Kết luận thanh tra về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, chuyển Bộ Công an 2 vụ việc

Đáng chú ý trong kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chuyển thông tin 2 vụ việc tại Tập đoàn No Va và 4 công ty thành viên để Bộ Công an xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

Nhiều khuyết điểm, vi phạm trong lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp

Theo kết luận thanh tra, thực hiện Quyết định số 605/QĐ-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ, đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của 67 tổ chức phát hành giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023 gồm 5 ngân hàng thương mại cổ phần, 37 công ty cổ phần, 25 công ty trách nhiệm hữu hạn.

Qua thanh tra, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra những tồn tại, bất cập, những khuyết điểm, vi phạm trong quản lý nhà nước về lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp đã làm ảnh hưởng và tác động tiêu cực đến sự phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Đối với các tổ chức tín dụng, qua thanh tra có 4/5 tổ chức thực hiện chưa đúng quy định tại nội dung bản công bố thông tin trước phát hành; không nêu cụ thể loại cho vay (ngắn hạn/trung hạn/dài hạn), loại khách hàng vay (tổ chức/cá nhân) tại các phương án phát hành trái phiếu doanh nghiệp dẫn đến khó khăn trong việc đối chiếu, đánh giá báo cáo kết quả sử dụng tiền từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp của ngân hàng.

Về sử dụng và quản lý nguồn tiền từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp, theo tài liệu các tổ chức tín dụng sử dụng nguồn tiền thu được từ trái phiếu doanh nghiệp chủ yếu phục vụ mục đích cho vay. Tuy nhiên, qua thanh tra cho thấy, một số tổ chức tín dụng sử dụng tiền trái phiếu doanh nghiệp chưa đúng mục đích đã nêu tại phương án phát hành sử dụng tiền thu từ phát hành một số mã trái phiếu doanh nghiệp để cho vay ngắn hạn trong khi phương án phát hành là để cho vay trung và dài hạn...

Có 5/5 tổ chức tín dụng không theo dõi riêng nguồn tiền trái phiếu doanh nghiệp mà hòa vào nguồn vốn kinh doanh chung của tổ chức tín dụng (gồm cả nguồn huy động tiết kiệm từ các tổ chức, cá nhân, nguồn khác) sau đó giải ngân cho cá nhân, tổ chức vay vốn nên hầu hết nguồn tiền trái phiếu doanh nghiệp không được quản lý, theo dõi về mục đích sử dụng bảo đảm cụ thể, minh bạch và chính xác theo quy định (cho vay khách hàng nào, thời hạn bao nhiêu từ nguồn tiền trái phiếu doanh nghiệp); chưa thực hiện chưa đúng các quy định về nghĩa vụ công bố thông tin...

Cung cấp thông tin 2 vụ việc để Bộ Công an xem xét, xử lý

Thanh tra tại Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va và các công ty con, Thanh tra Chính phủ cho rằng, Công ty cổ phần Đầu tư Địa ốc No Va không có báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019 về điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp và hồ sơ phát hành trái phiếu doanh nghiệp; 9 tổ chức phát hành khác thực hiện chưa đúng quy định về hồ sơ phát hành, trong đó Tập đoàn No Va và Công ty Unity vi phạm nội dung phương án phát hành thiếu thông tin, không cụ thể về chương chính/dự án theo quy định...

“Do phạm vi cuộc thanh tra, tính chất, mức độ phức tạp của các hành vi, thủ đoạn vi phạm trong các giao dịch có thể gây hậu quả, rủi ro cho nhiều trái chủ và cho xã hội; công ty cổ phần Kinh doanh Nhà Nova không thuộc đối tượng thanh tra nên Thanh tra Chính phủ không kiểm tra, xác minh mục đích, bản chất các giao dịch. Thanh tra Chính phủ chuyển thông tin vụ việc tại Tập đoàn No Va và 4 công ty thành viên (Công ty TNHH Bất động sản Khải Hưng, Công ty cổ phần Lucky House, Công ty TNHH Thành phố Aqua và Công ty Unity); vụ việc vi phạm trong sử dụng tiền trái phiếu doanh nghiệp có dấu hiệu sai mục đích tại Tập đoàn No Va và 4 tổ chức phát hành sang Bộ Công an để được xem xét, xử lý” - Kết luận thanh tra nêu.

Yêu cầu chấm dứt ngay các hành vi vi phạm

Từ những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm được chỉ ra qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ yêu cầu các tổ chức phát hành chấm dứt các hành vi vi phạm về phát hành trái phiếu doanh nghiệp và sử dụng nguồn vốn từ trái phiếu doanh nghiệp đã được phát hiện qua thanh tra; khẩn trương rà soát, khắc phục các tồn tại, khuyết điểm và hậu quả (nếu có).

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các nghị định có liên quan; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước khẩn trương có văn bản hướng dẫn các tổ chức tín dụng phát hành trái phiếu doanh nghiệp để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục.

Chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước căn cứ các quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với vi phạm của các tổ chức phát hành có vi phạm được chỉ ra qua thanh tra. Trong quá trình xem xét, xử lý; trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng, gây hậu quả thì chuyển thông tin vụ việc cho cơ quan chức năng xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND các tỉnh Đồng Nai, Bình Thuận (nay là tỉnh Lâm Đồng) chỉ đạo kiểm tra, xử lý vi phạm trong huy động vốn kinh doanh bất động sản/nhà ở tại Dự án Khu đô thị Aqua City (Khu A2, A3) do Công ty TNHH thành phố AQUA làm chủ đầu tư; Phân khu 1 - Dự án Khu đô thị Dịch vụ thương mại cao cấp Cù Lao Phước Hưng do Công ty TNHH Phát triển Bất động sản An Khang làm chủ đầu tư; Dự án Tổ hợp khu du lịch Thung Lũng Đại Dương (Dự án Nova World Phan Thiết) do Công ty TNHH Delta - Valley Bình Thuận làm chủ đầu tư và Dự án Khu phức hợp du lịch sinh thái Mũi Yến do Công ty cổ phần Mũi Yến làm chủ đầu tư.

Xuân Tùng (TTXVN)