Kế hoạch nâng cấp tiêm kích F-35 quá tốn kém vì quá nhiều lỗi

Báo cáo mới này của GAO là một đòn giáng nặng nề vào chương trình tiêm kích F-35, loại chiến đấu cơ vốn hững chịu nhiều chỉ trích và vừa qua đã bị Quân đội Mỹ đề nghị cắt giảm số lượng mua sắm, do chi phí khai thác và bảo dưỡng quá cao.

Các thành viên chính của Quốc hội bao gồm Chủ tịch đảng Dân chủ Adam Smith, hiện là thành viên của Ủy ban quân vụ Hạ viện Mỹ, cũng bày tỏ nghi ngờ về kế hoạch nâng cấp máy bay chiến đấu F-35, kế hoạch dự kiến tiêu tốn gần 2 nghìn tỷ USD.

Báo cáo của GAO cho thấy, việc hoàn thành mục tiêu hiện đại hóa chiến đấu cơ F-35 lên chuẩn Block 4 vào năm 2027 là "không thể đạt được". Báo cáo cho biết, từ năm 2019 đến năm 2020, chi phí cho việc nâng cấp và hiện đại hóa này đã tăng 1,9 tỷ USD, nâng tổng chi phí lên khoảng 14,4 tỷ USD.

Phát triển phần mềm luôn là vấn đề chính khiến chi phí tăng cao, bao gồm khoảng 1/4 phần mềm do Lockheed Martin, nhà thầu chính của F-35 chuyển giao, bị phát hiện bị lỗi, sau khi được tích hợp vào máy bay tàng hình F-35.

Lockheed Martin cũng đã khởi xướng việc đánh giá phần mềm và hợp tác với Văn phòng Dự án Liên hợp phát triển máy bay F-35, để thành lập một nhóm đánh giá phần mềm độc lập vào mùa thu năm 2020; mục đích là để đánh giá phần mềm được cài đặt trên máy bay F-35.

Đội ngũ đánh giá phần mềm độc lập này, bao gồm các đại diện từ hãng Lockheed Martin, chính phủ và ngành công nghiệp Mỹ, và đã đạt được tiến bộ đáng kể, trong việc xác định và giải quyết vấn đề cung cấp các sản phẩm chất lượng cao, cho F-35 đúng thời hạn.

Nguồn tin nói rằng, mối đe dọa tiềm ẩn lớn nhất, đối với kết quả điều tra về F-35, là các vấn đề phần mềm của máy bay; việc này có thể khiến việc lắp đặt một số thiết bị quan trọng bị chậm tiến độ (chẳng hạn như các hệ thống radar hiện đại hơn), và do đó, không thể theo kịp với sự gia tăng với các mối đe dọa mới.

Phiên bản nâng cấp hiện tại của tiêm kích tàng hình F-35 là lên phiên bản Block 4, dự kiến được giao vào năm 2027; tức là chậm hơn 3 năm, so với thời hạn là năm 2024, mà quân đội Mỹ đưa ra.

Một chuyên gia quân sự cho rằng, thách thức tiềm tàng lớn nhất, mà F-35 phải đối mặt, là một số mối đe dọa hiện hữu, chưa được kịp thời tích hợp vào F-35, như đề nghị của Quân đội Mỹ và không thể sử dụng trên chiến trường.

Nguyên nhân chính dẫn đến việc F-35 mới đưa vào sử dụng, đã phải nâng cấp, đó là do kể từ khi phát triển dự án vào năm 2001, thế giới đã có những thay đổi lớn, và môi trường đe dọa mà quân đội Mỹ phải đối mặt, cũng khác biệt với cả lực lượng phòng không của đối phương.

Các cảm biến mới được thiết kế cho máy bay thế hệ năm F-35, chỉ có thể được sử dụng, khi kết hợp với phần mềm tiên tiến hơn. Nếu phần mềm cũ vẫn đang được sử dụng trên F-35, nhưng muốn lắp một hệ thống cảm biến mới, điều đó sẽ không tương thích.

Do đó, việc điều chỉnh lại dự án F-35, để đảm bảo máy bay đạt được sự cân bằng về mọi mặt là thực sự quan trọng. Sự “hỗn loạn” mà F-35 phải đối mặt trong tương lai, là điều mà quân đội Mỹ không thể cho phép; nó không đáp ứng được yêu cầu chiến đấu của Quân đội Mỹ và đồng minh.

Chuyên gia nói rằng, báo cáo của GAO cũng đánh giá, trên thực tế công ty Lockheed đã có nhiều nỗ lực, để phát triển phần mềm với tốc độ nhanh nhất, mà trong khả năng của họ có thể đạt được.

Lockheed Martin cũng nhận ra rằng, cùng với sự chậm trễ trong phát triển phần mềm, quá trình thử nghiệm hiệu suất của một số hệ thống mới, được trang bị trên máy bay chiến đấu F-35 cũng bị chậm tiến độ, thậm chí còn gây ra sự cố.

Bước tiếp theo mà GAO khuyến cáo Bộ Quốc phòng và Không quân Mỹ, là nên cân nhắc việc có tiếp tục mua thêm 1.763 máy bay chiến đấu F-35, để thay thế hoàn toàn số chiến đấu cơ F-16, F/A-18E/F Super Hornet và A-10 cần được nghiên cứu nghiêm túc. Nguồn ảnh: Pinterest.

Cận cảnh tiêm kích F-35B cất cánh thẳng đứng. Nguồn: USAF.

Tiến Minh