Khả năng quân sự bất ngờ của Iran

Việc Iran hạ chiếc RQ-4A Global Hawk của Mỹ hôm 20-5 được cho là lần đầu tiên một trong những máy bay giám sát của Lầu Năm Góc bị bắn hạ. Bên cạnh thực tế, vụ việc khiến Mỹ và Iran có nguy cơ chiến tranh thì đó cũng là bằng chứng rõ ràng về khả năng quân sự không thể coi thường của Tehran.

“Chúng hoạt động”, Jeremy Binnie, biên tập viên tại Tuần báo Quốc phòng Jane’s, nói về hệ thống phòng thủ trên không của Iran. Vụ việc “nhấn mạnh rằng khi người Iran thực sự đầu tư, họ thực sự có khả năng”, ông Binnie nhận xét.

RQ-4A không phải là một con bồ câu đất sét. Với giá 110 triệu USD mỗi chiếc, loại máy bay do thám không người lái này cần 3 người để điều khiển từ xa và các cảm biến của nó. Có sải cánh rộng hơn cả máy bay Boeing 737, RQ-4A có động cơ Rolls Royce mạnh mẽ giúp máy bay có thể đạt tốc độ hown 800km/h. RQ-4A có thể nhận tín hiệu và hình ảnh bình thường ở cách xa khoảng 2km, giúp nó tránh được đường bay của tên lửa đất đối không. Ngay cả khi tên lửa đến quá gần, RQ-4A có một máy thu cảnh báo radar, hệ thống gây nhiễu và giải phóng mồi nhử được kéo phía sau. Nhưng việc RQ-4A bị bắn hạ là một dấu hiệu cho thấy khả năng bất ngờ của Iran. Ông Binnie cho rằng, kích thước của máy bay khiến nó “không phải là mục tiêu khó khăn”, ông nói. “Một vài năm trước, đây sẽ là một bất ngờ, nhưng hiện giờ, thiết bị phòng không mới của Iran trông ấn tượng hơn rất nhiều”.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết đã sử dụng hệ thống tên lửa đất đối không Khordad 3 để hạ RQ-4A. Những hình ảnh của Khordad 3 hiện đang được lưu hành trên phương tiện truyền thông xã hội cho thấy đây là biểu tượng sức mạnh của Iran, chuyên chống lại các máy bay không người lái mà Mỹ tung ra mỗi ngày. Khordad 3 lần đầu tiên được công bố vào năm 2014, có phạm vi hoạt động lên tới 75km và có thể đạt tới tốc độ 30km. Trong khi Mỹ đã cải tiến ồ ạt hạm đội máy bay không người lái kể từ khi chiếc Global Hawk lần đầu tiên được Hải quân tiếp nhận cách đây 13 năm, thì Iran cũng có nhiều tên lửa tiên tiến hơn so với loại đã hạ gục máy bay không người lái tuần trước.

10 ngày trước khi sự cố xảy ra, Iran đã công bố bản nâng cấp có phạm vi gần gấp đôi. Ông Binnie cho biết, người Iran đã mua hoặc tự phát triển công nghệ radar giúp họ cải thiện việc nhắm mục tiêu từ xa. Ông Binnie nói thêm rằng, góc tấn công của tên lửa dường như cho thấy nó đã tiếp cận máy bay không người lái từ phía tây, thay vì đuổi theo nó từ phía sau. Điều này cho thấy nó đã được dẫn hướng tương đối hiệu quả về phía máy bay từ bệ phóng.

Đây không phải là lần đầu tiên Iran tấn công công nghệ Mỹ. Tehran đã hạ gục máy bay không người lái tàng hình RQ-170 của Washington vào năm 2011 và được cho là đã thiết kế các biến thể của loại máy bay này chính từ đống đổ nát của nó. Lần này, việc RQ-4A bị hạ ở độ cao 6.700m cho thấy tầm quan trọng của những điều bất ngờ là như thế nào.

THÚY NGỌC