Cảnh sắc thâm trầm, cổ kính của làng Quảng Xá, nơi mà ngôi nhà cổ của gia đình ông Nguyễn Văn Mạch đã tồn tại hơn 100 năm.
Lần theo con đường làng quanh co với nhiều ngách nhỏ đan cài, ngôi nhà cổ đã hiện diện ngay trước mắt. Từ cánh cổng nhỏ xinh duyên dáng dẫn lỗi vào nhà cổ đã cho du khách cảm giác như được trở về “lỗi cũ vườn xưa”, về với tháng năm lịch sử.
Không gian xanh mướt mát cho thấy chủ nhân của căn nhà này là một người sống rất gần gũi với thiên nhiên, ưa hoài niệm. Được biết, tấm bình phong đặt giữa sân cũng đã có tuổi đời ngót nghét tuổi của ngôi nhà cổ.
Theo tìm hiểu, ngôi nhà được xây dựng từ năm 1917 với kết cấu kiến trúc 3 gian 2 chái, chồng rường kẻ bẩy. Đây là lối kiến trúc dân gian quen thuộc, có nhiều nét tương đồng với kiến trúc của một số ngôi nhà cổ được xây dựng cùng thời ở vùng đất Kẻ Nưa (nay là xã Tân Ninh, Triệu Sơn).
Dẫn chúng tôi đi một vòng tham quan ngôi nhà, ông Nguyễn Văn An – em trai của ông Nguyễn Văn Mạch cho biết: Để làm được ngôi nhà cổ này, ông nội của ông An, cụ Nguyễn Văn Đà đã phải cất công xuống tận Hoằng Hóa mời thợ giỏi có tiếng về làm. Ngoài cột nhà làm bằng gỗ xoan rừng, còn lại gần như toàn bộ ngôi nhà làm bằng gỗ lim.
Dòng họ Nguyễn Văn là một trong những dòng họ lớn, danh giá của làng Quảng Xá. Con cháu nhiều người học hành giỏi giang, đỗ đạt thành tài. Kế thừa, phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ; nhằm cảm tạ công đức của tổ tiên đã luôn che chở, độ trì cho con cháu; hằng năm, vào các dịp lễ, Tết, giỗ tổ, con cháu dòng họ Nguyễn Văn ở khắp mọi nơi lại cùng nhau trở ngôi nhà cổ thắp nén tâm nhang.
Bên cạnh đó, ngôi nhà cổ cũng là nơi thường xuyên diễn ra các hoạt động khuyến học của dòng họ, được BCH TW Hội Khuyến học và các cấp tỉnh, thành phố Thanh Hóa trao tặng nhiều bằng khen, phần thưởng vì đã có những đóng góp tích cực cho sự nghiệp khuyến học, khuyến tài.
Vì vậy nên con cháu khi đi xa luôn nhớ về gia đình, dòng họ, quê hương. Ngay khi nhận quyết định nghỉ hưu, ông Nguyễn Văn An và vợ quyết định trở về quê, an hưởng tuổi già cùng anh em, con cháu trong ngôi nhà cổ.
Ngôi nhà cổ của gia đình ông Nguyễn Văn Mạch thường xuyên đón tiếp khách tìm đến gặp gỡ, trò chuyện, tham quan, tìm hiểu.
Theo Hương Thảo/Báo Thanh Hóa