Khám phá không gian di sản ký ức 'Đấu xảo - Nơi tinh hoa hội tụ'

Điều ít biết về đấu xảo ở Việt Nam

Theo tư liệu từ Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, các hội đấu xảo được tổ chức ở Việt Nam, chủ yếu tại Hà Nội và Sài Gòn ngày càng nhiều kể từ cuối thế kỷ XIX. Hội đấu xảo Gia Định tổ chức vào năm Tự Đức 19 (1865) được coi là hội đấu xảo lớn đầu tiên diễn ra tại Nam Kì thời Pháp thuộc.

Ở Hà Nội, năm 1887 dưới thời Tổng trú sứ Paul Bert, hội đấu xảo lớn đầu tiên được tổ chức tại Trường thi đặc biệt để giới thiệu các sản phẩm kỹ nghệ của nước Pháp tại Đông Dương. Tại đây, bên cạnh rất nhiều sản phẩm của Pháp, cũng có các gian hàng dành cho thợ thủ công Việt trưng bày các tác phẩm của họ. Trong dịp này, bức tượng Nữ thần tự do thu nhỏ được đưa từ Pháp sang trưng bày tại khu vườn trong khuôn viên trường đấu xảo.

Sau đó, ngày 5.5.1899, Toàn quyền Doumer đã quyết định mở hội đấu xảo vào ngày 1.12.1901. Tuy nhiên, ngày khai mạc phải lùi đến ngày 3.11.1902 vì chưa thể khánh thành công trình xây dựng Cung Đấu xảo cho đến cuối năm 1901.

Năm 1902, cùng với việc khánh thành Cung Đấu xảo, Hội đấu xảo Hà Nội mở cửa, đã khắc họa một dấu mốc đặc biệt về sự góp mặt của hàng hóa từ nước Pháp, từ các thuộc địa Pháp và một số quốc gia châu Á, trở thành một trường đấu mang tính quốc tế.

________________

“Đem chuông đi đánh xứ người”

Tại đấu xảo thế giới năm 1878 tổ chức lần thứ 3 tại Paris, lần đầu tiên, một số sản phẩm của Nam Kỳ tham dự hội đấu và mang về khá nhiều huy chương. Các sản phẩm từ Nam Kỳ thu hút được sự quan tâm của người phương Tây và được Tổng thống Pháp, Bộ trưởng Thủy lợi, Bộ trưởng Nông nghiệp, Thương nghiệp và Khâm phái các nước khen ngợi.

Trong số các hội đấu xảo có sự tham gia của Việt Nam thời kì đó, hội đấu xảo thuộc địa năm 1931 đã giới thiệu hình ảnh, tiềm năng và các sản phẩm hàng hóa của Đông Dương một cách phong phú và đa dạng nhất.

Hình ảnh Đông Dương đặc biệt thu hút khách bởi các công trình kiến trúc đặc trưng của mỗi xứ. Bên cạnh công trình đặc biệt ấn tượng là khu đền Angkor Wat của xứ Cao Miên, các công trình của người Việt mang bóng dáng của các kiến trúc tiêu biểu của 3 xứ Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ cũng mang lại sự thích thú cho người xem.

Không chỉ dự đấu xảo ở Paris, sản phẩm của người Việt còn xuất hiện tại nhiều hội đấu xảo thuộc địa, đấu xảo thế giới hay đấu xảo kỹ nghệ ở các thành phố khác như Marseille, Lyon… (Pháp), San Francisco, New York (Mỹ) hay Bruxelles, Lìege (Bỉ)… được khách tham quan quốc tế quan tâm và khen ngợi.