Kết luận thanh tra toàn diện Trung tâm Đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và lái máy chuyên dùng

Thông báo kết luận cho biết: Từ khi được thành lập, hoạt động kinh doanh tại trung tâm có hiệu quả, doanh thu đủ bù đắp chi phí và có lợi nhuận, mang lại lợi ích kinh tế, xã hội; tạo việc làm, thu nhập cho 87 giáo viên tham gia giảng dạy tại trung tâm và 19.427 học viên được đào tạo nghề, có cơ hội việc làm; công tác đào tạo, dạy nghề cơ bản đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Về loại hình hoạt động, sau khi được cấp có thẩm quyền ban hành quyết định thành lập trung tâm theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập, cơ quan chủ quản là Trường Trung cấp nghề Tôn Đức Thắng (sau này là Trường Cao đẳng nghề Bình Phước và Trường Cao đẳng Bình Phước) có trách nhiệm hoàn thiện đầy đủ các loại hồ sơ, giấy tờ liên quan đến lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp với các ngành, nghề mà trung tâm dự kiến được đào tạo để thực hiện các thủ tục như: Đăng ký giấy phép kinh doanh với Sở Kế hoạch và Đầu tư; thực hiện quy trình bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo trung tâm và các bộ phận trực thuộc trung tâm (nếu có)... Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế cho thấy đơn vị không thực hiện các thủ tục trên và hoạt động như loại hình doanh nghiệp (công ty cổ phần có vốn góp nhà nước). Hiện nay, chỉ có Giám đốc Trung tâm là thuộc biên chế nhà nước, ngoài ra các nhân sự khác không thuộc biên chế nhà nước (đơn vị thực hiện theo hợp đồng công việc) và thực hiện chế độ kế toán áp dụng như doanh nghiệp.

Việc Trung tâm huy động vốn góp để đầu tư mở rộng và nâng cao chất lượng hoạt động sự nghiệp chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 11, Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25-4-2006 của Chính phủ quy định về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập, vì các cổ đông không phải là cán bộ, viên chức trong đơn vị.

Trình tự, thủ tục huy động vốn chưa đảm bảo, số vốn huy động thực tế thấp hơn số vốn góp như đơn vị báo cáo, các cá nhân thực hiện góp vốn không đúng với thời hạn cam kết (chậm góp vốn), có dấu hiệu nâng khống số vốn để chiếm đoạt lợi tức của Nhà nước. Việc sử dụng vốn góp chưa đảm bảo theo quy định: Hầu hết các chứng từ (phiếu chi, phiếu thu còn thiếu chữ ký của các thành phần trên chứng từ), chứng từ kế toán kèm theo (như: giấy nộp tiền, hợp đồng mua bán… đa số là bản phô tô) việc thu chi chưa đảm bảo và đầy đủ theo quy định của luật kế toán và các văn bản pháp luật khác liên quan, với số tiền 2.421.480.000 đồng. Trách nhiệm này thuộc về ông Nguyễn Văn Ngọc, Giám đốc, Hội đồng quản trị và kế toán của trung tâm giai đoạn 2011-2015.

Việc trung tâm ghi nhận số vốn góp cho các cá nhân góp bằng phương tiện là chưa đủ cơ sở để ghi nhận là cổ đông góp vốn, vì các cá nhân trên không nhận cổ tức theo năm tài chính mà hưởng lợi nhuận trực tiếp trên hợp đồng dạy học viên (đây không phải là lợi nhuận ròng). Trên thực tế, trung tâm thực hiện chi trả lương theo hợp đồng giao khoán chất lượng đào tạo học viên học lái xe được ký kết giữa trung tâm và giáo viên.

Việc trung tâm cho các giáo viên góp vốn bằng phương thức bán xe tập lái đã hoàn chỉnh mọi thủ tục (xe được mua bằng tiền của các cổ đông sáng lập), với giá trả góp trong 5 năm là 320.000.000 đồng, giá mua ban đầu là 264.000.000 đồng là chưa đúng theo quy định của pháp luật; các cá nhân trên không nhận cổ tức, trung tâm chỉ trả lương theo hợp đồng giao khoán.

Về hồ sơ giáo viên đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định. Riêng hồ sơ giảng dạy chưa đảm bảo theo quy định tại Thông tư số 34/2018/TT-BLĐTBXH ngày 26-12-2018 sửa đổi một số điều Thông tư số 42/2015/TT-BLĐTBXH ngày 20-10-2015 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định về đào tạo trình độ sơ cấp.

Trung tâm bố trí thời gian, số lượng học viên giảng dạy chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 17, Thông tư số 42/2015/TT-BLĐTBXH ngày 20-10-2015 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định về đào tạo trình độ sơ cấp. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định tại Nghị định số 138/2018/NĐ-CP ngày 8-10-2018 của Chính phủ không quy định số lượng học viên các môn học và các thông tư của Bộ Giao thông vận tải thì việc bố trí thời gian giảng dạy, số lượng học viên giữa Bộ Giao thông vận tải và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội còn chưa thống nhất, mặt khác hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật khác thay thế. Do đó, đơn vị cần lưu ý trong việc bố trí thời gian, số lượng học viên để đào tạo phù hợp theo quy định hiện hành.

Đơn vị đã xây dựng mức thu học phí trên cơ sở cung cấp dịch vụ đào tạo lái xe. Hằng năm đều có báo cáo Sở Tài chính, Sở Giao thông vận tải, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội về mức thu; đơn vị không được Nhà nước hỗ trợ kinh phí trong công tác đào tạo.

Về quản lý, sử dụng tài chính, thông báo kết luận thanh tra nêu rõ: Sau khi được thành lập, Trường Trung cấp nghề Tôn Đức Thắng không hoàn chỉnh phương án theo ý kiến của Sở Tài chính để trình UBND tỉnh phê duyệt. Đến nay, Trung tâm đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và lái máy chuyên dùng vẫn căn cứ theo Công văn số 1711/STC-HCSN ngày 14-12-2010 của Sở Tài chính để thực hiện việc trích nộp 30% lợi nhuận cho Nhà nước (nộp cho Trường Trung cấp nghề Tôn Đức Thắng), 70% lợi nhuận cho các cổ đông sau khi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.

Việc Trường Cao đẳng nghề Bình Phước, Sở Tài chính đưa ra tỷ lệ trích nộp 30% lợi nhuận cho Nhà nước là căn cứ vào số tiền nhà nước đầu tư nâng cấp, cải tạo sân tập lái xe với số tiền 3.735.104.646 đồng, mà không xác định phần vốn nhà nước như tiền sử dụng đất, tiền cơ sở vật chất của trường giao cho trung tâm sử dụng trong đào tạo, giảng dạy dẫn đến gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.

Từ năm 2012 đến năm 2017: Trung tâm không lập báo cáo tài chính và không nộp về Trường Cao đẳng nghề theo quy định tại Thông tư số 01/2007/TTBTC ngày 2-1-2007 của Bộ Tài chính (nay đã hết hiệu lực) được thay thế tại Thông tư số 137/2017/TT-BTC ngày 25-12-2017 của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn xét duyệt, thẩm định và thông báo quyết toán năm đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ và ngân sách các cấp; không chấp hành chế độ kế toán theo quy định hiện hành; không thực hiện nghĩa vụ khai báo, đăng ký mã số thuế; không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân, thuế môn bài theo quy định của pháp luật. Trách nhiệm này thuộc về ông Nguyễn Văn Ngọc, nguyên Giám đốc Trung tâm (giai đoạn 2011-2015), ông Đoàn Thế Nam (giai đoạn 2016-2019), ông Lê Văn Mãi (năm 2020-2021) và các kế toán ở các giai đoạn.

Về trích nộp tỷ lệ % lợi nhuận về cho Trường Cao đẳng Bình Phước: Hàng năm, trung tâm có báo cáo chi trả lợi nhuận về cho nhà trường nhưng không thực hiện trích nộp đầy đủ theo từng năm, mà trung tâm đã chiếm dụng số tiền phải trích nộp về nhà trường để sử dụng cho các cổ đông vay bổ sung vốn góp và thu lãi vay là trái quy định.

Từ năm 2012-2020, trung tâm đã thực hiện chi trả cổ tức cao hơn số vốn góp thực tế cho các cổ đông Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Công Hiếu, Đỗ Văn Quang, Nguyễn Thị Hồng là trái với quy định (cổ đông chưa góp đủ vốn nhưng vẫn được nhận đủ cổ tức theo số vốn cam kết), với tổng số tiền 468.157.995 đồng (Nguyễn Văn Hùng: 288.218.459 đồng, Nguyễn Công Hiếu: 78.132.634 đồng, Đỗ Văn Quang: 66.434.842 đồng, Nguyễn Thị Hồng: 35.372.060 đồng). Đề nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước theo quy định.

Đối với việc trích lập và sử dụng các quỹ (đầu tư phát triển, dự phòng tài chính, khen thưởng, phúc lợi): Năm 2012 – 2018, trung tâm thực hiện trích đủ và đúng theo quy định. Năm 2019, 2020, trung tâm thực hiện trích lập các quỹ 30% là chưa đúng theo Quy chế chi tiêu nội bộ tại Quyết định số 413/QĐ-HĐQT ngày 5-8-2019 của trung tâm quy định mức trích các quỹ 25%.

Do trung tâm không trung thực trong khai báo vốn góp của các cổ đông, dẫn đến việc từ năm 2012 - 2020 đơn vị đã thực hiện trích nộp lợi nhuận về nhà trường, trích lập các quỹ, chia lợi nhuận cho cổ đông không đúng với tỷ lệ đóng góp vốn, cụ thể: Chia lợi nhuận cho cổ đông góp vốn vượt cao hơn với số tiền: 605.558.127 đồng. Năm 2011, trung tâm trả lãi góp vốn cho các cổ đông với số tiền 305.920.000 đồng là chưa đúng quy định, lý do: đơn vị không phải là tổ chức tín dụng. Trích lợi nhuận cho nhà nước (Trường Cao đẳng Bình Phước) chênh lệch thiếu: 1.185.541.837 đồng. Trích lập quỹ ĐTPT, dự phòng tài chính, khen thưởng, phúc lợi vượt cao hơn quy định với số tiền: 991.104.593 đồng. Từ năm 2012 đến năm 2020, trung tâm đã chi phúc lợi (thu nhập tăng thêm, chi mua trang phục, chi các ngày lễ, tết) với tổng số tiền 781.699.600 đồng nhưng đưa vào khoản mục chi phí chung (chi cho hoạt động) là hạch toán chưa đúng theo nguyên tắc kế toán tại Điều 48 Thông tư số 133/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Về hồ sơ chứng từ kế toán: Một số chứng từ chưa đảm bảo theo quy định tại khoản 3 Điều 10, Điều 84, Điều 85 Thông tư số 133/2016/TT-BTC ngày 26-8-2016 của Bộ Tài chính. Ngoài ra, do thời gian có hạn, Đoàn thanh tra không tiến hành kiểm kê tài sản, không đối chiếu và xác minh tính hợp pháp của các chứng từ kế toán tại các đơn vị phát hành; đơn vị phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có vi phạm.

Về quản lý, sử dụng tài sản cố định, do trung tâm không thực hiện đầy đủ sổ theo dõi tài sản cố định, do vậy Đoàn thanh tra không thể xác định được tài sản cố định của đơn vị.

Đối với thực hiện nghĩa vụ thuế: Về thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), đơn vị đã vi phạm về thuế TNDN được quy định tại điểm a, điểm c, khoản 1 Điều 10 Nghị định số 129/2013/NĐ-CP ngày 16-10-2013 và điểm a khoản 1 Điều 16 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19-10-2020 của Chính phủ. Thuế TNDN phát sinh phải nộp qua thanh tra là 987.327.721 đồng đơn vị đã tự nộp vào NSNN số tiền 986.788.805 đồng, như vậy đơn vị còn phải nộp NSNN số tiền thuế TNDN là 538.916 đồng. Mức phạt cho hành vi khai sai là 14.441.776 đồng.

Đối với thuế thu nhập cá nhân (TNCN), đơn vị đã vi phạm về thuế TNCN được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 10; điểm a khoản 1 Điều 11 Nghị định số 129/2013/NĐ-CP ngày 16-10-2013 và điểm a khoản 1 Điều 16; điểm a khoản 1 Điều 17, Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19-10-2020 của Chính phủ. Thuế TNCN từ chia cổ tức phát sinh phải nộp: 235.334.341 đồng. Thuế TNCN từ khoản chi khoán phí đào tạo phát sinh phải nộp: 1.767.928.000 đồng. Mức phạt cho hành vi khai sai là 237.842.800 đồng.

Về thuế môn bài, đơn vị đã vi phạm về thuế môn bài được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 11 Nghị định số 129/2013/NĐ-CP ngày 16-10-2013 của Chính phủ. Thuế môn bài phải nộp qua thanh tra là 9.750.000 đồng.

Tiền chậm nộp tạm tính: Đối với thuế TNDN, TNCN là 177.788.681 đồng. Như vậy, tổng thuế truy thu, phạt, chậm nộp qua thanh tra là 3.430.413.319 đồng (Số tiền chậm nộp sẽ thay đổi tùy vào ngày có quyết định xử lý về thuế qua thanh tra). Trong đó: đơn vị đã tự nộp vào NSNN số tiền 986.788.805 đồng, do đó đơn vị còn phải nộp ngân sách nhà nước số tiền thuế TNDN là 538.916 đồng và các khoản thuế TNCN, thuế môn bài, tiền phạt và chậm nộp với số tiền: 2.443.085.598 đồng.

Về công tác thu hộ (thu phí, lệ phí): Việc Sở Giao thông vận tải ủy quyền cho trung tâm thu hộ phí, lệ phí nhưng không cấp phát phiếu thu do Bộ Tài chính ban hành là chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 14 Luật Phí và Lệ phí.

Việc trung tâm thực hiện thu phí, lệ phí nhưng không cấp chứng từ thu cho học viên nộp phí, lệ phí là chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 14 Luật Phí và Lệ phí. Và việc kế toán trung tâm lập phiếu chi chung để chi trả lại tiền lệ phí thi và giấy phép lái xe cho học viên bỏ thi cho thủ quỹ nhận, không có học viên nhận trực tiếp là sai quy định.

Đối với công tác quản lý nhà nước: Trung tâm là đơn vị trực thuộc Trường Cao đẳng Bình Phước (tiền thân là Trường Trung cấp nghề Tôn Đức Thắng), tuy nhiên từ năm 2012 đến nay, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Bình Phước không thực hiện chức năng quản lý nhà nước của mình, không tổ chức các cuộc kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của trung tâm, do Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Bình Phước đảm đương kiêm nhiệm làm Giám đốc Trung tâm nên trong công tác quản lý nhà nước còn buông lỏng. Trách nhiệm này thuộc ông Nguyễn Văn Ngọc - nguyên Giám đốc Trung tâm (giai đoạn 2011 - 2015), ông Đoàn Thế Nam - nguyên Giám đốc Trung tâm (giai đoạn 2016 - 2019), ông Lê Văn Mãi - Giám đốc Trung tâm (giai đoạn 2020 - 2021). Sở Tài chính, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội là cơ quan quản lý nhà nước về tài chính, về quản lý đào tạo dạy nghề, tuy nhiên trong các năm qua chưa thường xuyên kiểm tra, thanh tra đối với Trường Cao đẳng Bình Phước, cũng như trung tâm (đơn vị trực thuộc Trường Cao đẳng Bình Phước) dẫn đến các sai phạm xảy ra tại trung tâm kéo dài trong nhiều năm.

Về biện pháp thực hiện, thông báo kết luận của Thanh tra tỉnh yêu cầu Trường Cao đẳng Bình Phước: Xây dựng hoàn thiện cơ cấu tổ chức, bộ máy, loại hình hoạt động đối với Trung tâm đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và lái máy chuyên dùng trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đúng theo quy định.

Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nội vụ, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan có thẩm quyền để xác định loại hình tổ chức hoạt động trung tâm theo quy định. Đồng thời, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của các cá nhân trong việc buông lỏng quản lý nhà nước đối với trung tâm và các cá nhân có liên quan đến các sai phạm tại Trung tâm như Đoàn thanh tra đã nêu.

Chỉ đạo Trung tâm Đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và lái máy chuyên dùng nộp số tiền 4.540.644.478 đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh 3949.0.1051433.00000. Trong đó, truy thu số tiền 605.558.127 đồng của các cổ đông nhận cổ tức do phân phối lại lợi nhuận theo tỷ lệ vốn đóng góp; truy thu số tiền 305.920.000 đồng do trung tâm trả lãi góp vốn năm 2011 cho các cổ đông là chưa đúng quy định.

Truy thu số tiền chênh lệch 1.185.541.837 đồng do tính lại tỷ lệ vốn góp giữa Nhà nước và các cổ đông. Truy thu số tiền 2.443.085.598 đồng thuế TNCN cho các khoản chia cổ tức, thuế TNCN từ tiền lương tiền công, thuế môn bài và các khoản phạt, chậm nộp do vi phạm pháp luật về thuế. Truy thu số tiền 538.916 đồng thuế TNDN còn thiếu tính đến ngày 31-12-2020.

Đối với số tiền 991.104.593 đồng từ nguồn trích lập quỹ ĐTPT, dự phòng tài chính, khen thưởng, phúc lợi do phân phối lại theo tỷ lệ vốn góp và số tiền 781.699.600 đồng, do trung tâm đã chi phúc lợi nhưng hạch toán vào khoản mục chi phí hoạt động chung. Yêu cầu Trung tâm giảm trừ quyết toán hàng năm đối với việc trích lập các quỹ với số tiền 988.505.343 đồng và giảm trừ quyết toán hàng năm đối với quỹ phúc lợi với số tiền 781.699.600 đồng. Đồng thời, Trường Cao đẳng Bình Phước (đơn vị cấp I) hàng năm không thực hiện quyết toán đối với 2 khoản tiền nêu trên. Lý do: Việc trích lập các quỹ và sử dụng các quỹ đã trải qua thời gian từ năm 2012-2020, nên việc truy thu số tiền trên sẽ gặp khó khăn do có một số nhân viên, người lao động đã nghỉ việc.

Đối với số tiền 68.550.000 đồng từ nguồn thu lệ phí thi sát hạch, cấp giấy phép nhưng do các học viên bỏ thi. Đề nghị trung tâm có văn bản báo cáo Sở Giao thông vận tải, Sở Tài chính cho ý kiến về việc xử lý đối với số tiền do học viên đóng lệ phí thi sát hạch, cấp giấy phép nhưng bỏ thi.

Đối với số tiền 4.040.000 đồng tồn cuối năm 2016 nhưng không chuyển sang năm 2017 từ khoản lệ phí thu hộ, yêu cầu trung tâm hạch toán vào sổ theo dõi thu, chi lệ phí và nhập quỹ đối với số tiền trên.

Yêu cầu trung tâm xử lý trách nhiệm của kế toán và các cá nhân có liên quan trong việc để thất lạc hồ sơ, chứng từ kế toán năm 2011 và các sai phạm trong kế toán.

Giao Sở Giao thông vận tải, Sở Tài chính, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thường xuyên thanh, kiểm tra về công tác chuyên môn tại Trung tâm Đào tạo lái xe cơ giới và lái máy chuyên dùng theo quy định.

Giao Thanh tra tỉnh ban hành quyết định thu hồi số tiền 4.540.644.478 đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh 3949.0.1051433.00000; tổ chức công bố kết luận thanh tra; đôn đốc các đơn vị, cá nhân thực hiện kết luận thanh tra này, tổng hợp kết quả thực hiện và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trong thời hạn 45 ngày, kể từ ngày công bố kết luận thanh tra theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27-3-2015 của Chính phủ.

Yêu cầu Trường Cao đẳng Bình Phước, Trung tâm Đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và lái máy chuyên dùng tổ chức thực hiện kết luận thanh tra trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được kết luận thanh tra; báo cáo việc thực hiện kết luận thanh tra về UBND tỉnh (qua Thanh tra tỉnh).

T.Tr