Kết luận vụ việc chiếm đất để làm trang trại ở huyện Hậu Lộc: Hơn 8 tháng vẫn còn nguyên trên giấy
Báo Thanh Hóa hằng ngày số 9731, ngày 9-10-2020 có bài viết: 'Chiếm đất nông nghiệp để đào ao làm trang trại ở huyện Hậu Lộc: Bao giờ có hồi kết?' phản ánh về vụ việc chiếm đoạt đất nông nghiệp của một số hộ dân để chuyển đổi đất lúa sang nuôi trồng thủy sản (NTTS) ở thôn Thiều Xá 1, xã Cầu Lộc (Hậu Lộc). Sau khi báo đăng, ngày 16-10-2020, Chủ tịch UBND xã Cầu Lộc đã ban hành Kết luận số 01/KL-UBND kết luận nội dung tố cáo của công dân đối với ông Hoàng Viết Hải và bà Đỗ Thị Liên.
Một số công trình xây dựng trên khu đất nông nghiệp đang xảy ra tranh chấp tại thôn Thiều Xá 1, xã Cầu Lộc. Ảnh: T.Đ
Theo Kết luận số 01/KL-UBND, khu vực đang xảy ra tranh chấp là khu quy hoạch được phép chuyển đổi đất nông nghiệp. Tuy nhiên, trong số diện tích gia đình ông Hải, bà Liên chuyển đổi chỉ có 667m2 không có tranh chấp; diện tích 5.573m2 còn lại thuộc đất của 3 hộ dân khác, việc đổi đất chưa có sự đồng ý, thống nhất của các hộ dân. Sau khi tiếp nhận đơn xin chuyển mục đích sang làm cá lúa kết hợp của gia đình ông Hải, bà Liên, UBND xã đã thành lập đoàn kiểm tra thực tế; giao trách nhiệm cho 2 cán bộ địa chính, giám đốc HTX nông nghiệp, trưởng thôn Thiều Xá 1 trực tiếp kiểm tra, sau khi kiểm tra cho thấy đất đang có tranh chấp (đã được giám đốc HTX nông nghiệp trao đổi nhắc nhở nhiều lần) để làm cơ sở quyết định cho phép hay không cho phép chuyển đổi mục đích; tuy nhiên, cán bộ địa chính vẫn tiếp nhận hồ sơ, tuy chưa có sự thống nhất phê duyệt hồ sơ nhưng có trích đo bản đồ, sơ đồ đưa cho bà Liên để căng dây và tự ý thuê máy về múc đất, làm phá vỡ mặt bằng đất nông nghiệp, ảnh hưởng đến đất sản xuất của các hộ.
Để giải quyết vụ việc, trong Kết luận số 01/KL-UBND, Chủ tịch UBND xã Cầu Lộc đã khẳng định: “Đối với gia đình ông Hải, bà Liên cần chấp hành xử phạt vi phạm hành chính và tự khắc phục hậu quả trả lại nguyên trạng đất sản xuất nông nghiệp để trả lại đất cho các hộ sản xuất. Nếu không chấp hành, cần tổ chức xử lý, cưỡng chế trả lại mặt bằng đất canh tác cho các hộ dân lấy đất sản xuất”.
Tuy nhiên, sau hơn 8 tháng kết luận được ban hành, những kiến nghị, biện pháp xử lý theo kết luận vẫn chỉ nằm trên giấy. Thậm chí, hộ gia đình có hành vi chiếm đoạt đất đai tiếp tục xây dựng lán trại, tường rào trên đất đang tranh chấp, gây nhiều bức xúc trong dư luận địa phương. Bất bình trước diễn biến, sự chậm trễ trong giải quyết vụ việc, các hộ dân liên quan tiếp tục gửi đơn, thư khiếu kiện nhiều nơi, trong đó có Báo Thanh Hóa.
Ngày 3-6-2021, phóng viên Báo Thanh Hóa trở lại khu đất đang tranh chấp ở thôn Thiều Xá 1, xã Cầu Lộc. Ghi nhận tại khu vực đất nông nghiệp mà ông Hải, bà Liên đang sử dụng là một khu trang trại cây cối xanh tốt, một phần đã được dựng tường rào bao quanh kiên cố, phần còn lại đặt cột bê tông chờ sẵn; phía trong là ao NTTS và khu lán trại lợp mái tôn...
Bà Nguyễn Thị Nương - một trong những hộ dân có đất bị chiếm đoạt, bức xúc: “Đã 4 mùa vụ chúng tôi không có đất để sản xuất nên phải đi thuê, đi mượn ruộng canh tác, vậy mà hộ ông Hải, bà Liên vẫn ngang nhiên xây dựng hàng rào, trồng cây, làm lán trại và canh tác trên phần đất chiếm đoạt. Chúng tôi đã đề nghị nhiều lần nhưng chính quyền xã Cầu Lộc vẫn chưa giải quyết dứt điểm vụ việc để trả lại quyền lợi cho những hộ dân có đất ở khu vực này”.
Ông Lê Văn Hùng, Bí thư Chi bộ thôn Thiều Xá 1, nhận định: “Đến giờ phút này, mặc dù đã có nhiều văn bản, giấy tờ thông báo, nhưng gia đình ông Hải, bà Liên vẫn cố tình chiếm đoạt đất nông nghiệp của các hộ dân để làm trang trại. Xét thấy, cũng hiểu cho hoàn cảnh của hộ ông Hải, bà Liên đã bỏ tiền đầu tư vào khu trang trại đó, việc tạo điều kiện để hòa giải thỏa thuận lại không nhận được sự đồng tình từ phía các bên, gia đình ông Hải, bà Liên còn có những hành động bất chấp pháp luật, tình nghĩa anh em, xóm làng..., khiến nhiều người dân địa phương cảm thấy bức xúc và bất bình. Đối với vụ việc này, nếu Nhà nước không có biện pháp xử lý dứt điểm thì sẽ tạo một tiền lệ xấu, dễ phát sinh những vi phạm khác về đất đai trên địa bàn”.
Được biết, trong các buổi tiếp công dân của lãnh đạo UBND huyện Hậu Lộc vào tháng 3 và tháng 5-2021, đại diện các gia đình đã phản ánh, kiến nghị về sự chậm trễ trong giải quyết vụ việc, đề nghị Chủ tịch UBND huyện chỉ đạo UBND xã Cầu Lộc thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất nông nghiệp do ông bà Hoàng Viết Hải và Đỗ Thị Liên chiếm đoạt. Theo thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND huyện Hậu Lộc Trịnh Cao Sơn tại buổi tiếp công dân ngày 5-5-2021, đối với kiến nghị của các hộ dân tại thôn Thiều Xá 1, xã Cầu Lộc, yêu cầu UBND xã Cầu Lộc thực hiện lại các bước theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật theo quy định đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai của hộ bà Liên, ông Hải trên cơ sở góp ý của các phòng, ban trong huyện. Thành lập tổ công tác, trực tiếp là chủ tịch UBND xã làm tổ trưởng để kiểm tra, phát hiện vi phạm, lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính và các bước tiếp nối đối với hộ bà Liên và ông Hải. Thời gian thực hiện xong trước ngày 25-6-2021.
Để hiểu rõ thêm về nguyên nhân chậm trễ trong giải quyết vụ việc theo Kết luận số 01, ông Nguyễn Văn Thào, Chủ tịch UBND xã Cầu Lộc, cho biết: UBND xã Cầu Lộc đã xây dựng phương án cưỡng chế đối với vụ việc chiếm dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình ông Hoàng Viết Hải và gửi tờ trình xin ý kiến của UBND huyện Hậu Lộc. Tuy nhiên, quá trình tổng hợp các ý kiến của các phòng, ngành chuyên môn trong huyện để hoàn thiện phương án cho thấy còn nhiều vướng mắc về trình tự, thủ tục để hồ sơ cưỡng chế chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, nhất là đối với một số quyết định xử phạt vi phạm hành chính do chủ tịch UBND xã nhiệm kỳ trước đã ký...
Quá trình tìm hiểu vụ việc này, chúng tôi được biết, tháng 6-2020, UBND xã Cầu Lộc đã từng cho máy móc đến hiện trường tổ chức cưỡng chế, san lấp mặt bằng để trả lại đất cho các hộ, tuy nhiên gia đình ông Hải cố tình ngăn cản, thậm chí có những hành vi tiêu cực nên đoàn cưỡng chế đành phải quay về. Tháng 7-2020, hộ bà Liên tiếp tục trồng chuối trên khu đất. Những ngày nghỉ Tết Nguyên đán Tân Sửu năm 2021, gia đình ông Hải tiếp tục lén lút xây dựng tường rào bao quanh. Mới đây nhất, ngày 23-5-2021, khi địa phương đang tập trung cho công tác bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021-2026, gia đình ông Hải tiếp tục xây dựng nhà trông coi, lợp mái tôn trên diện tích đang tranh chấp... Mặc dù, những hoạt động đó đều được chính quyền điều động lực lượng đến ngăn chặn, lập biên bản vi phạm... Song, dường như gia đình ông Hải vẫn cố tình phớt lờ các quy định của pháp luật để tiếp tục hoàn thành các công trình trên đất đang tranh chấp trước sự bất bình của những người mất đất, ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của chính quyền địa phương.
Trong khi đó, UBND xã Cầu Lộc vẫn còn nhiều đắn đo và lúng túng trong xử lý vụ việc cũng như lập phương án cưỡng chế đối với vụ việc vi phạm nêu trên. Do vậy, đã đến lúc chính quyền huyện Hậu Lộc cần chỉ đạo quyết liệt, hỗ trợ cụ thể để UBND xã Cầu Lộc nhanh chóng giải quyết dứt điểm vụ việc, trả lại sự công bằng cho các hộ dân mất đất sản xuất, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật. Bên cạnh đó, cần có thanh tra, kiểm tra, có hình thức xử lý nghiêm đối với sự buông lỏng quản lý của một số cán bộ địa phương, dẫn đến vụ việc tranh chấp phức tạp như hiện nay.