Kết quả bầu cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ: Điều bất ngờ đã không xảy ra

Ông Recep Tayyip Erdogan tái đắc cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 28/5/2023. Ảnh: Echorouk Online

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử nước rút (runoff), chuẩn bị bước vào thập kỷ thứ ba cầm quyền.

Hội đồng Bầu cử Tối cao Thổ Nhĩ Kỳ (YSK) hôm 28/5 xác nhận rằng ông Recep Tayyip Erdogan đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ năm 2023, nối dài thời gian cầm quyền – vốn đã kéo dài 20 năm – với nhiệm kỳ 5 năm lần thứ 3, sau khi đối mặt với cuộc đua sít sao nhất trong sự nghiệp của mình.

Người đứng đầu YSK Ahmet Yener tuyên bố ông Erdogan đã đắc cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc bầu cử vòng hai với 52,14% số phiếu bầu.

Ông Yener cho biết, với 99,43% số thùng phiếu được mở, đối thủ của ông Erdogan là ông Kemal Kilicdaroglu – đại diện cho liên minh 6 đảng đối lập – nhận được 47,86% số phiếu bầu. Với khoảng cách hơn 2 triệu phiếu bầu giữa 2 ứng viên, số phiếu còn lại chưa được kiểm sẽ không đủ để thay đổi kết quả trên, ông nói thêm.

Phát biểu trước hàng nghìn người ủng hộ bên ngoài Dinh Tổng thống ở Ankara, ông Erdogan cho biết, giờ là lúc “gác lại mọi tranh luận và mâu thuẫn liên quan đến giai đoạn bầu cử và đoàn kết xung quanh các mục tiêu và ước mơ quốc gia của chúng ta”.

“Chúng tôi không phải là những người chiến thắng duy nhất, người chiến thắng là Thổ Nhĩ Kỳ. Người chiến thắng là tất cả các thành phần trong xã hội của chúng ta, nền dân chủ của chúng ta là người chiến thắng”, ông Erdogan nói.

Ông Erdogan cho biết, trong số các ưu tiên chính của chính phủ sẽ là chống lạm phát và chữa lành vết thương sau trận động đất thảm khốc hôm 6/2 cướp đi sinh mạng của hơn 50.000 người ở Thổ Nhĩ Kỳ và nước láng giềng Syria.

Trong khi đó, ông Kilicdaroglu, phát biểu tại trụ sở đảng của mình ở thủ đô Ankara, cho biết ông sẽ tiếp tục đấu tranh cho đến khi có “nền dân chủ thực sự” ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Các nhà lãnh đạo nước ngoài bao gồm Nga, Qatar, Libya, Algeria, Hungary, Iran và Palestine là những người đầu tiên chúc mừng ông Erdogan tái đắc cử.

Những người ủng hộ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ăn mừng chiến thắng, ngày 28/5/2023. Ảnh: The Guardian

Các nhà phân tích cho rằng chiến thắng của ông Erdogan, 69 tuổi, là không bất ngờ vì sau cuộc bỏ phiếu đầu tiên vào ngày 14/5, ông đã dẫn trước đối thủ của mình khoảng 4,5 điểm phần trăm, trong khi Đảng AKP cầm quyền của ông tiếp tục giành đa số tại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc bầu cử lập pháp diễn ra cùng ngày.

Đây là một đòn giáng mạnh vào phe đối lập. Ông Kilicdaroglu và đảng CHP của ông đã cam kết thay đổi, cải thiện kinh tế, cứu vãn các chuẩn mực dân chủ và quan hệ chặt chẽ hơn với phương Tây – điều mà nhiều người kỳ vọng sẽ đưa họ đến chiến thắng, đặc biệt là khi các chính sách kinh tế của ông Erdogan trong nhiều năm đã dẫn tới ra cuộc khủng hoảng sinh hoạt phí ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng cuối cùng, tất cả vẫn là chưa đủ.

Những người ủng hộ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ăn mừng chiến thắng gần Nhà thờ Hồi giáo Taksim tại Quảng trường Taksim ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 28/5/2023. Ảnh: SCMP

Sau khi tái đắc cử, ông Erdogan không thiếu việc phải làm phía trước – và các quyết định của vị chính trị gia kỳ cựu sẽ tiếp tục có tác động vượt xa biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Đất nước 85 triệu dân tự hào có quân đội lớn thứ hai trong NATO, chứa 50 đầu đạn hạt nhân của Mỹ, tiếp nhận 4 triệu người tị nạn và đóng vai trò quan trọng trong hòa giải Nga-Ukraine. Các đồng minh phương Tây hiện cũng sẽ chờ xem liệu ông Erdogan cuối cùng có đồng ý chấp nhận đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển hay không.

Ông Erdogan từng là Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2003 đến năm 2014 và giữ ghế Tổng thống từ năm 2014 trở đi. Ông bắt đầu nổi danh với tư cách là Thị trưởng của Istanbul vào những năm 1990, và được tôn vinh trong thập kỷ đầu tiên của thiên niên kỷ mới vì đã biến nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ thành một cường quốc thị trường mới nổi.

Tuy nhiên, những năm gần đây không mấy tươi sáng đối với nhà lãnh đạo bảo thủ tôn giáo, người có chính sách kinh tế riêng đã góp phần khiến lạm phát vượt quá 80% vào năm 2022 và đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ mất khoảng 77% giá trị so với đồng USD trong 5 năm qua.

Minh Đức (Theo CNBC, CNN)