Khắc phục sạt lở đất, phòng chống thiên tai khu vực miền núi
Do ảnh hưởng của thiên tai, trên địa bàn các huyện miền núi xuất hiện nhiều điểm sạt lở đất đá, gây thiệt hại rất lớn. Được sự quan tâm của Nhà nước, nhiều công trình, dự án khắc phục sạt lở đất đã được đầu tư xây dựng, góp phần đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của Nhà nước và Nhân dân.
Dự án kè chống sạt lở bờ suối Hạ, bản Hạ, xã Sơn Hà (nay là xã Tam Lư) được nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công.
Nhiều năm qua, 60 hộ dân ở bản Hạ, xã Tam Lư sống ven bờ suối Hạ luôn trong tình cảnh lo âu, thấp thỏm khi mùa mưa bão đến. Bởi khi nước suối dâng cao, chảy xiết có thể gây sạt lở, cuốn theo người và tài sản của Nhân dân. Tháng 12/2024, bằng nguồn dự phòng ngân sách tỉnh và nguồn huy động hợp pháp khác, dự án kè chống sạt lở bờ suối Hạ, bản Hạ, xã Sơn Hà (nay là xã Tam Lư) được triển khai thi công. Dự án sau khi hoàn thành, đưa vào sử dụng đảm bảo tính mạng, tài sản, ổn định đời sống cho 60 hộ, 320 khẩu và trên 10ha ruộng lúa, hoa màu của bản. Dự án tuyến kè suối Hạ dài 1.239m, dự kiến đưa vào sử dụng tháng 12/2025. Hiện nay, khối lượng nhà thầu đã thi công đạt khoảng 85% so với khối lượng phải làm.
Ông Lò Văn Công, bản Hạ, xã Tam Lư, cho biết: "Vào mùa mưa bão, nước suối dâng cao đe dọa đến tính mạng, tài sản của Nhân dân. Được sự quan tâm của Nhà nước, dự án kè chống sạt lở bờ suối Hạ triển khai thi công. Hiện nay, công trình đang được nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, Nhân dân trong bản ai cũng vui mừng, phấn khởi".
Ông Phạm Bá Chiến, Chủ tịch UBND xã Tam Lư, cho biết: "Dự án kè chống sạt lở bờ suối Hạ có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của xã Tam Lư. Vì vậy, địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân. Đồng thời làm tốt công tác giải phóng mặt bằng; phối hợp với đơn vị thi công giải quyết những khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thi công dự án".
Tại xã Thiết Ống, do ảnh hưởng của mưa bão năm 2024, khiến đồi Lung Đạc tại thôn Khung sạt lở, đe dọa đến tính mạng, tài sản của một số hộ dân trong thôn. Bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh hỗ trợ và ngân sách huyện huy động đối ứng, công trình xử lý sạt trượt đồi Lung Đạc được triển khai thi công từ tháng 1/2025.
“Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng khu vực Bá Thước đã phối hợp với địa phương vận động Nhân dân ủng hộ, sớm giải phóng mặt bằng cho nhà thầu tiến hành thi công. Bố trí cán bộ, kỹ sư lên công trường chỉ đạo, giám sát kỹ thuật, chất lượng từng hạng mục công trình. Chỉ đạo nhà thầu huy động nhân lực, vật lực; có giải pháp chủ động khắc phục khó khăn như: một số vật liệu xây dựng khan hiếm, giá tăng cao, nền đất yếu do khu vực xử lý sạt trượt mưa nhiều... Đẩy nhanh tiến độ thi công đồng bộ các hạng mục xử lý sạt trượt đồi Lung Đạc như phá đá, xúc đổ đất đá sạt lở, gia cố vùng sạt lở... Đến trung tuần tháng 7/2025, đơn vị thi công đã cơ bản hoàn thành khối lượng công việc theo hợp đồng. Dự kiến đến cuối tháng 7/2025, đơn vị thi công hoàn thành công trình xử lý sạt trượt đồi Lung Đạc, đưa vào sử dụng sớm hơn kế hoạch (theo kế hoạch đến tháng 1/2026 hoàn thành xử lý sạt trượt đồi Lung Đạc). Công trình đưa vào sử dụng giúp bảo vệ tính mạng, tài sản của nhiều hộ dân trong thôn Khung và an toàn giao thông tuyến Quốc lộ 217 đoạn qua xã Thiết Ống” - ông Hoàng Tuấn Anh, Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng khu vực Bá Thước chia sẻ.
Theo báo cáo của UBND các xã, hiện nay trên các sông, suối khu vực miền núi có 58 vị trí đang diễn biến sạt lở bờ sông, bờ suối, trong đó chủ yếu tập trung trên tuyến sông Mã. Trên địa bàn khu vực miền núi của tỉnh có hàng chục xã thuộc khu vực miền núi có nguy cơ từ cao đến rất cao xảy ra sạt lở đất đá.
Để chủ động khắc phục sạt lở đất, bờ sông, bờ suối, nhất là các vụ sạt lở đất do mưa lũ do bão số 3, số 4 năm 2024 gây ra, Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh công bố 13 tình huống khẩn cấp về sạt lở đất, sạt lở bờ sông, bờ biển. Sở Tài chính đã bố trí kinh phí để các địa phương khắc phục ngay hậu quả thiên tai. Ngoài ra, đối với các vị trí sạt lở bờ sông, bờ suối còn lại, Chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Hiện nay, đối với các loại hình thiên tai như lũ quét và sạt lở đất vẫn chưa có công nghệ có thể dự báo được, chỉ có các bản tin cảnh báo. Vì vậy, để đảm bảo an toàn trước sạt lở đất, lũ quét, công tác phòng ngừa là giải pháp hữu hiệu nhất. Trước mắt, các ngành, các địa phương cần rà soát toàn bộ các khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt ven sông, suối, để điều chỉnh, cập nhật các phương án ứng phó thiên tai, đặc biệt là phương án sơ tán, di dời dân phù hợp; đảm bảo an toàn tính mạng cho Nhân dân. Các địa phương được giao thực hiện các dự án bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư cần tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đảm bảo đưa người dân đến nơi ở an toàn sớm nhất có thể. Quản lý chặt chẽ việc xây dựng nhà ở, cơ sở hạ tầng, nhất là khu dân cư, công trình giao thông, khắc phục tình trạng xây dựng nhà ở, công trình tại khu vực có nguy cơ sạt lở, lấn chiếm lòng sông, suối, bạt sườn dốc để xây dựng công trình, nhà ở và khai thác trái phép tài nguyên, khoáng sản làm gia tăng rủi ro thiên tai.
