Khả năng kết nối tạo nên nội lực của hợp tác xã

Toàn tỉnh có 13 HTX vận tải, nhưng 13 đơn vị này quản lý bao nhiêu đầu xe? Số liệu từ Liên minh HTX tỉnh là 646 đầu xe. Còn các HTX vận tải đưa ra con số 1.457 đầu xe. Sở dĩ có sự chênh lệch này là bởi Liên minh HTX tỉnh chỉ ghi nhận số đầu xe tương ứng số thành viên tham gia HTX, còn các HTX tính cả số lượng xe của thành viên. Trên thực tế, dù 646 đầu xe hay 1.457 đầu xe thì đều thuộc sở hữu cá nhân của thành viên. Tương tự, HTX Lâm nghiệp công nghệ cao Phú Yên có 18 thành viên với diện tích rừng hơn 25.000ha nhưng diện tích các thành viên tham gia sản xuất cùng HTX chỉ hơn 4.700ha.

Nhiều đối tác đánh giá, HTX không sở hữu tài sản đồng nghĩa với quyền quyết định gần như không có nên không coi các HTX là khách hàng tiềm năng, điển hình như các ngân hàng thương mại. Trên thực tế, hoạt động chủ yếu của các HTX vận tải là làm đại diện cho thành viên đứng ra giải quyết các thủ tục pháp lý trong quá trình vận hành. Các HTX nông, lâm nghiệp kết nối các hộ sản xuất nhỏ cùng sản xuất lớn theo yêu cầu đơn hàng từ các đối tác kinh doanh hoặc theo các chương trình, kế hoạch sản xuất từng giai đoạn. Điển hình, HTX Nông nghiệp An Nghiệp (huyện Tuy An) hợp đồng tiêu thụ 30 tấn lúa chất lượng cao với Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Nam (tỉnh Ninh Thuận). Để đảm bảo hợp đồng, HTX quy hoạch diện tích sản xuất 5ha. HTX ký hợp đồng với từng hộ sản xuất với các điều khoản có lợi cho bà con như HTX hỗ trợ 100% lúa giống cùng 30% phân bón. HTX cam kết thu mua toàn bộ sản lượng với giá gấp 1,3 lần lúa thịt tại thời điểm. Theo thời gian, hợp đồng HTX lớn tới đâu, HTX huy động nhiều hộ tới đó để cùng mở rộng sản xuất.

Như vậy, nội lực của các HTX không nằm ở tài sản mà ở khả năng kết nối. Trong đó, HTX kết nối các hộ cá thể để cùng sản xuất, cùng hoạt động dịch vụ; kết nối các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức để tiêu thụ, sử dụng sản phẩm. Sự tồn tại của HTX phụ thuộc vào lợi ích mà HTX mang lại cho các hộ cá thể. “Chính điều này làm nên khác biệt của mô hình HTX với kinh tế tư nhân hay doanh nghiệp. Bởi giá trị của kinh tế tập thể là phục vụ cộng đồng, mang lại lợi ích cho hộ cá thể, đúng như tinh thần của Luật HTX năm 2012”, ông Phạm Trọng Yêm, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, chia sẻ.

BẠCH VÂN