Khám phá chiếc tàu ngầm Pháp chìm ở Cam Ranh

Ngày 15/6/1939, tàu ngầm Phénix của Pháp vĩnh viễn nằm lại dưới vịnh Cam Ranh kéo theo thủy thủ đoàn 71 người trong một cuộc diễn tập được cho là không có gì quá phức tạp, cũng như không phải là trong tình huống chiến đấu. Mọi nỗ lực cứu hộ trong những ngày đó hoàn toàn vô vọng, nguyên nhân vụ tai nạn cũng không bao giờ được công bố bởi đơn giản người ta cũng không rõ chuyện gì đã xảy ra.

Tàu ngầm Phénix (Q157) là một trong 31 tàu ngầm tuần tra đại dương lớp Redoutable của Hải quân Pháp được chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ 2. Đây được xem là lớp tàu ngầm lớn nhất của Hải quân Pháp thời bấy giờ, được đánh giá là đáng tin cậy, tầm hoạt động xa và có hỏa lực mạnh mẽ.

Tàu ngầm Phénix có lượng giãn nước toàn tải khi nổi lên tới 1.500 tấn, khi lặn 2.000 tấn, dài tới 92,3m, rộng 8,2m, mớn nước 4,9m.

Tàu ngầm lớp Redoutable được chế tạo với kiểu thân đôi nhằm mục tiêu đạt tốc độ lớn trên mặt nước và tầm hoạt động xa. Nó được trang bị hai động cơ diesel - điện công sức 4.300 mã lực và hai động cơ phát điện cung cấp tốc độ cao nhất trên mặt biển liên tới 20 hải lý/h, dưới mặt biển chỉ là 10 hải lý/h. Tàu ngầm Phénix có khả năng lặn trong vòng 30-40 giây, di chuyển liên tục dưới mặt nước 160km với vận tốc 5 hải lý/h, lặn sâu tối đa 120mm (nhưng chỉ hoạt động ở độ sâu chừng 80m là tốt nhất).

Tàu ngầm Phénix nói riêng và lớp Redoutable nói chung cơ bản được đánh giá rất cao. Tuy nhiên động cơ đáng tin cậy của nó bị cho là rất ồn ào, ngoài ra hệ thống hỗ trợ sự sống cho thủy thủ đoàn nghèo nàn, thiếu hệ thống thông gió.

Thủy thủ đoàn đầy đủ 79 người (gồm 5 sĩ quan), tuy nhiên nó có thể hoạt động với số người ít hơn. Cận cảnh thượng tầng của tàu ngầm lớp Redoutable.

Hỏa lực của lớp tàu ngầm này cũng được đánh giá cao vào thời điểm bấy giờ với một pháo 100mm và hai đại liên 13,2mm lắp trên thân tàu dùng để chiến đấu khi nổi trên mặt nước.

Còn khi lặn, nó được trang bị tới 11 ống phóng ngư lôi (4 trước, 3 giữa và 3-4 ống ở sau đuôi) gồm 9 ống cỡ 550mm và 2 ống cỡ 400m với 13 quả ngư lôi chống ngầm, chống hạm tàu mặt nước.

Theo các tài liệu ít ỏi điều tra vụ tai nạn tàu ngầm Phénix ở Cam Ranh thì vào ngày hôm đó, tàu này cùng chiếc Hope thực hiện cuộc diễn tập tấn công dưới mặt nước. Sau bài lặn, chiếc Hope nổi lên chỉ sau vài phút nhưng Phénix thì mất dạng. Ngay lập tức, các hoạt động tìm kiếm được triển khai.

Sau cùng, người ta đã tìm thấy xác tàu ngầm Phénix ở bãi cát tại độ sâu 92m trong vùng vịnh Cam Ranh. Các ngày sau đó, mọi nỗ lực cứu hộ và trục vớt con tàu vô vọng. Toàn bộ thủy thủ đoàn được xác định là đã chết, còn nguyên nhân thì người ta không thể đưa ra được. Có những giả thuyết cho rằng, khi lặn xuống các thủy thủ đã sơ suất không đóng kín cửa, hoặc có thể xảy ra một vụ nổ bên trong khiến con tàu chìm chỉ trong ít phút.

Hoàng Lê