Khai quật bàn cờ Patolli bí ẩn hé lộ truyền thống chơi game Maya

Naachtun là một thành phố hùng mạnh của người Maya cổ xưa. Khi tiến hành khai quật tại thành phố cổ Naachtun, miền bắc Guatemala, các chuyên gia đến từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp đã có một khám phá khảo cổ phi thường. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Đó là một hiện vật độc nhất vô nhị được tạo ra bằng cách khảm hàng trăm mảnh gốm đỏ vào vữa tươi tạo thành bố cục như một bức tranh khảm. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Các kỹ thuật thăm dò, phân tích khảo cổ học chuyên sâu cho thấy, đây thực chất là một bàn cờ Patolli của người Maya. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Patolli bao gồm những mảnh ghép nhỏ - những mảnh gốm màu đỏ và cam kích thước 1–3 cm - được sắp xếp theo bố cục hình chữ nhật cắt ngang bởi một trục trung tâm, tựa như họa tiết bàn cờ truyền thống của Trung Mỹ. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Bàn cờ này có kích thước khoảng 80 x 110 cm, với gần 478 mảnh ghép được sắp xếp thành khoảng 45 ô vuông. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Nhiều mảnh vỡ làm từ các đồ gia dụng đã qua sử dụng, bao gồm các loại đồ gốm cổ. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Màu đỏ có thể vừa mang tính biểu tượng vừa mang tính thực tiễn: trong vũ trụ học Maya, màu đỏ gắn liền với hướng đông, một hướng liên quan đến sự tái sinh và mặt trời mọc. Thật vậy, bảng cờ patolli thường xuất hiện ở các khu vực phía đông của các khu phức hợp Maya - một sự sắp xếp tương tự như ở Naachtun. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Nghiên cứu này đã làm sáng tỏ cách người Maya kết hợp trò chơi vào không gian kiến trúc và đời sống thường nhật của họ. Ảnh: @Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

Thiên Đăng (Theo archaeologymag)