Khắc phục khó khăn trong xử lý rác thải sinh hoạt khu vực đô thị

Thu gom rác thải đô thị tại thành phố Hưng Yên

Theo tổng hợp của Sở Tài nguyên và Môi trường, lượng rác thải sinh hoạt phát sinh ở các đô thị chiếm trên 50% tổng lượng rác thải toàn tỉnh, tương ứng với khoảng 400 – 500 tấn/ngày. Thành phần rác thải chủ yếu là rác hữu cơ dễ phân hủy, chiếm 60%, gồm lá cây, rau, củ, quả, thức ăn thừa; 40% còn lại là các loại chất thải khó phân hủy như nilon, gạch, đá, chai lọ nhựa, thủy tinh và thiết bị điện tử hỏng. Tuy nhiên, năng lực xử lý hiện tại chỉ đạt khoảng 200 tấn/ngày, chủ yếu tập trung tại khu xử lý chất thải rắn của thành phố Hưng Yên và một số lò đốt công nghệ cao.

Tại các khu vực đô thị, việc thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt đã đạt một số kết quả khả quan, khi trên 90% lượng rác thải được thu gom. Tuy nhiên, phần lớn số rác thải này vẫn chỉ được đưa đến các bãi chôn lấp thay vì được xử lý bằng công nghệ hiện đại, dẫn đến nhiều bãi rác đã quá tải và ảnh hưởng đến môi trường. Thành phố Hưng Yên mỗi ngày phát sinh khoảng 100 tấn rác thải sinh hoạt, được thu gom và chôn lấp tại khu xử lý chất thải rắn của thành phố. Tuy nhiên, dù xử lý chôn lấp hợp vệ sinh, Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Hưng Yên vẫn phải chi phí lớn cho việc phun chế phẩm vi sinh để giảm mùi và thể tích rác. Ông Đào Trường Giang, Giám đốc Công ty cho biết: Trong 2 năm trở lại đây, lượng rác thải sinh hoạt tại thành phố tăng lên khoảng 10 đến 15%, mặc dù công ty đã tăng lượt, chuyến vận chuyển nhưng vẫn có nhiều trường hợp người dân tự ý vứt rác bừa bãi, đốt rác tự phát. Mỗi năm, công ty phải phối hợp với các phường xử lý hàng chục điểm tập kết rác tự phát.

Tại thị xã Mỹ Hào, trung bình mỗi ngày phát sinh khoảng 80 tấn rác thải sinh hoạt, nhưng chỉ 10 tấn được xử lý bằng công nghệ đốt, phần còn lại phải chuyển tới các bãi chứa, bãi chôn lấp. Theo ông Phạm Đình Tuyền, Hạt trưởng Hạt Giao thông và Môi trường thị xã Mỹ Hào, lực lượng thu gom rác thải sinh hoạt của thị xã hiện chỉ có 5 người, thu gom hằng ngày tại một số tổ dân phố của các phường: Bần Yên Nhân, Phùng Chí Kiên, Bạch Sam. Các khu dân cư còn lại phải tự tổ chức thu gom, vận chuyển rác thải đến các bãi chôn lấp của xã, phường, trong khi nhiều bãi rác đã quá tải, không đảm bảo vệ sinh. Mỗi năm, Hạt Giao thông và Môi trường thị xã Mỹ Hào phải tổ chức thu gom rác tại hàng chục điểm đổ rác sai quy định và sử dụng hàng chục nghìn lít chế phẩm sinh học để xử lý các bãi rác tồn đọng.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở các thị trấn và đô thị khác khi hạ tầng thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Tại nhiều khu vực, rác thải sinh hoạt vẫn bị đổ bừa bãi, gây mất mỹ quan đô thị và ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, việc xử lý triệt để vẫn còn nhiều hạn chế. Phương pháp chôn lấp truyền thống tốn diện tích đất, khó xử lý hoàn toàn rác thải và tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, việc áp dụng các công nghệ xử lý rác thải tiên tiến như đốt, tái chế chưa được mở rộng. Các lò đốt công nghệ cao hiện có trong tỉnh chỉ xử lý được hơn 100 tấn rác mỗi ngày, chưa đáp ứng được việc xử lý lượng rác thải sinh hoạt phát sinh.

Ngoài ra, nhiều bãi chôn lấp rác thải tại các xã, phường đã quá tải, không bảo đảm vệ sinh, gây ra nhiều hệ lụy đối với môi trường sống của người dân. Một số khu vực đô thị như thị xã Mỹ Hào, lượng rác thải vẫn chưa được thu gom kịp thời, dẫn đến tình trạng rác thải bị tồn đọng, gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Để khắc phục những khó khăn trong xử lý rác thải sinh hoạt, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, từ tăng cường hạ tầng xử lý rác thải đến việc thay đổi nhận thức và hành vi của người dân về việc phân loại, xử lý rác tại nguồn. Đồng chí Lê Đức Lành, Trưởng phòng Quản lý môi trường (Sở Tài nguyên và môi trường) cho biết: Để giải quyết triệt để vấn đề rác thải đô thị, trước tiên cần đầu tư xây dựng thêm các lò đốt rác công nghệ cao, hệ thống tái chế rác thải và các khu xử lý rác thải sinh hoạt hiện đại, giảm áp lực lên các bãi chôn lấp rác. Đồng thời, việc khuyến khích đầu tư xã hội hóa trong lĩnh vực xử lý rác thải cũng là một giải pháp quan trọng, nhằm huy động nguồn lực từ doanh nghiệp và cộng đồng. Thứ hai, cần đẩy mạnh phân loại rác thải tại nguồn, đặc biệt là rác thải hữu cơ dễ phân hủy, để giảm lượng rác thải cần xử lý. Các khu vực đô thị nên triển khai các chương trình hướng dẫn người dân phân loại rác thải ngay tại gia đình, đồng thời có cơ chế khuyến khích để các hộ dân tham gia tích cực vào việc xử lý rác hữu cơ tại nhà. Tăng cường giám sát và xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm trong thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải. Chính quyền địa phương cần có biện pháp kiểm soát chặt chẽ, xử lý nghiêm những trường hợp đổ rác thải bừa bãi. Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, hạn chế sử dụng túi nilon và các sản phẩm nhựa dùng một lần.

Vi Ngoan