Khám phá các vùng đất ngập nước ở Việt Nam được thế giới công nhận

Khu Bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long (Ninh Bình) là vùng đất ngập nước nội địa nguyên vẹn còn sót lại ở đồng bằng sông Hồng gồm các dòng sông, hồ nước nông và thảm thực vật ngập nước phong phú, tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo. Ngoài ra, nơi đây còn nổi tiếng với hệ thống hang động đẹp và thảm thực vật đặc trưng là môi trường sống chính của loài voọc mông trắng, một trong những loài linh trưởng đang bị đe dọa tuyệt chủng ở mức toàn cầu và chỉ còn ở Việt Nam.

Vườn quốc gia Xuân Thủy (Nam Định): Vùng đất ngập nước này là nơi dừng chân và trú đông quan trọng của các loài chim nước di cư. Do sự đa dạng và tình trạng tương đối nguyên vẹn của các sinh cảnh, VQG Xuân Thủy là nơi dừng chân và trú đông quan trọng của các loài chim nước di cư. Đáng chú ý, ở Xuân Thủy còn tồn tại quần thể loài cò thìa lớn nhất tại Việt Nam.

Vườn quốc gia Tràm Chim (Đông Tháp): Vùng đất ngập nước này là có hệ sinh thái độc đáo với nhiều nhóm loài đặc hữu quý hiếm, nhóm loài di cư đa dạng. Thảm thực vật của Tràm Chim là đồng cỏ ngập theo mùa và các mảng rừng tràm. Nơi đây có hàng trăm loài chim, thực vật và cá bản địa. Sếu đầu đỏ, loài biểu tượng của VQG Tràm Chim, là loài được xếp hạng sẽ nguy cấp (VU) ở cấp toàn cầu và cấp quốc gia.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau (Cà Mau): Đây là khu vực duy nhất ở Việt Nam có ba mặt giáp với biển, chịu tác động của hai chế độ thủy triều (nhật triều phía Tây và bán nhật triều ở phía Đông). Do nằm ở vị trí địa lý đặc biệt nên rất phù hợp cho sự di cư, sinh trưởng và sinh sản của một số loài thủy sản; là điểm dừng chân và trú đông cho nhiều loài chim nước di cư. Năm 2010, Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (IUCN) đã xác định được nhiều loài đang bị đe dọa ở cấp độ toàn cầu, trong đó có ghi nhận về các loài linh trưởng, chim, rái cá, bò sát và cá...

Khu hệ đất ngập nước Bàu Sấu (Đồng Nai): Toàn bộ hệ đất ngập nước Bàu Sấu nằm ở vị trí trung tâm khu Nam Cát Tiên, VQG Cát Tiên. Nơi đây có hệ sinh thái, động thực vật tại khu vực Bàu Sấu rất phong phú với các loài động vật quý hiếm như tê giác Java, voi châu Á, gấu chó, gấu ngựa, hổ, báo, các loài chim quý hiếm… Khu vực này cũng là môi trường sống của loài cá sấu, loài vật đang trong tình trạng bảo tồn ở mức rất nguy cấp (CR) theo Sách đỏ Việt Nam (2007) và Danh lục đỏ của IUCN (2012).

Vườn quốc gia Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu): Nơi đây ghi nhận trên 1.000 loài thực vật có mạch và nhiều loại chim, thú, bò sát... Có nhiều loài chim ở Côn Đảo không tìm thấy ở bất kỳ một nơi nào khác ở Việt Nam như chim nhiệt đới, chim điên mặt xanh... Đặc biệt, Côn Đảo là nơi tồn tại quần thể nhỏ của loài thú biển bị đe dọa tuyệt chủng trên toàn cầu là loài bò biển Dugong. Ngoài ra, VQG Côn Đảo là nơi làm tổ quan trọng của loài vích và đồi mồi, hai loài rùa biển đang bị đe dọa tuyệt chủng trên toàn cầu.

Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen (Đồng Tháp Mười): Tại đây có một số lượng cảnh quan tự nhiên khá lớn như: rừng tràm, cù lao, đầm lầy, sông ngòi, hay thậm chí đồng cỏ. Qua khảo sát, vùng Láng Sen có 156 loài thực vật hoang dã, 149 loài động vật có xương sống, trong đó có 13 loài nằm trong Sách Đỏ Việt Nam như trăn đất, rắn ráo, chim bạc má, ác là… Ngoài động vật, nơi đây còn có thảm thực vật tự nhiên ven sông rạch phong phú.

Vườn quốc gia U Minh Thượng (Kiên Giang): Đây là 1 trong 2 khu vực quan trọng nhất của rừng đầm lầy than bùn còn lại ở Việt Nam (khu vực khác là U Minh Hạ). Hệ sinh thái rừng tràm trên đất than bùn trở thành một hệ sinh thái có tầm quan trọng đặc biệt, là nơi nuôi dưỡng, trú ngụ của hàng trăm loài động vật hoang dã, bao gồm cả chim, thú, bò sát, lưỡng cư, cá, côn trùng... Tại U Minh Thượng có 72 loài động, thực vật quý, hiếm được ghi nhận trong Sách Đỏ Việt Nam 2007 và Danh lục đỏ IUCN 2012.

Vườn quốc gia Ba Bể (Bắc Kạn) có các sinh cảnh nước ngọt rất đa dạng, trong đó có nhiều các ao tù nhỏ và các vùng đầm lầy. Hồ Ba Bể là khu có hệ cá nước ngọt đa dạng nhất trong hệ thống các khu bảo tồn của Việt Nam với trên 100 loài cá. Ngoài ra, có khoảng 235 loài chim, trong đó có một số loài bị đe dọa và đe dọa toàn cầu như vạc hoa, hồng hoàng, diều cá đầu xám…

Tuấn Lưu (Tổng hợp)