Khai thác giá trị văn hóa: Chìa khóa nâng tầm du lịch Việt Nam

Ngành du lịch Việt Nam đang đứng trước một bước chuyển mình quan trọng, hướng đến phát triển chiều sâu, tập trung vào chất lượng và trải nghiệm độc đáo cho du khách. Nhằm tìm kiếm những giải pháp đột phá cho định hướng này, ngày 25 tháng 7, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc gia năm 2025 với chủ đề “Khai thác giá trị văn hóa trong phát triển sản phẩm du lịch đặc thù”.

Sự kiện là một diễn đàn học thuật uy tín, quy tụ đông đảo chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và giảng viên - sinh viên trên khắp cả nước, cùng tìm lời giải cho bài toán “giữ hồn dân tộc, thu hút khách quốc tế”.

TS. Trần Ái Cầm - Hiệu trưởng Trường Đại học Nguyễn Tất Thành

TS. Trần Ái Cầm, Hiệu trưởng Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, cho hay du khách hiện đại không chỉ tìm kiếm nơi nghỉ ngơi mà còn khao khát được kết nối, khám phá và chạm vào “linh hồn” của mỗi điểm đến, chính là văn hóa, kho tàng vô giá của 54 dân tộc anh em Việt Nam. Tuy nhiên, việc biến nguồn tài nguyên văn hóa phong phú này thành sản phẩm du lịch hấp dẫn và có giá trị kinh tế cao vẫn còn là một điểm nghẽn cần tháo gỡ.

Khai thác sâu các khía cạnh trọng tâm

Hội thảo tập trung vào ba khía cạnh chính: Khung lý luận và kinh nghiệm quốc tế về du lịch đặc thù: Hệ thống hóa khung phân tích “du lịch đặc thù”, đối chiếu các mô hình thành công trên thế giới với bối cảnh Việt Nam, xác định giá trị nội sinh của di sản văn hóa và xu hướng trải nghiệm hóa.

Thực trạng khai thác giá trị văn hóa tại các địa phương - điểm đến mẫu: Trình bày ví dụ điển hình về bảo tồn di sản, phát triển cộng đồng, sinh kế bền vững và thách thức trong quản trị di sản phân tán, liên kết chuỗi giá trị, đào tạo nguồn nhân lực.

Định hướng chiến lược xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù gắn với thương hiệu địa phương và phát triển bền vững: Đề xuất các giải pháp chiến lược như chính sách ưu đãi, khuyến khích đổi mới sáng tạo, tích hợp công nghệ số (VR/AR, ứng dụng di động thông minh) vào trải nghiệm du lịch, xây dựng chỉ số đánh giá tác động văn hóa - kinh tế - môi trường và phát triển thương hiệu điểm đến bền vững.

Toàn cảnh Hội thảo

Các đại biểu trình bày tham luận tại hội thảo

Các tham luận đã cung cấp bức tranh tổng thể từ lý luận chuyên sâu đến minh chứng thực tiễn, làm rõ cơ hội và thách thức trong việc chuyển hóa di sản vật thể, văn hóa phi vật thể và yếu tố bản địa thành trải nghiệm du lịch độc đáo.

Thảo luận chuyên sâu tại ba Tiểu ban

Hội thảo được chia thành ba Tiểu ban chuyên môn, mỗi Tiểu ban gồm ba báo cáo viên trình bày tham luận và phần thảo luận sôi nổi dưới sự điều hành của Ban Chủ tọa và thư ký phiên, mang lại những góc nhìn đa chiều và sâu sắc:

Tiểu ban 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế Tập trung hệ thống hóa khung phân tích “du lịch đặc thù”, đối chiếu các mô hình thành công trên thế giới với bối cảnh Việt Nam, xác định giá trị nội sinh của di sản văn hóa và xu hướng trải nghiệm hóa. Phần thảo luận đã làm rõ nhu cầu kết nối liên ngành, mở rộng nghiên cứu từ di sản vật thể đến văn hóa phi vật thể.

Tiểu ban 2: Thực trạng khai thác sản phẩm văn hóa tại địa phương Trình bày ví dụ điển hình về bảo tồn di sản, phát triển cộng đồng, sinh kế bền vững và thách thức trong quản trị di sản phân tán, liên kết chuỗi giá trị, đào tạo nguồn nhân lực. Thảo luận nêu bật những phương thức giải quyết vấn đề đất đai, bản quyền văn hóa và cơ chế phối hợp liên sở.

Tiểu ban 3: Chiến lược phát triển sản phẩm gắn với thương hiệu địa phương Đề xuất loạt giải pháp chiến lược: chính sách ưu đãi, khuyến khích đổi mới sáng tạo; tích hợp công nghệ số (VR/AR, ứng dụng di động thông minh) vào trải nghiệm du lịch; xây dựng chỉ số đánh giá tác động văn hóa–kinh tế–môi trường; phát triển thương hiệu điểm đến bền vững. Thảo luận xoay quanh mô hình hợp tác công–tư, huy động nguồn lực và lộ trình triển khai.

Những kết quả nổi bật và kiến nghị chính sách

Hội thảo đã mang lại những đóng góp quan trọng về lý luận, dữ liệu thực tiễn và giải pháp chiến lược cho phát triển sản phẩm du lịch đặc thù tại Việt Nam. Những kết quả nổi bật bao gồm:

Ý tưởng đổi mới sáng tạo: Nhiều đề xuất mô hình tham quan tương tác, trải nghiệm “sống cùng di sản” được đánh giá cao.

Bộ tiêu chí sản phẩm đặc thù: Thống nhất xây dựng tập hợp tiêu chí đánh giá sản phẩm bao gồm tính bản địa, tính bền vững, giá trị kinh tế–văn hóa và khả năng nhân rộng.

Liên kết vùng và hợp tác công–tư: Kiến nghị thiết lập cơ chế liên kết giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư để phát triển sản phẩm có sự tham gia chủ động của người dân.

Từ những thảo luận và nghiên cứu chuyên sâu, Hội thảo cũng đưa ra các kiến nghị chính sách quan trọng: Các địa phương cần lập quy hoạch chi tiết cho khai thác tài nguyên văn hóa, gắn kết với quy hoạch du lịch và phát triển kinh tế - xã hội; Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu về du lịch văn hóa và truyền thông sản phẩm đặc thù; Ưu tiên hỗ trợ kinh phí, thuế và tín dụng cho doanh nghiệp, cộng đồng tham gia khai thác và phát triển sản phẩm dựa trên di sản văn hóa; Thúc đẩy nghiên cứu liên ngành, chuyển giao khoa học công nghệ vào quản lý di sản và thiết kế trải nghiệm du lịch.

Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, với vai trò chủ trì, cam kết cung cấp một không gian khoa học chuẩn mực, nơi mọi tham luận đều được phản biện nghiêm túc. Nhà trường tự hào về hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị âm thanh - hình ảnh hiện đại, tạo điều kiện cho cả diễn giả và đại biểu tham gia kết nối xuyên suốt.

Đội ngũ giảng viên, chuyên gia của Trường không chỉ dày dạn kinh nghiệm nghiên cứu mà còn tận tâm hướng dẫn, hỗ trợ tác giả hoàn thiện chất lượng bài báo.

Nhằm đảm bảo giá trị khoa học lâu dài, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành cam kết tạo điều kiện tối đa cho việc công bố các công trình xuất sắc lên hai đầu sách chuyên ngành đã được Hội đồng Giáo sư Nhà nước phê duyệt và có chỉ số ISSN là Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật và Tạp chí Khoa học Trường Đại học Nguyễn Tất Thành. Đây chính là kênh uy tín để các kết quả học thuật không chỉ được thẩm định chặt chẽ mà còn lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng nghiên cứu và thực tiễn quản lý du lịch.

Hội thảo đã nhận được sự đồng hành quý báu từ các đơn vị như: CANH CUNG Group, ITM Group, Công ty CP Nghiên cứu Bảo tồn & Phát triển Dược liệu Đồng Tháp Mười, Khách sạn Riverside Sài Gòn, Khách sạn Continental Saigon, Khách sạn Oscar Saigon, Khách sạn Majestic, cùng với sự đưa tin của các cơ quan thông tấn báo chí.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Hội thảo khoa học quốc gia “Khai thác giá trị văn hóa trong phát triển sản phẩm du lịch đặc thù” đã chính thức khai mạc và khép lại thành công, mở ra hướng tiếp cận mới trong nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn cho ngành du lịch Việt Nam. Các đại biểu kiến nghị đưa kết quả hội thảo vào chương trình hành động của ngành, đồng thời tiếp tục tổ chức các diễn đàn chuyên đề nhằm theo dõi, cập nhật và đánh giá hiệu quả định kỳ.

Hà Sang