Khai mạc thượng đỉnh G7, các bên chật vật tìm tiếng nói chung
Hội nghị Thượng đỉnh G7 khai mạc tại Canada ngày 16-6, nỗ lực tìm tiếng nói chung về nhiều vấn đề then chốt.
Ngày 16-6, Hội nghị Thượng đỉnh G7 (nhóm 7 nền kinh tế hàng đầu thế giới) khai mạc tại khu nghỉ dưỡng Kananaskis (Canada) trong bối cảnh các nhà lãnh đạo nhóm này phải đối mặt nhiều bất đồng nội bộ.
Hội nghị sẽ kéo dài đến hết ngày 17-6, theo hãng tin Reuters.
“Loại Nga khỏi G8 là sai lầm”
Phát biểu bên lề hội nghị, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng việc loại Nga khỏi Nhóm G8 vào năm 2014 sau khi Moscow sáp nhập bán đảo Crimea là “một sai lầm lớn”.
Ông Trump lập luận rằng nếu Nga vẫn là thành viên, Tổng thống Vladimir Putin đã không phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào năm 2022.
“Ông Putin nói chuyện với tôi, ông ấy không nói chuyện với ai khác. Ông ấy không hài lòng về chuyện [bị loại khỏi G8]. Tôi có thể nói với các vị rằng về cơ bản ông ấy không thèm nói chuyện với những người đã gạt ông ấy ra và tôi đồng tình với ông ấy” - ông Trump nói.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) cùng Thủ tướng Anh Keir Starmer và các nhà lãnh đạo khác trong Hội nghị thượng đỉnh G7 vào ngày 16-6 tại Kananaskis (Canada). Ảnh: Kenny Holston/ THE NEW YORK TIMES
Dù không công khai kêu gọi khôi phục tư cách thành viên của Nga trong G7, những phát ngôn này của ông Trump đã khiến dư luận đặt câu hỏi về mức độ ủng hộ mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể nhận được trong cuộc gặp với các lãnh đạo G7 vào ngày 17-6.
Ông Zelensky cho biết ông sẽ thảo luận với ông Trump về việc mua thêm vũ khí cho Ukraine.
Vấn đề Israel-Iran
Mâu thuẫn không chỉ dừng lại ở vấn đề Ukraine. Một quan chức Mỹ tiết lộ rằng ông Trump sẽ không ký vào dự thảo tuyên bố kêu gọi giảm căng thẳng giữa Israel và Iran - một trong những chủ đề chính tại hội nghị.
Dù vậy, theo một quan chức Canada, vấn đề này vẫn sẽ được thảo luận trong các cuộc gặp song phương giữa Washington và Ottawa.
Một nhà ngoại giao cấp cao châu Âu cũng cho biết ông Trump vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng.
Mỹ chưa bình luận về thông tin này.
Khó đạt được tuyên bố chung
Để tránh lặp lại kịch bản hội nghị G7 năm 2018 khi ông Trump rút lại sự ủng hộ đối với tuyên bố chung và rời hội nghị tại Quebec, nước chủ nhà Canada năm nay đã từ bỏ nỗ lực thông qua một tuyên bố chung toàn diện.
Thay vào đó, các nhà lãnh đạo chuẩn bị một số văn bản riêng lẻ, đề cập các chủ đề như di cư, trí tuệ nhân tạo và khoáng sản chiến lược.
Tuy nhiên, theo Reuters, không tài liệu nào được phía Mỹ phê chuẩn tính đến thời điểm hiện tại.
“Một khi không có sự đồng thuận từ ông Trump, chưa rõ liệu sẽ có bất kỳ tuyên bố chung nào hay không” - một nhà ngoại giao châu Âu nhận định với Reuters.
Thương mại và Trung Quốc là tâm điểm thảo luận
Các cuộc thảo luận trong ngày đầu tiên xoay quanh thương mại, nền kinh tế toàn cầu và vai trò của Trung Quốc.
Một nhà ngoại giao châu Âu cho biết các lãnh đạo đã đồng thuận rằng Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược thực sự và các nước G7 không nên tự làm suy yếu mình bằng những mâu thuẫn thương mại nội bộ.
G7 cũng thảo luận khả năng mở rộng nhóm để bao gồm thêm các nền dân chủ khác. Nước chủ nhà Canada đã mời đại diện từ Mexico, Ấn Độ, Úc, Nam Phi, Hàn Quốc, Brazil và Ukraine tham dự.
Tranh cãi xoay quanh chính sách thuế quan
Tổng thống Trump đến Canada cùng đội ngũ đàm phán thương mại, dự kiến sẽ thảo luận các vấn đề thương mại và thuế quan với lãnh đạo các nước Nhật, Ấn Độ và Úc bên lề hội nghị.
Ông Trump cho biết đã ký một văn bản hoàn tất thỏa thuận thương mại với Anh. Tuy nhiên, việc thực thi vẫn chưa được tiến hành do còn chờ hoàn thiện chi tiết kỹ thuật.
Các nguồn tin thân cận cho biết không kỳ vọng sẽ có thêm bất kỳ thỏa thuận thương mại mới nào được ký kết tại hội nghị lần này.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz bày tỏ sự hy vọng rằng sẽ có bước tiến trong việc giải quyết tranh chấp thuế quan giữa Mỹ và châu Âu, dù chưa thể đạt được giải pháp cuối cùng.
Về phần mình, ông Trump khẳng định một thỏa thuận kinh tế mới với nước chủ nhà Canada là khả thi, nhưng thuế quan phải là một phần trong đó - quan điểm mà phía Canada kịch liệt phản đối.
“Lập trường của chúng tôi là không nên có bất kỳ thuế quan nào áp lên hàng xuất khẩu của Canada sang Mỹ” - bà Kirsten Hillman, Đại sứ Canada tại Mỹ, nhấn mạnh.
