Khẩn trương thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU

Lực lượng chức năng kiểm tra việc tuân thủ các quy định chống khai thác IUU đối với tàu cá trên biển - Ảnh: L.A

Tạo chuyển biến trong ngư dân

Xã Gio Việt, huyện Gio Linh là địa phương có số lượng tàu cá khá lớn với gần 130 chiếc, trong đó có 45 chiếc có chiều dài hơn 15m thường xuyên khai thác trên các vùng biển xa. Thời gian qua, địa phương đã triển khai nhiều giải pháp tuyên truyền, vận động và đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong cộng đồng ngư dân. Đến nay hầu hết ngư dân trên địa bàn xã đều nắm bắt đầy đủ các quy định về chống khai thác IUU và tự giác thực hiện.

Phó Chủ tịch UBND xã Gio Việt Hoàng Thị Thu Thủy thông tin, để nâng cao ý thức về chống khai thác IUU cho ngư dân, hằng năm, địa phương đã phối hợp với các cơ quan chức năng như Chi cục Thủy sản, Đồn Biên phòng tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, ký cam kết với các chủ tàu, thuyền trưởng và ngư dân không vi phạm các quy định chống khai thác IUU như đánh bắt đúng vùng, đúng tuyến, không tàng trữ, sử dụng xung điện, chất nổ, chất cấm để đánh bắt thủy sản…

Tại 2 Cảng cá Cửa Việt và Cửa Tùng, các quy định của pháp luật về hoạt động thủy sản và chống khai thác IUU được tuyên truyền thường xuyên trên hệ thống loa phát thanh và thông qua các tờ rơi đến tận tay các chủ tàu, thuyền trưởng và lao động biển tại cảng. Bên cạnh đó, bám sát khuyến nghị của EC, các Văn phòng đại diện kiểm soát nghề cá đã tăng cường kiểm soát tàu cá xuất bến; kiểm tra nhập bến, bốc dỡ hải sản và thu nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác.

Kiên quyết không cho tàu ra khơi khi chưa thực hiện đầy đủ các quy định về chống khai thác IUU và các quy định về quản lý tàu cá như giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật, giấy phép khai thác, không sơn màu đánh dấu tàu cá, không lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo quy định. Tổ chức trực ban 24/24 giờ để giám sát, phối hợp xử lý thông tin tàu cá mất tín hiệu kết nối VMS, vi phạm vùng khai thác, vượt ranh giới. Qua đó đã tạo nhiều chuyển biến trong ngư dân về việc chấp hành các quy định chống khai thác IUU.

Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Phan Hữu Thặng cho hay, công tác tuyên truyền về chống khai thác IUU đã được cơ quan chuyên môn và các địa phương triển khai quyết liệt với nhiều hình thức như tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng, loa truyền thanh, lồng ghép trong các cuộc họp của khu dân cư, tập huấn trực tiếp cho ngư dân; cấp phát hơn 6.000 tờ rơi, 4.100 sổ tay, 2.600 cuốn tài liệu quy định về chống khai thác IUU, tập huấn Luật Thủy sản 2017.

Tổ chức cho các tàu thuyền xa bờ ký cam kết không vi phạm khai thác IUU. Nhờ vậy đến nay toàn tỉnh không có tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Đã có 178/187 tàu cá lắp đặt thiết bị VMS theo quy định, đạt tỉ lệ 95,1%. Toàn bộ các tàu cá đều thông báo trước 1 giờ cho Ban quản lý cảng cá khi tàu vào cập và rời cảng. Công tác kiểm tra tàu cá cập và rời cảng, sổ danh bạ thuyền viên, thu nhận nhật ký khai thác, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng được thực hiện theo đúng quy định.

Khẩn trương xử lý những tồn tại

Theo kế hoạch, sắp đến đoàn thanh tra của EC sẽ sang kiểm tra tình hình thực hiện các khuyến nghị của EC để quyết định gỡ cảnh báo “thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác thủy sản của Việt Nam. Tại Quảng Trị, bên cạnh những kết quả đạt được, theo đánh giá, công tác chống khai thác IUU vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hữu Vinh, hiện tại hệ thống neo đậu của Cảng cá Cửa Việt và Cảng cá Cửa Tùng chưa có mái che ở cầu cảng theo quy định để tàu cá bốc dỡ, phân loại thủy sản, hiện đang tiến hành nâng cấp sửa chữa nên gây khó khăn cho tàu cá cập cảng.

Tỉ lệ cấp giấy phép khai thác thủy sản còn thấp, nhất là khối tàu có chiều dài từ 6m đến dưới 15m ở vùng biển bãi ngang. Có một số tàu cá chưa chấp hành nghiêm cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ thủy sản, thậm chí có tàu cá còn chấp nhận bị xử phạt vi phạm hành chính để đưa tàu lên bốc dỡ tại các bến cá.

Việc ghi, nộp nhật ký khai thác thủy sản, báo cáo khai thác thủy sản đối với khối tàu có chiều dài dưới 15m còn thấp. Công tác kiểm tra, kiểm soát tại các cửa biển, cảng cá chưa chặt chẽ dẫn đến chưa ngăn chặn triệt để tàu cá vi phạm khai thác IUU như không bật, bật nhưng không có dịch vụ giám sát hành trình, không thực hiện kiểm tra, kiểm soát của biên phòng, cảng cá nhưng vẫn ra khơi đánh bắt. Đặc biệt, hiện vẫn còn 6 tàu cá không chấp hành lắp đặt thiết bị VMS theo quy định.

Mới đây, tại chuyến kiểm tra công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng yêu cầu các sở, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm, có hiệu quả các nhiệm vụ được giao về chống khai thác IUU. Khẩn trương rà soát, thực hiện việc cấp giấy phép khai thác thủy sản, đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá; đẩy nhanh tiến độ nhập dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia theo quy định, đáp ứng yêu cầu tra cứu thông tin, quản lý tàu cá ra vào cảng cá. Hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá đối với những tàu cá còn lại; khai thác, sử dụng có hiệu quả hệ thống giám sát tàu cá để quản lý chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương trên biển.

Thực hiện nghiêm túc, đúng quy định tàu cá ra, vào cảng; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất bến, nhập bến; kiên quyết không để tàu cá không có đầy đủ hồ sơ, giấy tờ theo quy định và không bật, bật nhưng không có tín hiệu VMS hoặc thiết bị VMS bị hư hỏng, không niêm phong rời bến đi khai thác thủy sản. Đối với tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên phải cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ sản phẩm thủy sản.

Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các cảng cá nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển tàu cá, đảm bảo việc kiểm soát tàu cá ra, vào cảng và sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng. Tiếp tục tổ chức đợt tuyên truyền cao điểm, sâu rộng các quy định chống khai thác IUU cho ngư dân; thành lập tổ kiểm tra thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại các đơn vị liên quan. Theo dõi, lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác IUU để tăng tính răn đe.

Lê An