Khẩn trương khắc phục tình trạng thiếu nước ở vùng trồng rau Tuy Lộc

Có mặt tại vùng trồng rau Tuy Lộc những ngày giữa tháng 12, phóng viên ghi nhận tình trạng thiếu nước đang tác động trực tiếp đến hầu hết diện tích trồng rau vụ đông và một phần diện tích cây rau luân canh trên địa bàn. Nhiều ruộng rau bắt đầu khô hạn, gây khó khăn cho người dân trong việc xuống giống lứa mới cũng như duy trì các loại cây lấy củ, lấy quả, phục vụ thị trường Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Đang hì hục múc từng xô nước từ bể chứa để về tưới cho ruộng rau của gia đình cách đó hàng trăm mét, bà Lê Thị Hợi, tổ dân phố Bái Dương, cho biết: Nhà tôi có 2 sào đất bãi trồng rau quanh năm. Vừa xuống giống trồng lứa rau mới để bán dịp Tết được ít ngày tôi đã phải đi gánh nước về tưới cứu rau. Nếu trong vài ngày tới, trạm bơm Bá Dương không hoạt động trở lại để bơm nước, bể dự trữ sẽ cạn, nguy cơ thiếu nước tưới là rất cao.

Cùng chung nỗi lo, bà Nguyễn Thị Trúc, tổ dân phố Xuân Lan, cho biết: Toàn bộ diện tích rau diếp và cải làn của gia đình đang đứng trước nguy cơ thất bát do thiếu nước. Để duy trì độ ẩm cho vườn rau, tôi phải gánh nước từ bể chứa đầu cánh đồng về tưới, nhưng cũng chỉ như muối bỏ bể, bởi đất bãi pha cát nên nước ngấm hoặc bốc hơi rất nhanh. Nếu tình trạng này còn tiếp diễn, vụ rau Tết năm nay khó tránh khỏi mất mùa.

Là một trong những hộ trồng rau quy mô lớn tại Tuy Lộc, ông Nguyễn Văn Thủy, tổ dân phố Xuân Lan chia sẻ: Nhà tôi trồng gần một mẫu rau. Tình trạng thiếu nước diễn ra từ cuối tháng 11 vừa rồi. Mấy ngày qua, gia đình tôi phải thay nhau đi gánh nước để giữ ẩm cho cây. Nếu tình trạng thiếu nước kéo dài thêm, nhiều diện tích rau sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, thậm chí không cho thu hoạch. Người dân rất mong đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ sửa chữa trạm bơm Xuân Lan và Bái Dương để sớm cấp nước trở lại.

Theo phản ánh của người dân, do hệ thống thủy lợi cấp nước cho vùng trồng rau Tuy Lộc đang được sửa chữa, hoạt động không ổn định, nên toàn bộ diện tích rau của các hộ dân tại 6 thôn (Xuân Lan, Bái Dương, Minh Thành, Hợp Thành, Minh Long, Thanh Sơn) ở khu đồng bãi Tuy Lộc không được cung cấp nước đầy đủ. Để có nước tưới cầm cự, nhiều hộ phải lắp máy bơm mini hoặc gánh nước từ các ao, bể gần đó. Tuy nhiên, nếu tình trạng thiếu nước kéo dài, chi phí lấy nước tưới sẽ cao hơn giá trị sản phẩm, buộc người dân phải chấp nhận bỏ rau.

Theo thống kê của UBND phường Nam Cường, vụ đông năm 2025, toàn phường trồng 136 ha cây rau màu, trong đó vùng đất bãi Tuy Lộc chiếm hơn 66 ha. Hiện nay, nhiều diện tích đất trồng rau tại khu vực này đang bị ảnh hưởng bởi thiếu nước tưới; nhiều diện tích có nguy cơ giảm năng suất hoặc mất mùa nếu không được cấp nước kịp thời.

Trao đổi với phóng viên bà Nguyễn Thị Thu Huyền - Phó Trưởng phòng Kinh tế, phường Nam Cường, cho biết: Thời gian qua, hệ thống tưới từ trạm bơm Bái Dương và Xuân Lan phải liên tục ngừng hoạt động để triển khai Dự án gia cố, sửa chữa và khắc phục khẩn cấp sau khi 2 công trình này bị hỏng nặng bởi hoàn lưu bão số 9 năm 2024 và bão số 10 vừa qua.

“Đặc biệt, từ đầu tháng 12/2025, trạm bơm Xuân Lan phải dừng hoạt động; trong khi trạm bơm Bái Dương chỉ vận hành cầm chừng do mực nước sông Hồng xuống thấp, khiến họng lấy nước bị treo trên mực nước sông. Những ngày qua, chúng tôi đã yêu cầu đơn vị quản lý khơi thông họng hút để bơm nước tạm thời, cấp nước cho vùng rau Tuy Lộc nhưng mấy ngày qua, mực nước tiếp tục hạ thấp, trong khi trạm bơm Bái Dương lại phải dừng để phục vụ thi công sửa chữa và gia cố hệ thống kênh mương", bà Huyền thông tin thêm.

Theo ghi nhận của phóng viên tại trạm bơm Xuân Lan và Bái Dương cho thấy, nhiều hạng mục đã xuống cấp, hỏng nghiêm trọng do mưa lũ. Hiện trạm bơm Xuân Lan gần như đã ngừng hoạt động do họng lấy nước dưới lòng sông Hồng đã bị bùn đất vùi lấp; còn trạm bơm Bái Dương phải tạm dừng để đơn vị thi công sửa chữa, nâng cấp.

Anh Nguyễn Tiến Mẫn - công nhân vận hành trạm bơm Bái Dương (Công ty TNHH Tân Phú), cho biết có hai nguyên nhân chính khiến việc cấp nước cho vùng rau Tuy Lộc bị gián đoạn. Một là các trạm bơm và hệ thống kênh thủy lợi bị hư hỏng nặng sau mưa lũ, trong khi họng lấy nước dưới lòng sông Hồng bị bùn đất vùi lấp sâu do thay đổi dòng chảy. Hai là đơn vị thi công đang sửa chữa, gia cố các tuyến kênh, nên phải chờ hoàn thành từng hạng mục mới có thể tiếp tục vận hành bơm nước.

Theo anh Mẫn, Dự án Khắc phục khẩn cấp trạm bơm điện Bái Dương và hệ thống kênh thủy lợi khu vực Tuy Lộc đến nay mới cơ bản hoàn thành phần kênh, còn hạng mục nâng cấp trạm bơm điện Bái Dương vẫn chưa xong, gây khó khăn cho việc vận hành.

Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng khu vực Trấn Yên, tỉnh Lào Cai (chủ đầu tư) cho biết Dự án Khắc phục khẩn cấp trạm bơm điện Bái Dương được UBND tỉnh Yên Bái phê duyệt từ đầu tháng 3/2025, dự kiến hoàn thành trước ngày 20/10/2025. Tuy nhiên, đến nay dự án mới hoàn thành trên 90% khối lượng; hiện còn một số hạng mục như sửa chữa đoạn kênh giáp bể chứa và thay thế hệ thống máy bơm. Chủ đầu tư đang yêu cầu đơn vị thi công tăng ca, đẩy nhanh tiến độ để đưa trạm bơm vào vận hành trong tháng 12/2025.

Từ thực tế trên, nhiều người dân địa phương cho rằng cần ưu tiên hoàn thiện trạm bơm Bái Dương - công trình giữ vai trò cấp nước chủ lực cho toàn vùng. Đồng thời, cơ quan chức năng cần tiếp tục sửa chữa, vận hành lại trạm bơm Xuân Lan nhằm tăng nguồn nước cho các khu vực cuối nguồn.

Vùng trồng rau Tuy Lộc mỗi ngày cung ứng lượng lớn rau xanh cho các chợ khu vực trung tâm tỉnh Lào Cai như Yên Bái, Âu Lâu, Nam Cường, Văn Phú… và một phần thị trường ngoài tỉnh. Việc thiếu nước tưới nếu không được khắc phục sớm sẽ gây thiệt hại cho người trồng rau và ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng nông sản địa phương.

Về lâu dài, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ sửa chữa các công trình thủy lợi, cơ quan chức năng cần hỗ trợ nông dân ứng dụng các kỹ thuật trồng rau theo mô hình tiết kiệm nước để chủ động nguồn nước tưới và bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

Vũ Sơn - Lê Nam