Khám phá văn hóa thành phố biển Miami Beach

Thành phố văn hóa biển

Vào đầu tháng 3 hàng năm, khu vực lân cận của thành phố Miami Beach được gọi là Bãi biển phía Nam luôn đông đúc những sinh viên đại học đến tắm biển. Âm nhạc phát ra từ loa ở mọi hướng và hàng dài hình thành bên ngoài các quán bar khách sạn nổi tiếng.

Khách sạn Breakwater được thiết kế theo phong cách kiến trúc Art Deco nằm trên đường Ocean Drive, tâm điểm của Kỳ nghỉ Xuân - Ảnh: Ed Rhodes

Phong cách kiến trúc Art Deco là một phần quan trọng của thành phố Miami Beach - Ảnh: Sarah Hucal

Kiến trúc của Miami Beach từ lâu đã là một trong những điểm thu hút khách du lịch của thành phố,như được mô tả trên tấm bưu thiếp năm 1941 - Ảnh: Curt Teich Postcard Archives

Một số tòa nhà Art Deco của thành phố Miami có các họa tiết trang trí phức tạp – Nadia Mackenzie

Khách du lịch ghé thăm sảnh đợi của Khách sạn Essex House trong tour đi bộ Art Deco của Hiệp hội Bảo tồn Thiết kế Miami - Ảnh: Sarah Hucal

Miami Beach lâu nay vẫn là điểm đến nổi tiếng cho Kỳ nghỉ Xuân. Tuy nhiên, những kỳ nghỉ xuân chỉ là một yếu tố nhỏ của Miami Beach, một thành phố trên đảo ở bang Florida, miền nam Hoa Kỳ. Những bãi cát trắng (được vận chuyển từ nơi khác đến) và làn nước trong xanh tuyệt đẹp của bãi biển thu hút đông đảo khách du lịch.

Nhiều cặp vợ chồng tuổi trung niên đến từ miền Trung Tây lạnh giá của nước Mỹ đã chờ đợi suốt mùa đông để tận hưởng ánh nắng mặt trời. Làn da của họ bị cháy nắng đỏ như tôm hùm dưới ánh nắng gay gắt của bang Florida.

Bên cạnh đó, khách du lịch còn cảm nhận được sự hào nhoáng và quyến rũ của Miami Beach. Khách sạn 5 sao Faena có sảnh đợi được trang trí bằng những cột vàng khổng lồ và quầy bar đèn mờ, nơi biểu diễn của các ban nhạc Jazz. Gần như chỉ có phụ nữ mang túi xách hàng hiệu và giày cao gót mới được phép vào cửa.

Nơi đây có vô số nhà hàng bán bánh Taco (món ăn truyền thống của người Mexico), cũng như các nhà hàng ẩm thực Cuba. Người dân và khách du lịch đến đây có thể nói tiếng Tây Ban Nha thay vì tiếng Anh ở khắp mọi nơi. Xét cho cùng, Miami không chỉ có dân số gốc Cuba khá lớn mà còn là nơi sinh sống của những người nhập cư từ khắp châu Mỹ Latinh.

Ngay từ đầu, hòn đảo vốn từng được bao phủ bởi rừng ngập mặn và chứa đầy cá sấu đã được thiết kế để trở thành thiên đường nghỉ dưỡng của du khách.

Đại dịch không ngăn được khách du lịch

Khách du lịch vẫn đang tiếp tục đổ xô đến Miami Beach từ năm 2021. Kể từ ngày 10 tháng 4 năm 2022, số lượng phòng khách sạn được đặt ở khu vực Greater Miami đã tăng 18% so với cùng ngày năm 2019, theo Văn phòng Hội nghị và Du khách Greater Miami.

Trong thời kỳ cao điểm của đại dịch, thống đốc Đảng Cộng hòa bang Florida vẫn áp đặt khá ít hạn chế. Điều này giúp cho bang Florida mở cửa phần lớn hoạt động kinh doanh trong khi các bang khác trong nước bị đóng cửa. Số lượng khách du lịch trong quý 2 năm 2021 đã tăng lên bằng mức trước đại dịch.

Mark Gordon, một nhân viên lâu năm của Liên đoàn Bảo tồn Thiết kế Miami Beach chia sẻ rằng một năm trước, thành phố này vô cùng bận rộn với những vị khách du lịch thích tiệc tùng. "Chúng tôi đã rơi vào một ‘cơn bão hoàn hảo’ (tình huống tồi tệ nhất có thể), vắc-xin vừa được giới thiệu, người dân ở phía bắc bị áp đặt các lệnh hạn chế, khách sạn trống rỗng và bang của chúng tôi vẫn mở cửa".

Lịch sử phong cách kiến trúc Art Deco

Miami Beach được thiết kế như một thị trấn nghỉ mát vào những năm 1920 - Ảnh: Tim Heusinger von Waldegge

Ngoài các bữa tiệc, Miami Beach có số lượng lớn nhất các tòa nhà phong cách Art Deco ở Mỹ. Hơn 800 công trình kiến trúc đầy màu sắc được xây dựng từ năm 1923 đến năm 1943 đã đưa Miami Beach vào Danh sách Địa điểm Lịch sử Quốc gia Hoa Kỳ. Các công trình kiến trúc này đã viết nên lịch sử của thành phố, theo hướng dẫn viên của tour đi bộ hàng ngày Art Deco do Liên đoàn Bảo tồn Thiết kế Miami cung cấp cho du khách.

Sự phát triển của thành phố phần lớn nhờ vào ông trùm ngành công nghiệp ô tô Carl Fisher, người đã có công biến Miami Beach thành khu nghỉ dưỡng mùa đông cho những người giàu có từ miền Bắc nước Mỹ vào những năm 1920. Ông đã khai thác hiệu quả sức mạnh của hoạt động tiếp thị. Các chiến dịch quảng cáo của ông đều có hình ảnh phụ nữ mặc đồ bơi, họ được gọi là "những người đẹp tắm biển". Ông đã giúp cho thành phố nổi tiếng vì thu hút những người phụ nữ xinh đẹp đến với bờ cát.

Vào thời đại của Carl Fisher, các câu lạc bộ chơi golf và biệt thự được xây dựng theo phong cách kiến trúc "phục hưng Địa Trung Hải" với cổng vòm và cửa sổ kiểu Venice để khiến du khách cảm thấy như họ đang đi nghỉ mát ở bờ biển Địa Trung Hải của Pháp.

Vào những năm 1930, hòn đảo thu hút khách du lịch đến với các khách sạn nhỏ theo phong cách Art Deco của thành phố, chúng mọc lên như nấm, bất chấp suy thoái kinh tế. Nhiều kiến trúc sư lấy cảm hứng từ phong trào Bauhaus ở Đức, nhằm xây dựng những khách sạn đơn giản với giá rẻ mà vẫn toát lên được sự sang trọng và tiện nghi. Một số tòa nhà thậm chí còn lấy cảm hứng từ những con tàu du lịch, vì du lịch trên biển là một hoạt động mạo hiểm sang trọng vào thời điểm đó. Phong cách này được gọi là "Art Deco hàng hải".

Trong khi đó, phong cách "Art Deco nhiệt đới" nổi lên ở Miami, với các họa tiết và hình ảnh trang trí công phu mô tả mặt trời, mặt trăng và các biểu tượng khác.

Tuy nhiên, "thiên đường của du khách" cũng có một mặt tối. Từ thời kỳ hoàng kim của Carl Fisher, dân số gốc Do Thái chuyển đến Florida từ các bang phía bắc đã là nạn nhân của chủ nghĩa bài Do Thái.

Bên cạnh đó, mãi cho đến những năm 1960, người Mỹ gốc Phi mới có thể đường hoàng qua đêm trên bãi biển Miami. Trước đó, họ phải rời hòn đảo khi mặt trời lặn.

Sống lại một huyền thoại

Miami Beach có hơn 800 tòa nhà Art Deco - Ảnh: Marco Simoni

Trong một thời gian, phần lớn thành phố rơi vào cảnh nghèo đói và điêu tàn. Vào những năm 1970, Liên đoàn Bảo tồn Thiết kế Miami được thành lập bởi một nhóm các nhà hoạt động, những người đã nhìn thấy vẻ đẹp kiến trúc của các công trình phong cách Art Deco đi kèm những lợi ích văn hóa và kinh tế của chúng.

Vào những năm 1980, kiến trúc Art Deco đã một lần nữa giúp thành phố trở thành địa điểm nghỉ dưỡng nổi tiếng. Một quảng cáo của Calvin Klein năm 1985 có hình ảnh đàn ông và phụ nữ khỏa thân trên một tòa nhà Art Deco. Việc họa sĩ nghệ thuật đại chúng (pop-art) Andy Warhol đến tham quan kiến trúc nơi đây được ví như con dấu chấp thuận cho giá trị nghệ thuật của khu vực này.

Các công ty quản lý người mẫu từ New York đã đến thành phố để tận dụng ánh sáng tốt và chi phí rẻ. Các khách sạn ở Miami Beach được sử dụng làm phim trường trong "The Birdcage" và "Scarface." Điều thú vị là, trùm xã hội đen Al Capone ngoài đời thực, hay còn gọi là "Scarface" thường lui tới Miami Beach vào những kỳ nghỉ đông từ năm 1927.

Sự tái xuất của thương hiệu văn hóa?

Công việc cải tạo cũng đang diễn ra dọc theo Espanola Way, một phố đi bộ lịch sử - Ảnh: World Red Eye

Trong những năm gần đây, Miami Beach đã cố gắng khẳng định lại vị trí là một trung tâm văn hóa. Kể từ năm 2002, triển lãm nghệ thuật Art Basel Miami Beach (được tổ chức vào tháng 12 hàng năm) luôn thu hút các nhà trưng bày và những người yêu nghệ thuật đương đại từ khắp nơi trên thế giới. Thành phố cũng đang nổi tiếng là một điểm nóng về tiền điện tử. Hội nghị Bitcoin 2022 gần đây đã mang lại hàng chục nghìn khách tham quan đến với thành phố biển này.

Kiến trúc lịch sử của thành phố cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải tạo. Công ty đầu tư Infinity Hospitality có trụ sở tại thành phố New York đang tái phát triển một phố đi bộ lịch sử có tên là Espanola Way. Ban đầu, con phố được dự định là khu phố dành cho nghệ sĩ.

David Berg, một đối tác của Infinity Hospitality, cho biết: “Bằng cách tập trung vào nguồn gốc lịch sử của tầm nhìn ban đầu đã kiến tạo nên các con phố, chúng tôi cùng với các đoàn thể khác đang thiết lập lại Espanola Way như một khu văn hóa và nghệ thuật phục vụ cho người dân địa phương và khách du lịch".

Công ty đã mua một khách sạn bình dân và cải tạo thành khách sạn Esme sang trọng thời thượng, có các quán bar và nhà hàng ngay trong khuôn viên. Những người du mục kỹ thuật số (digital nomads) được khuyến khích dành cả ngày để làm việc trong lối đi quét vôi trắng được gọi là paseo. Lối đi này khiến khách tham quan cảm thấy như đang ở trong một biệt thự kiểu Tây Ban Nha.

David Berg chỉ ra rằng đại dịch thực sự đã thúc đẩy du lịch Miami, lưu ý rằng nhu cầu dường như không chậm lại vì "du lịch quốc tế, trong lịch sử là động lực chính cho Miami Beach, vẫn chưa phục hồi hoàn toàn".

Huyền Linh (Theo DW)