lùi thành công các cuộc tấn công của kẻ thù. Chúng tôi đã phá vỡ kế hoạch của họ", Tổng thống Zelensky nói trong một bài phát biểu trên truyền hình.

Ông Felgenhauer cho biết chiến thắng quan trọng mà Điện Kremlin hy vọng - sự chào đón nồng nhiệt từ những người Ukraine coi Nga là anh em của họ - đã thất bại nặng nề.

“Họ tin rằng người Ukraine sẽ gặp những 'người giải phóng' Nga với hoa. Họ cho rằng quân đội Ukraine sẽ buông súng, ngừng bắn và mọi thứ kết thúc tốt đẹp, tuy nhiên điều đó đã không xảy ra khi người dân Ukraine lại đồng lòng với chính phủ”, ông nói.

“Người dân Ukraine thấy rằng họ có thể chống trả cuộc tấn công của Nga. Cuộc chiến này có thể trở thành một vấn đề rất nghiêm trọng đối với Nga", vị này nhận xét thêm.

Tổng thống Ukraine hôm nay cho biết đã cử phái đoàn nước này sẽ đàm phán với Nga ở biên giới Ukraine - Belarus mà không có điều kiện tiên quyết, dù trước đó Moscow đòi Kiev phải hạ vũ khí để bắt đầu tiến trình đàm phán.

Trước đó vào ngày 27/2 đã cử một phái đoàn đến thành phố Gomel của Belarus vài km nhưng phái đoàn Ukraine khước từ vì cho rằng sẽ không chọn địa điểm đàm phán nơi mà tên lửa và máy bay xuất phát đánh vào nước họ, cuối cùng Moscow phải nhượng bộ chọn khu vực biên giới Ukraine-Belarus để đàm phán.

Ông cũng không chấp nhận điều kiện tiên quyết của Nga để bắt đầu đàm phán là Ukraine phải hạ hoàn toàn vũ khí. Điều đã được Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đưa ra vào ngày 25/2. Thời điểm mà Nga đang chiếm ưu thế tuyệt đối.

Tuy nhiên sau khi quân Kiev kháng cự mãnh liệt khiến Moscow tổn thất khá nặng. Sau 3 ngày dù tấn công dữ dội Nga vẫn chưa chiếm được các thành phố lớn của Ukraine, vì thế Moscow đẵ đồng ý đàm phán mà không cần điều kiện tiên quyết.

Việt Hùng